Gronings protest voelt als gemiste kans

Dinsdag 7 februari gingen in Groningen meer dan drieduizend mensen de straat op onder de leus ‘gas terug’. Uit heel het ommeland kwamen mensen naar de stad voor de actie die werd georganiseerd door Milieudefensie en de Groninger Bodem Beweging. Het gebrek aan actieperspectief gaf het protest echter een hoog symbolisch gehalte.
8 februari 2017

Door Ewout van den Berg

Het protest vond plaats aan de vooravond van het Groningse verkiezingsdebat over de gaswinning. Richting de verkiezingen werd ook een petitie gelanceerd. Meer dan vijfduizend mensen ondertekenden die binnen een dag. Het NRC vatte de eisen samen als ‘ruimhartige schadeafhandeling zonder bemoeienis van de gaswinner; een generieke uitkoopregeling; en alleen gas winnen als de Groningers veilig zijn.’

Het protest gisteren werd verder aangejaagd door cabaretier Freek de Jonge, die de afgelopen weken door de provincie op tournee was. Arjen Lubach liet in zijn show op vernietigende wijze zien hoe de staat en Shell een Kafkaësk systeem van organisaties hebben opgericht om gedupeerden van het kastje naar de muur te sturen. 90 procent van het uitgekeerde geld gaat naar experts en commissies, niet naar de slachtoffers van de aardbevingsschade.

Perspectief

De actie komt dus op een goed moment, maar de afgelopen jaren gingen mensen vaker de straat op. Drie jaar geleden sprongen actiegroepen als paddenstoelen uit de grond. Gasvelden werden bezet en meer dan 4000 mensen deden mee aan een auto-demonstratie door de provincie. Toen viel het protest samen met het arbeidersverzet bij aluminiumsmelter Aldel in Delfzijl. De aantallen gisteren leken daarop, de strijdbaarheid niet.

Hiervoor zijn verschillende redenen. In de eerste plaats werd de hoop gelegd bij de verkiezingen en een eventueel ‘stembusakkoord’ in de aanloop hiernaar toe. Dit lijkt in hoge mate een vorm van wensdenken te zijn. Rechtse partijen staan op winst en zien de provincie als een melkkoe. De PVV zegt tegen te zijn, maar zal als puntje bij het paaltje komt de belangen van Groningers verkopen.

Hiernaast had gisteren een hoog saamhorigheidsgevoel: Grunnegers tegen de Randstad. Burgemeesters uit de provincie liepen mee en politieke partijen mochten niet zichtbaar meedoen. Op het Malieveld konden we vorige week zien op wat voor opportunisme dit kan uitdraaien. Maar in dit geval streek het verbod op politieke partijen meningsverschillen glad en werden kritische stemmen de mond gesnoerd. Veelverdienende burgemeesters hebben niet dezelfde belangen als werkende mensen in de provincie.

Lokale leden, burgemeesters van PvdA en VVD en landelijke politici liepen mee. In de media spraken alle partijen, op de VVD na, zich uit voor een reductie van de gaswinning tot 12 miljard m3. Maar de meeste van deze partijen zijn in Den Haag doof geweest voor de wensen van Groningers. Hun uitspraken moeten dan ook gezien worden als deel van de verkiezingscampagne.

De Socialistische Partij, die zich structureel uitspreekt tegen de gaswinning, werd ook een podium ontzegd. Hiertegenover staat dat een fluitconcert voor een PvdA-spreker ook een educatieve werking had kunnen hebben. Dit had de tegengestelde belangen achter het protest gisteren zichtbaar gemaakt.

Het is erg welkom dat BN’ers zich uitspreken tegen de NAM-terreur in Groningen. Maar om te voorkomen dat mensen na het debat en de verkiezingen op 15 maart weer met lege handen staan, moeten de acties geëscaleerd worden. Het is jammer dat juist op dit punt gisteren geen perspectief werd geboden. Groningers moeten hierin zelf het voortouw nemen, anderen gaan dit niet voor hen doen.

Teken de petitie.