Grootste vakbond Zuid-Afrika breekt met ANC

De grootste vakbond van Zuid-Afrika heeft zijn verkiezingssteun voor het regerende Afrikaanse Nationale Congres (ANC) ingetrokken. Een speciale conferentie van 17 tot 20 december nam deze historische beslissing. Bovendien riep de vakbond op tot de oprichting van een nieuwe arbeiderspartij.
25 maart 2014

Door Ken Olende

De conferentie van de NUMSA, Zuid-Afrika’s vakbond voor metaalarbeiders, was bijeengeroepen als antwoord op de politieke crisis in het ANC, de Communistische Partij SACP en de federatieve vakbond Cosatu. Deze coalitie heeft Zuid- Afrika feitelijk geregeerd vanaf 1994.

De crisis komt door grotendeels doordat de ANC-regering haar beloften aan werkende mensen niet nakomt. Directe aanleiding tot het uitbreken van de crisis was de slachting van stakende mijnwerkers in Marikana in 2012 en de stakingen die daarna volgden. In Zuid-Afrika worden dit jaar algemene verkiezingen gehouden.

Het ANC rekent, net als de PvdA in Nederland, op de actieve steun van de vakbeweging. Maar de slotverklaring van de NUMSA-conferentie stelt botweg: ‘Twintig jaar lang hebben we onze leden aangemoedigd om de gelederen van het ANC en de SACP te versterken. Maar die versterking heeft slechts geleid tot meer slachtoffers onder arbeiders, als lammeren in het slachthuis van het bourgeois leiderschap van het ANC.’ De conferentie vond daarom dat de coalitie niet meer te redden is en riep Cosatu op om te breken met het ANC en de SACP.

Na het Marikana-drama zegden duizenden Cosatu-leden hun lidmaatschap op. De vakbondsfederatie probeerde geloofwaardigheid terug te winnen door meer oppositie te voeren. Maar het is haast ondenkbaar dat Cosatu echt zal breken met de coalitie. De NUMSA verklaarde dat het een ‘nieuw eenheidsfront’ zal oprichten ‘dat de strijd op de werkvloer en in de gemeenschap moet coördineren, op de manier zoals het Verenigd Democratisch Front (UDF) dat in de jaren tachtig deed.’

De metaalbond zei: ‘Om dit voor elkaar te krijgen zullen onze leden en afgevaardigden op alle fronten en in elke strijd tegen het neoliberaal beleid actief moeten zijn.’ Bovendien kondigde de conferentie plannen aan om te ‘onderzoeken’ of het mogelijk is om een Beweging voor Socialisme in het leven te roepen als voorloper voor een mogelijke nieuwe socialistische partij.

De NUMSA-conferentie riep bovendien op tot het ontslag van president Jacob Zuma en van het hoofd van de politie, Riah Phiyega. Het eiste ook een uitvoeriger onderzoek naar de slachting van Marikana dan momenteel officieel gebeurt.

De zusterorganisatie van de Internationale Socialisten in Zuid- Afrika maakt onderdeel uit van het Links Democratisch Front. Dit Front stelt in een verklaring: ‘De NUMSAconferentie markeert het definitieve einde van het tijdperk van nationale bevrijdingspolitiek.

Numsa heeft een nieuwe stap gezet en ruimte gecreëerd voor het ontstaan van een daadwerkelijk op de massa steunend politiek alternatief, geleid en gecontroleerd door arbeiders en hun gemeenschappen.’