Grieken weigeren te betalen voor economische malaise
Foto: demonstranten bedekken hun gezicht na een traangasaanval van de politie tijdens de algemene staking van 24 februari in Athene. Op hun petjes staat ‘Ik zal niet betalen’.
Er heerst grote woede onder de arbeiders hier in Griekenland. Dat viel te verwachten in een land dat zich fel had verzet tegen de aanvallen van de vorige, conservatieve regering.
In december 2008 schoot de lont in het kruitvat. Jongelui waren woedend over het harde optreden van de politie en bestookten politiebureaus. Duizenden vakbondsleden gingen de straat op om zich solidair te betonen. Dat bracht de conservatieven op de knieën. Afgelopen oktober kwamen de sociaal-democraten van Pasok aan de macht. En toch gingen binnen een paar weken de arbeiders weer de straat op. De enorme staking in de openbare sector op 10 februari ging gepaard met protestbijeenkomsten in het hele land. Studenten sloten zich aan bij werknemers in het onderwijs, de ministeries, de lokale overheden en de zorgsector. Samen vormden ze een protestmars in het centrum van Athene.
De Communistische Partij beweert op 66 verschillende plaatsen in het land bijeenkomsten te hebben georganiseerd. De Pasok-regering heeft gepoogd om groepen arbeiders die terugvechten te isoleren, maar daar zijn ze niet in geslaagd. Het verzet begint nu algemeen te worden.
Algemene staking
De kracht van de staking van 10 februari noopte de vakbondsleiders er toe een algemene staking voor alle arbeiders en werknemers af te kondigen in zowel de private als de publieke sector op 24 februari. Deze massale staking lijkt op de acties van Griekse arbeiders tegen de pensioenhervorming van 2007. Sommige arbeiders zullen verder willen gaan. Werknemers op het ministerie van Financiën hebben al gezegd dat ze een serie van ononderbroken 48-uursstakingen zullen organiseren. Feitelijk komt dat neer op een staking voor onbepaalde duur.
De massale stakingen volgden op militante protesten van brandweerlieden en stakingen bij de belastingdienst en de douane. De regering probeerde een onverzettelijke houding aan te nemen, in een poging om de markt te laten zien dat ze sterk genoeg is om de bezuinigingen door te voeren. Maar dat mislukte. De politie trachtte te voorkomen dat een demonstratie van vuilnisophalers zich aansloot bij de hoofddemonstratie, onder het voorwendsel dat ze de verkeerde kant op gingen in een straat waar éénrichtingsverkeer geldt. Het kwam tot een treffen; de politie vuurde traangasgranaten af, maar moest zich uiteindelijk terugtrekken.
Terwijl de media schermen met opiniepeilingen die de indruk wekken dat de Griekse bevolking de bezuinigingen zal slikken, laten peilingen waarin specifieke vragen gesteld worden een ander geluid horen. Als mensen gevraagd wordt of ze bereid zijn langer door te werken en loonsverlaging te accepteren, dan antwoordt de meerderheid stelselmatig ‘nee’.
De mensen zijn om een aantal redenen boos. Pasok beloofde tijdens de verkiezingen van vorig jaar dat zij geen loonstop zou afkondigen. Dit was een van de speerpunten van de campagne, want de conservatieven beweerden het tegendeel. Maar na verkiezingen draaide Pasok 180 graden. Mensen gingen ervan uit dat bezuinigingen voor rekening van de rijken zouden komen, maar nergens wordt gerept van hogere belastingen voor de rijken en voor de bazen.
Opstand
Pasok, dat al vaker een regering heeft geleid, heeft tot nu toe altijd wel een opstand het hoofd moeten bieden, maar meestal begon die pas als de partij al een paar jaar in het zadel zat. Het huidige verzet is al na een paar maanden begonnen.
De woede is diepgeworteld, want zelfs de vakbondleiders komen nu in opstand tegen de plannen van Pasok. De Griekse vakcentrale was in december nog gekant tegen stakingen, maar een groep linkse onderwijzers begon er toch mee, en de Communistische Partij kon toen niet achterblijven. Dat kwam hen te staan op kritiek van de vakbondsleiding, die de partij beschuldigde van ‘onverantwoord gedrag’ en pogingen deed om de acties te isoleren. Maar een maand later riep de ambtenarenbond op tot stakingen. De roep tot solidariteit uit andere sectoren was zo groot, dat de voltallige leiding van de vakcentrale gedwongen was de ambtenaren te steunen.
Volgens mij zal de regering een ander geluid laten horen nadat er een afspraak met de Europese Unie is gemaakt. Het zal dan zeggen dat Griekenland er niet alleen voor staat en dat er een algeheel gevecht gaande is om Europa te verdedigen tegen speculanten uit de Verenigde Staten. Ze zullen zeggen dat dit betekent dat we de bezuinigingen moeten slikken om te voorkomen dat de crisis heel Europa in zijn greep zal houden. Maar ik denk niet dat zulke argumenten veel indruk zullen maken. Griekse arbeiders zijn bereid te vechten.