Het Parool over Marxisme Festival 2009
Hij bestaat heus nog, de echte rode revolutionair
Als Arnold Heertje de zaal betreedt, wordt hij met een uitbundig applaus verwelkomd. De econoom heeft de laatste tijd duidelijk blijk gegeven van zijn waardering voor de analyse van Karl Marx en daarvoor wordt hij hier beloond.
Dit weekeinde hielden de Internationale Socialisten weer hun Marxisme Festival. Sommige bezoekers dragen shirts met de beeltenis van Leon Trotski of petjes met de opdruk working class.
Heertje reageert droogjes op de enthousiaste ontvangst: “Iedereen is al door het dolle heen.” Universiteitstheater Crea is overvol. Anderhalf uur lang zuigen zo’n honderd aanwezigen ieder woord over kapitalisme, communisme en revolutie in zich op. Heertje en de twee andere sprekers citeren uit het Communistisch Manifest (1848) en Het Kapitaal (1867).
De citaten tonen aan dat Marx (1818-1883) en Friedrich Engels (1820-1895) op zijn minst de tendensen hebben onderkend die leidden tot de kredietcrisis. De marxisten opereren in het licht van die crisis met vernieuwd zelfvertrouwen. “We zijn de grootste beweging links van de SP,” zegt Peyman Jafari, één van de organisatoren, trots.
Maar vergeleken met de Internationale Socialisten komen de SP’ers nogal gematigd over. Het thema van dit debat is: had Marx gelijk? In dit gezelschap is daar eigenlijk maar één antwoord op mogelijk. SP-Kamerlid Ronald van Raak houdt zijn exemplaar van het Communistisch Manifest omhoog en vertelt hoeveel hij er van geleerd heeft. “Ik lees het nog wel eens op zondagmiddag.” Heertje overtreft hem: “Ik lees het iedere dag.”
Maar Heertje houdt de aanwezigen ook voor dat de verwachting van een revolutie niet uitgekomen is. Volgens Heertje is de les wel dat het kapitalisme ingeperkt moet worden. Hij gebruikt de metafoor van een verkeersdrempel die ervoor zorgt dat iedereen zich aan een maximumsnelheid houdt.
Een drempel opwerpen is één van de bezoekers veel te timide. “Ruk die chauffeur uit zijn PC Hoofttractor,” stelt hij voor. Het levert hem applaus op. Als Van Raak zegt dat er gelukkig geen revolutie is gekomen, gelukkig omdat dat ‘een hoop bloed en ellende’ scheelt, reageren sommigen verontwaardigd.
Maar met de SP praten de Internationale Socialisten tenminste nog. Met GroenLinks zijn de banden minder sterk. “Dat is te veel de neoliberale kant opgegaan,” zegt Jafari. Op het programma staat ook een debat over Lenin. Is die ook aan een revival toe? “Ik maak een scherpe scheiding tussen Lenin en Stalin. Lenin was een van de meest democratische politici van zijn tijd,” vindt Jafari.
Foto: Dave Dear