Het antisemitisme en zionisme van extreem-rechts
Protest voor vrijlating van Ahed Tamimi en andere Palestijnse kindgevangenen, Amsterdam, 11 februari 2018 (foto: DocP).
Door Jeroen van der Starre
De afgelopen tijd gaan de extreem-rechtse media weer vol op het orgel om links van antisemitisme te betichten. Ze haken hierbij aan tactiek van verdedigers van de staat Israël om elke kritiek op het zionisme als ‘het nieuwe antisemitisme’ af te doen en op die basis verdacht te maken.
Dat er door pro-Palestijnse organisaties altijd heel nauwkeurig onderscheid wordt gemaakt tussen antizionisme en antisemitisme schuiven zij daarbij vakkundig onder het tapijt, wat alleen maar illustreert dat deze aantijgingen niet bedoeld zijn om antisemitisme terug te dringen, maar om kritiek op Israël te criminaliseren. Dat links historisch altijd vooraan heeft gestaan in de strijd tegen antisemitisme wordt ook verzwegen.
Geenstijl
Extreem-rechtse media als Geenstijl zijn altijd aanjagers geweest van pogingen om links als ‘antisemieten’ weg te zetten, al is hun primaire interesse niet de verdediging van de staat Israël, maar de beschadiging van links en het aanwakkeren van racistische haat tegen moslims. In 2011 viel het haatblog bijvoorbeeld Francisco van Jole aan – toch al een favoriet doelwit – omdat hij tweette over de slachtingen in de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shatila in 1982. Dat hij deze toeschreef aan de Israëlische partij Likud was ‘antisemitisme’, want de slachting werd aangericht door Libanese christelijke Falangisten.
In werkelijkheid omsingelde het Israëlische leger onder leiding van Likud-minister Ariel Sharon de vluchtelingenkampen, stuurde de paramilitaire groepen de kampen in en schijnden hen bij door flares de lucht in te schieten. In de drie dagen die volgende konden de Falangisten hun gang gaan om te moorden, verkrachten en verminken. Onder toeziend oog van het Israëlische leger werden tussen de 1500 en 3500 mensen uitgemoord. Inhoudelijk is er dus niet echt af te dingen op wat Van Jole zei, zijn zogenaamde ‘antisemitisme’ bestond erin dat hij Israël terecht verantwoordelijk hield voor een van diens vele oorlogsmisdaden.
Hetzelfde Geenstijl ziet er echter geen enkel probleem in om zelf échte antisemitische propaganda te verspreiden – je weet wel: racistische haat tegen joden. Zo waren zij in Nederland de belangrijkste verspreiders van de antisemitische propagandafilm With Open Gates: The Forced Collective Suicide of European Nations.
Deze ‘documentaire’ – die van begin tot eind gemanipuleerd is door beelden en citaten in de verkeerde context te plaatsen en suggestieve nep-‘vertalingen’ te gebruiken – vertelt hoe de vluchtelingenstroom in 2015 onderdeel zou zijn van een geheim joods plan om het ‘blanke ras’ te vernietigen.
Volgens Geenstijl gaat het hier om ‘de meest onheilspellende edit van asieleisers-terreur tot op heden … Maar, hoe opzwepend gemonteerd ook, de beelden zijn niet gefabriceerd.’ Reden genoeg om deze wel degelijk gefabriceerde racistische haatpropaganda verder te helpen verspreiden. De antisemitische boodschap van het filmpje is ‘dan weer jammer’, vindt Geenstijl, maar ze nemen het kennelijk graag op de koop toe.
Sterker: omdat het originele filmpje vanwege een inbreuk op het auteursrecht van Youtube werd gehaald, biedt Geenstijl het nu aan op Dumpert. Een ‘compilatie van de beste refugee videoos. Wat je in de mainstream media niet te zien krijgt,’ heet het daar.
‘Cultuurmarxisme’
Geenstijl zijn niet de enigen in het extreem-rechtse kamp die het heerlijk vinden om mensen onterecht voor antisemiet uit te maken, maar ondertussen echte jodenhaat verspreiden. Thierry Baudet is er ook zo een.
Aan de neonazi Jean-Marie le Pen – volgens welke de Holocaust een ‘detail van de geschiedenis’ is – overhandigde hij zijn proefschrift. Met Amerikaanse Alt-Right kopstuk Jared Taylor – die zegt dat ‘elite joden’ proberen de ‘blanke raciale homogeniteit’ te ondermijnen – had hij een vijf uur durend onderhoud. Toen dit tot ophef leidde kwam het extreem-rechtse blog The Post Online met een korte serie artikelen om Tayler neer te zetten als een heel nette man met interessante opinies.
Ook de recente heropkomst van het nazibegrip ‘cultuurmarxisme’ – in Nederland vooral gepropageerd door Baudet en zijn vriendje Sid Lukassen – past in deze trend. Het Southern Poverty Law Center schrijft erover: ‘In een notendop stelt de theorie dat een piepklein groepje Joodse filosofen die in de jaren 30 uit Duitsland vluchtten en zich vestigden aan Columbia University in New York City een onorthodoxe vorm van ‘marxisme’ bedachten dat zich richtte op de cultuur van de Amerikaanse samenleving, meer dan haar economische systeem.’
‘De theorie stelt dat deze zelfzuchtige joden – de zogenaamde “Frankfurter Schüle” van filosofen – planden om mainstream Amerikanen ervan te proberen te overtuigen dat blanke etnische trots slecht is, dat seksuele bevrijding goed is en dat veronderstelde traditionele Amerikaanse waarden – het christendom, “familie waarden”, enzovoorts – reactionair en bekrompen zijn.’
Sommige aanhangers van deze theorie proberen het antisemitische karakter ervan te verzwijgen. De Alt-Right ideoloog Kevin MacDonald – ‘de favoriete academicus van de neo-nazibeweging’ – trekt dit juist naar de voorgrond en probeert de ‘Joodse motieven’ achter deze veronderstelde samenzwering te onderstrepen en te verankeren in zijn rassenleer. Joden zouden dit ‘cultuurmarxisme’ gebruiken om het ‘blanke ras’ te ondermijnen, terwijl ze ‘zelf’ – i.e. in Israël – een veel minder tolerante agenda tentoon zouden spreiden.
Joost Niemöller – een racistische ‘journalist’ en graag geziene gast bij onder meer Forum voor Democratie – is een bewonderaar van deze MacDonald. Niemöller onderschrijft MacDonalds stellingen over het bestaan van een ‘Joodse overlevingsstrategie’ waar marxisme en de psychoanalyse voorbeelden van zouden zijn. Allemaal ‘tamelijk overtuigend’ en ‘niet antisemitisch.’ Niemöllers enige ‘nuance’ is dat volgens hem ‘niet alle joden joodse belangen nastreven.’
Hoewel Baudet zelf wel uitkijkt om zich al te openlijk antisemitisch uit te laten, neemt hij dit soort begrippen wel bewust over en omringt hij zich met figuren die zich wél antisemitisch uitdrukken. Toen toenmalig FvD-prominent De Haze Winkelman verwees naar de antisemitische Kalergi-theorie – die zegt een Joodse samenzwering achter de schermen bezig zou zij om aan te sturen op ‘omvolking’ van of zelfs genocide op witten in Europa – sprak Baudet zich niet uit.
Soros
Zoals ‘cultuurmarxisme’ een geupdate vorm van de naziterm ‘kulturmarxismus’ is, zo is de steenrijke Hongaars-Amerikaanse filantroop George Soros wat de familie Rothschild was voor de antisemieten in het fin-de-siècle. Soros zou – geheel in lijn met het antisemitische ‘white genocide’ betoog in With Open Gates – het opperhoofd zijn van het Joodse complot achter de vluchtelingenstroom.
Thierry Baudet retweete over de oprichting van de extreem-rechtse actiegroep ‘Operation Stop Soros’. Ook vertelde hij zijn jeugdbeweging: ‘Zo’n organisatie als van George Soros vernietigt landen, vernietigt samenlevingen, met een heel perfide doel van aan de ene kant politieke destabilisatie en aan de andere kant winstbejag. Dus het is ontzettend goed dat Oostenrijk Soros eruit flikkert, en dat gaan wij ook doen als wij aan de macht zijn binnenkort.’
Explicieter durft Baudet natuurlijk niet te worden, maar gelukkig heeft hij zijn huismedium, De Dagelijkse Standaard. Daar is – geheel in klassiek antisemitische stijl – regelmatig aandacht voor de ‘geheime plannen’ van ‘marionettenspeler’ Soros.
‘Blank zionisme’
Deze combinatie van pro-zionisme en antisemitisme bij ‘nieuw (extreem)rechts’ is een internationaal fenomeen. Richard Spencer, de Amerikaanse neonazi die bekend werd van zijn ‘heil Trump’-speech is hier een voorbeeld van. In Charlottesville leidde hij een fascistische demonstratie die uitliep op een terreuraanslag op antifascisten. Achteraf rechtvaardigde hij de leus ‘joden zullen ons niet vervangen’ op het Israëlische Channel 2.
‘Een “haatmisdrijf” … is alleen maar een verzonnen term om de vrijheid van meningsuiting te onderdrukken. Het is niet verboden … om verschillende groepen mensen te bekritiseren. Het feit is dat joden … enorm oververtegenwoordigd zijn in historisch links, joden zijn ook nu enorm oververtegenwoordigd binnen links, ze zijn enorm oververtegenwoordigd in … het establishment …[dat wil zeggen:] de hoogopgeleide mensen die het beleid bepalen – en blanke mensen worden ontheemd in dit land.’
Spencer windt weinig doekjes om zijn antisemitisme en ziet joden – zoals te doen gebruikelijk in zijn kringen – als de aanjagers van de ‘omvolking’ of de ‘blanke genocide’. Maar tegelijkertijd heeft Spencer grote bewondering voor Israël en vindt hij dat zionisten ook ‘respect’ voor hem zouden moeten hebben. In hetzelfde interview spreekt hij via de interviewer de Joodse Israëlische bevolking toe:
‘Als een Israëlische burger, als iemand die je identiteit begrijpt, die een gevoel heeft voor nationaal bewustzijn en voor een volksgedachte en een ervaring van het Joodse volk, zou je respect moeten hebben voor iemand als ik – iemand die vergelijkbare gevoelens heeft voor blanken. Je zou kunnen zeggen dat ik een blanke zionist ben, in de zin dat ik hou van mijn volk, dat ik een veilig thuisland wil voor ons en de onzen, net zoals jullie dat willen in Israël.’
Om deze opmerkingen goed te begrijpen moeten we kijken naar Spencers ideologische inspiratiebronnen. Zoals grote delen van de nieuwe rechtsextremistische beweging (waaronder uiteraard Joost Niemöller) laat Spencer zich inspireren door de Franse fascistische theoretici van de Nouvelle Droite. Een van de ideeën die hij van hen overneemt is het zogenaamde ‘etno-pluralisme’ – staten zouden etnisch, cultureel en raciaal zuiver moeten zijn, maar er kunnen verschillende ‘etno-staten’ naast elkaar bestaan.
Dit ‘etno-pluralisme’ is een doorzichtig semantisch trucje: het helpt hen te beweren dat zij niet racistisch zijn – andere ‘rassen’ mogen er zijn, zolang het maar ver weg is en zolang ze zich niet met ‘ons’ bemoeien – maar ondertussen wel tot etnische zuiveringen op te roepen. Vanuit deze bril is Israël een lichtend voorbeeld: ‘de belangrijkste en misschien meest revolutionaire etno-staat.’
Spencer is bepaald niet de enige rechtsextremist die antisemitisme met pro-zionisme combineert: Heinz-Christian Strache van de FPÖ, de Hongaarse premier Victor Orbán, en Nick Griffin van de Britse neonazipartij BNP en Björn Höcke van de neofascistische vleugel in de Duitse AfD doen hetzelfde.
Zionisme
Het is niet moeilijk te zien wat extreem-rechts in Israël ziet. Vanaf het begin heeft de staat het doel gehad om de Palestijnen van hun land te verdrijven om zo een ‘Joodse staat’ te vestigen. Dit proces wordt door de Israëlische historicus Ilan Pappé terecht als ‘etnische zuivering’ bestempeld. Mensenrechten worden hiertoe vanaf het begin af aan routinematig aan de kant geschoven; het racisme tegen Arabieren onder Israëli’s is enorm en toch is er onder westerse regeringen; en in westerse parlementen een vrijwel onvoorwaardelijke steun voor Israël.
Rechtsextremisten als Spencer zouden veel van wat Israël doet maar al te graag overnemen om hun eigen ‘blanke etno-staat’ te vormen. Dat Baudet meent van internationale verdragen af te moeten om zijn ‘Renaissance’ van het ‘dominant blanke’ Avondland mogelijk te maken, suggereert dat hij ongeveer in dezelfde richting denkt.
De verwatering van het begrip antisemitisme door het meer en meer gelijk te stellen met antizionisme speelt de echte antisemieten in de kaart. Het stelt ze hoe langer hoe meer in staat om met hun jodenhaat weg te komen, omdat ze radicaal pro-zionistisch zijn en geen mogelijkheid onbenut zullen laten om uit te halen tegen ‘linkse antisemieten’ – dat wil zeggen: critici van Israël.
Ondertussen houdt een behoorlijk deel van de zionistische beweging er ook extreem-rechtse denkbeelden op na: de rechteloosheid van de Palestijnen, het nietsontziende geweld en de cynische strategie om hen in Gaza het leven onmogelijk te maken en op de Westelijke Jordaanoever met knokploegen en nederzettingen te verdrijven – dit alles kan niet gerechtvaardigd worden anders dan met het meest weerzinwekkende racisme. In een peiling uit 2012 bleek bijvoorbeeld dat een meerderheid van Israëli’s racistische opvattingen over Palestijnen heeft en een voorstander is van apartheidsbeleid.
Racisme tegenover moslims en Arabieren en haat tegen links drijven veel zionisten in het extreem-rechtse kamp. Vanuit zionistisch perspectief is dat niet moeilijk te begrijpen. De noodzaak van een ‘eigen’ Joodse staat komt namelijk direct voort uit een heel pessimistische opvatting met betrekking tot antisemitisme. Als antisemitisme overwonnen zou kunnen worden, was er immers geen noodzaak tot een aparte ‘Joodse staat’ en dus ook niet voor de kolonisatie van de Palestijnen. Bovendien hebben zionisten antisemitisme altijd aangegrepen om Joodse migratie naar Israël te stimuleren.
Misschien het bekendste recentere voorbeeld hiervan is hoe Netanyahu na de aanslagen op Charlie Hebdo en een koosjere supermarkt in Parijs in 2015 onuitgenodigd naar Frankrijk afreisde en joden in Europa opriep om ‘naar huis’ te komen. Deze cynische poging om deze terreuraanslagen voor politiek gewin in te zetten kwam hem op hevige kritiek te staan, niet in de minste plaats vanuit een deel van de joodse gemeenschap in Europa.
Aanvallen
De aanvallen door extreem-rechts en Israëlfans op links nemen inmiddels groteske vormen aan. Zo rakelde het Cidi een oude tweet van Nida – bedoeld om de dubbele standaard met betrekking tot vrijheid van meningsuiting te hekelen – op en greep deze aan om het Linkse Verbond in Rotterdam onder druk te zetten.
In het Verenigd Koninkrijk is sinds Jeremy Corbyn partijleider werd een enorme aanval geopend op links binnen de partij en begonnen rechtse partijbureaucraten een heksenjacht op critici van Israël. De prominente Joodse anti-zionist Tony Greenstein werd vorige maand de partij uit gezet en hij is maar een van de linkse activisten die op basis van valse aanklachten zijn geroyeerd.
Dat ook joodse critici van Israël slachtoffer worden van deze aanvallen spreekt boekdelen: rechts en Israël-aanhangers zijn op geen enkele manier geïnteresseerd in het bestrijden van werkelijk antisemitisme. Hun werkelijke interesse is om links te ondermijnen, moslimhaat op te stoken en de voortschrijdende annexatie van Palestina te rechtvaardigen. Onderdeel hiervan is het vertroebelen van het onderscheid tussen antisemitisme en kritiek op Israël en het zionistische project. Dat is de ideale dekmantel voor echte antisemieten om door te gaan met het verspreiden van samenzweringstheorieën en andere antisemitische dog whistles.
Links zou zich heel bewust moeten zijn van deze strategie en de gevaren die eraan kleven. Dat betekent dat we onze rug moeten rechten tegen de rechtse hetze, solidair zouden moeten zijn en wél steeds duidelijk onderscheid moeten maken tussen Jodenhaat en antizionisme. Het feit dat de drie zittende linkse partijen in Amsterdam een akkoord hebben ondertekend dat uit gaat van een zeer troebele definitie van antisemitisme en het feit dat de landelijke fractievoorzitters van deze partijen mee gingen in de feitenvrije aanvallen op Nida zijn grote stappen in de verkeerde richting. Deze laffe politiek geeft extreem-rechts meer zelfvertrouwen, zet de deur open voor nieuwe aanvallen, ondermijnt de solidariteit ter linker zijde en biedt de racisten en niet extreem-rechts van de ideale dekmantel om hun weerzinwekkende denkbeelden te normaliseren.