Grootste antiracismeprotest in decennia: hoe verder?
Het was erg positief dat op het podium in Amsterdam sprekers vertelden over de strijd tegen verschillende vormen van racisme en over Palestina. Dit geluid klonk stevig door op allerlei zelfgemaakte, creatieve borden. Veel mensen maakten bovendien organisch de verbinding tussen Palestina, klimaat en fascistoïde regeringsleiders. Er is een nieuwe bewust antifascistische laag van activisten aan het ontstaan.
Opnieuw netwerken bouwen
Toen Geert Wilders in november 2023 de verkiezingen won, gingen meteen duizend mensen de straat op. Dit waren vooral activisten die betrokken waren bij de dagelijkse sit-ins op treinstations tegen de genocide in Gaza. Platform Stop Racisme en Fascisme (PSRF) organiseerde sindsdien drie protesten, met enkele honderden tot duizend mensen.
De grote aantallen nu op straat zijn duidelijk gemotiveerd door angst voor Donald Trumps kaalslag in de VS en het mooie voorbeeld van massaprotesten in Duitsland. Voorafgaand aan de verkiezingen gingen daar weekend na weekend in totaal een miljoen mensen de straat op tegen de AfD.
In Nederland moeten we de netwerken van de antiracisme- en antifascismebeweging opnieuw opbouwen. Dat is hard nodig, want we kunnen niet wachten op de leiding van mainstream linkse politieke partijen en de vakbonden. Daar heerste afgelopen anderhalf jaar richting de buitenwereld een diepe stilte over racisme, vluchtelingenhaat, de genocide op Palestijnen en de noodzaak dat hun leden meehelpen bewegingen te bouwen. GroenLinks en PvdA richten zich op allerlei bureaucratische processen rond een mogelijke fusie. Daarbij proberen ze een neoliberaal alternatief voor extreemrechts te vormen.
Wilders’ heritage 2025?
Anderzijds zit Wilders niet stil. Dit PVV-kabinet zet rücksichtslos het bezuinigingsmes in zorg en onderwijs, maar Wilders weet zich slim te positioneren als oppositie van het kabinet dat hij zelf in het zadel houdt. Die underdogpositie kan tijdens een volgende verkiezing weer veel stemmen opleveren. Met zijn gehits tegen rechters, journalisten en de Raad van State probeert hij de rechtsstaat steeds verder te ondermijnen.
Wilders en Baudet zullen met jaloezie kijken naar de manier waarop Trump en Elon Musk de Amerikaanse overheid kapotslaan, universiteiten gelijkschakelen en migranten met deportatie bedreigen. Extreemrechtse denktanks en media zullen in Nederland de benauwende toekomstvisie van het Amerikaanse Heritage 2025 herkauwen. Ondertussen bedreigen extreemrechtse figuren nu al vluchtelingen en politici: sinds begin 2024 zijn er zeker zestien bedreigingen en gewelddadigheden geweest.
Opgekropte energie
Er komt gelukkig veel opgekropte energie vrij die al langer onder de oppervlakte borrelt. Niet alleen tijdens de Feminist March en de acties op 22 maart, maar ook de estafettestaking in het hoger onderwijs, noodprotesten voor Gaza en de acties in de zorg en bij de overheid zijn tekenen dat mensen in verzet willen komen. Daaronder zit al veel langer opgebouwd bewustzijn en terechte frustratie over stijgende kosten van het levensonderhoud en decennia aan bezuinigingen in de publieke sector. Dit vertaalt zich naar beginnetjes van klassenstrijd in diverse sectoren. We moeten de handen ineenslaan om deze kostbare energie niet te laten wegsijpelen.
PSRF organiseerde op 26 maart daarom al een inspirerend online panelgesprek met Sylvana Simons, Nadia Slimi, Sieger Sloot en Ewout van den Berg. Daar stelde Sloot dat we meer klassenstrijd nodig hebben. Simons wees op het belang van discussie over strategie voor links. We moeten niet alleen met grote massale demonstraties laten zien dat we met meer zijn, maar ook lokaal netwerken bouwen. Dit kan door solidariteit met de stakers te betuigen door bijvoorbeeld petitielijsten op te stellen of bijeenkomsten te organiseren over hoe we dit kabinet wegkrijgen. Daarvoor zou het goed zijn om stakers, activisten uit de klimaat- en Palestinabeweging en betrouwbare linkse lokale politici uit te nodigen.
Ook zijn er gerichte campagnes nodig om bijvoorbeeld te eisen dat vluchtelingen in azc’s betere levensomstandigheden krijgen. Want hoewel meerdere groepen erg te lijden hebben onder de haatzaaierij van dit PVV-kabinet, lopen vluchtelingen het meeste gevaar. PVV’s angstbeeld van een migratiecrisis voedt echte terreur tegen migranten, onder meer in de vorm van brandstichtingen bij en bekogelingen van azc’s.
Daarnaast moeten we kleine nazigroepjes stoppen die nu de straat op gaan. Op 22 maart provoceerde de NVU met een demonstratie door Baarn. Vanuit lokale antifascistische groepen verzamelden 250 mensen zich daar om de NVU tegen te houden. De opkomst was groter dan bij eerdere acties en de slogans waren energiek. Met het mandaat van de burgemeester verhinderde de politie activisten op alle mogelijke manieren om de 35 nazi’s tegen te houden. De volgende keer moeten we met nog meer zijn.
We hebben een beweging op straat en op de werkvloer in Nederland hard nodig om dit PVV-kabinet en zijn zondebokpolitiek te stoppen. Dit geluid moet ook worden versterkt binnen de vakbeweging en politieke partijen. Het is heel welkom dat de beweging op 24 mei de straat op gaat. Omdat we een breuk met het kapitalisme nodig hebben, gaat voor ons als IS de bouw van deze beweging samen met die van een revolutionaire organisatie. Sluit je aan!
Foto: Protest tegen racisme, Amsterdam 22 maart 2025 (foto: Hans Spijker)