Staken, blokkeren, bezetten: niet Brussel maar Grieks massaverzet wijst de weg vooruit

In de nacht van 26 op 27 oktober sloten de EU-leiders een zoveelste deal. In ruil voor het afwaarderen van de huidige Griekse schulden met 50 procent, verstrekten de EU en het IMF opnieuw een noodlening van 130 miljard euro. Iedereen weet echter dat de crisis voortdendert en deze overeenkomst geen zoden aan de dijk zet. Bovendien is het Brussel niet te doen om ‘het redden van de Grieken’ maar om het beschermen van de banken en het doorvoeren van neoliberaal afbraakbeleid. De Grieken weten dat zelf als de besten en blijven massaal terugvechten.

Foto: betogers duwen tegen een hek bij het parlement in Athene, tijdens de algemene staking op 5 oktober tegen de bezuinigingsaanval door de Griekse regering

Door Peter van Eerbeek

In een eerder rapport zei de trojka (IMF, Europese Centrale Bank en Europese Commissie) dat de Griekse staat de komende jaren minimaal 252 miljard, en in het ergste geval nog 444 miljard aan noodleningen nodig heeft. Nu is het noodfonds uitgebreid tot 1000 miljard. De staten die garant staan, zullen dat geld proberen weg te halen bij hun eigen bevolking.

Met de deal worden gewone Grieken niet gered, maar frontaal aangevallen. De Griekse regering heeft een nieuw privatiseringsprogramma beloofd, dat 15 miljard moet opbrengen. Dit komt bovenop de 50 miljard aan privatiseringen van een eerdere ronde. Ook arbeiders in andere eurolanden dreigen ten prooi te vallen aan dit ‘reddingsplan’. De ‘begrotingsdiscipline’ die van Italië wordt afgedwongen, houdt onder meer in dat de pensioenleeftijd wordt verhoogd en de arbeidsmarkt ‘hervormd’.

De elites in Europa hebben aan de ene kant een gedeeld belang, tegenover hun bevolkingen. De Europese Unie concurreert in de mondiale economie met andere machtsblokken zoals de Verenigde Staten. Maar bij het daadwerkelijk oplossen van de crisis zijn ze ook verwikkeld in een onderlinge concurrentiestrijd.

Het resultaat is dat bij elke nieuwe uitbarsting van de crisis er verlammende nieuwe politieke tegenstellingen ontstaan vanwege de enorme belangen, zoals afgelopen dagen opnieuw te zien was tussen de leiders onderling. Wat er ook uit de verschillende topoverleggen komt, een hernieuwde Europese bankencrisis en verdere desintegratie van de EU zijn niet langer denkbeeldige scenario’s.

‘Aanmodderen moet ophouden’

De Europese Ronde Tafel voor Industriëlen, de belangrijkste lobbygroep van multinationals, uit felle kritiek op de aanpak van de crisis tot nu toe. Topman Hans Wijers van Unilever: ‘Er moet nu wat gebeuren. Het zal pijn doen, hoe dan ook.’ Ben Verwaayen van Alcatel Lucent: ‘Het is in ieder geval duidelijk dat het aanmodderen moet ophouden.’

Maar van de zogenaamde reddingsoperaties komt het overgrote deel van de honderden miljarden euro’s niet terecht bij de door de crisis getroffen Griekse arbeiders. Het grootste gedeelte van deze bedragen wordt via Griekenland doorgesluisd naar banken in met name Frankrijk en Duitsland om daar schulden en rente af te betalen.

Tegelijkertijd betaalt de Griekse bevolking de prijs van crisis. Bij elke tegenvaller eist de trojka weer verdere bezuinigingsmaatregelen van de Griekse staat. Deze duwden de Griekse economie in de afgelopen periode verder en verder de afgrond in. Veel economen en analisten waarschuwen terecht dat harde bezuinigingsmaatregelen de crisis alleen maar versterken en langer laten duren.

In plaats van noodzakelijke economische groei om de enorme schuldenlast te kunnen afbetalen krimpt de Griekse economie in 2011 naar verwachting met 5,5 procent. De Griekse arbeidersklasse betaalt voor het overeind houden van de Europese bankensector met explosief toenemende werkloosheid en een dalende levenstandaard.

Blokkeren, staken, bezetten

De Griekse arbeidersklasse weigert echter de rekening van de crisis te betalen. Demonstraties, stakingen in verschillende sectoren en andere vormen van protest zijn op veel plekken aan de orde van de dag. In de afgelopen twee jaar zijn er meer dan een dozijn algemene stakingen geweest.

Begin oktober bezetten meer dan 7000 ambtenaren hun ministeries om de toegang te blokkeren voor inspecteurs van de trojka die de boeken wilden controleren. En halverwege oktober bracht wederom een algemene 48-uursstaking het land tot stilstand. Dit soort vormen van verzet zijn een belangrijke oorzaak voor het vertragen van de bezuinigingsmaatregelen en privatiseringen.

In reactie op de door de trojka opgelegde eisen reageerde de linkse antikapitalistische coalitie Antarsya door te stellen dat Griekenland moet stoppen met betalen, alle schulden nietig moeten worden verklaard, banken genationaliseerd moeten worden onder arbeiderscontrole, en Griekenland de eurozone en de EU moet verlaten. In haar verklaring stelt zij terecht dat ‘Griekenland een laboratorium blijft voor het toepassen van de meest agressieve kapitalistische voorschriften’ en dat ‘vandaag Griekenland het slachtoffer is, maar dat morgen Spanje of Italië de volgende kan zijn.’

De centrale tegenstelling is dat ‘het sociale bankroet dat de heersers ons willen opleggen moet worden bestreden met de enige echte bailout, namelijk die van de massamobilisatie.’ Antarsya stelt dat de deur naar een echt alternatief alleen kan geopend worden door ‘het tot stand komen van een arbeiders- en volksbeweging en eenheid in actie van links, om zo radicale verandering mogelijk te maken.’

Griekenland is niet alleen het centrum van de neoliberale aanval in Europa. Het verzet van de Griekse arbeidersklasse tegen deze aanval is tegelijkertijd een voorbeeld voor de rest Europa. Het opbouwen van een alternatief gebaseerd op massaal en radicaal verzet is nu ook elders nodig, juist omdat de oplossingen van de Europese leiders een doodlopende weg zijn.