Het grote klimaatcomplot

Thierry Baudet liegt de boel bij elkaar bij Jinek, 7 februari 2019.
De opkomst van extreem-rechts gaat de laatste paar jaar gepaard met een heropleving van leugens over klimaatverandering. Waar komt het complotdenken over het klimaat vandaan en wat betekent het voor de klimaatbeweging?
11 februari 2019

De ontkenning van klimaatverandering is de afgelopen decennia steeds verder teruggedrongen. Aanvankelijk stelden ontkenners dat klimaatverandering in het geheel niet bestond. Toen die positie onhoudbaar werd, beweerden ze dat klimaatverandering niets met menselijk handelen te maken had. Inmiddels hebben de ‘sceptici’ zich in hun laatste bastion teruggetrokken: er is wel een probleem, maar we kunnen er toch niks aan doen.

Verwarring

Deze ontwikkeling toont glashelder aan dat de ontkenners van klimaatverandering te kwader trouw handelden: het ging erom om zoveel mogelijk verwarring te zaaien om zo de belangen van de fossiele industrie te beschermen.

Maar inmiddels zien we vanuit extreem- rechtse hoek een nieuwe golf van klimaatontkenning. Inmiddels zijn wetenschappers, Rob ‘klimaatdrammer’ Jetten en de rechters in de Urgenda-zaak allemaal onderdeel van het cultuurmarxistische klimaatcomplot.

In korte tijd is er een nieuwe consensus ontstaan op uiterst rechts. Nog geen anderhalf jaar geleden stopte Forum voor Democratie met draaien en kwam het openlijk uit voor zijn ‘klimaatscepticisme’. Sindsdien zien we dat alle extreem-rechtse en sommige conservatieve media op deze lijn zitten. Er is zelfs een hetze gaande tegen Gerrit Hiemstra en andere meteorologen die zich uitspreken.

Anders dan figuren als Bolsonaro en Trump, gaat het Baudet en Co niet zozeer om belangen van grote bedrijven. Het grootkapitaal in Nederland is bepaald geen aanjager van klimaatbeleid, maar het begrijpt inmiddels wel dat de discussie over het bestaan van klimaatverandering als zodanig een achterhoedegevecht is. Daarom probeert het grootkapitaal nu vooral het klimaatbeleid naar zijn hand te zetten.

Neofascisme

De vrij plotselinge heropleving van desinformatie en nepwetenschap over het klimaat heeft niet zozeer te maken met de belangen van het grootkapitaal, maar des te meer met die van de extreem-rechtse beweging zelf. Het complotdenken is een wezenlijk onderdeel van zowel het klassieke fascisme en zijn voorlopers als van de neofascistische beweging die we nu in heel Europa zien opkomen.

Extreem-rechts probeert een beeld te schetsen van een internationaal complot dat de bron is van al het kwaad en waartegen ‘het volk’ zich zou moeten verdedigen. De slachtofferrol die extreem-rechts zich hiermee aanmeet, dient ter rechtvaardiging van hun gewelddadige politieke project. Geweld, mensenrechtenschendingen en een breuk met liberale vrijheden zijn voor extreem-rechts vervelende maar noodzakelijke maatregelen.

Daarbij helpt dit soort complotdenken extreem-rechts om de grip op hun achterban te versterken. U kunt namelijk werkelijk niemand meer vertrouwen. Behalve Thierry Baudet en Wierd Duk.

Agenda

Het neoliberale klimaatbeleid dat grote bedrijven zoveel mogelijk ontziet en de rekening via allerlei belastingen en accijnzen bij gewone mensen neerlegt, speelt extreem-rechts in de kaart. Veel mensen hebben terecht het gevoel dat ze genaaid worden en kunnen daarom vatbaar worden voor de leugen dat klimaatverandering helemaal een verzinsel is.

Klimaatactivisten moeten zich daarom hard maken voor een rechtvaardige en effectieve klimaatagenda die tegen de belangen van de bedrijven durft in te gaan. Maar we mogen ook geen millimeter toegeven aan de leugens en de intimidatiestrategie van extreem-rechts. Als klimaatbeweging staan we niet alleen tegenover de grote bedrijven en hun politieke vertegenwoordigers, maar in toenemende mate ook tegenover extreem-rechts.