Gevestigde politiek mist antwoorden
Met stralende gezichten en bijpassende hoedjes presenteerden de ministers zoals gebruikelijk hun begroting. Ook Ferry Mingelen toonde het gepaste enthousiasme, en meldde dat de oppositie het wel moeilijk zou krijgen om iets te vinden om te bekritiseren. Die oppositie speelde vervolgens braaf haar voorspelbare rol. De SP en GroenLinks door er – terecht, maar veel te beleefd – op te wijzen dat de koopkracht van ouderen en chronisch zieken er wel degelijk op achteruit gaat. De VVD door te doen alsof de PvdA Nederland aan het omtoveren is in een semi-communistische staatsgeleide economie, terwijl Wouter Bos ondertussen bezig is VVD-beleid door te voeren. Alleen Wilders doorbrak echt de gezelligheid, door als de onwelkome dronken buurman op een verjaardagsfeestje zijn racistische gal te spuwen.
Prinsjesdag is elk jaar een schijnvertoning, maar dit jaar was die parade van lang van tevoren ingestudeerde manoeuvres onder wanstaltige hoofddeksels extra wrang. Want terwijl het kabinet nog altijd volhoudt dat Nederland er economisch fantastisch voorstaat, bereidt het zich ondertussen voor om de gevolgen van een dreigende recessie af te wentelen op het armste deel van Nederland. En onder het mom van ‘een pas op de plaats’, gaat het kabinet ondertussen onverdroten door op de neoliberale ramkoers die onder Balkenende I en II is ingezet.
Laten we even een stapje terug doen van alle goudenkoetserij. Dit zou het jaar worden van het zoet na het zuur. Dat was nodig ook, want in de afgelopen jaren hebben gewone mensen offer na offer moeten brengen voor het gouden kalf van de Nederlandse economie. Terwijl de winsten groeiden en de topsalarissen nog verder stegen, moesten we in het kader van ‘het repareren van het dak terwijl de zon schijnt’ accepteren dat de lonen matig tot niet stegen, publieke voorzieningen werden uitgekleed en de ziektenkosten explodeerden.
Deze zomer werd – zelfs voor wie dat nog niet had geraden – al duidelijk dat het zoet niet kwam. Het CPB berekende namelijk dat in plaats van een koopkrachtstijging voor iedereen een koopkrachtdaling zou plaatsvinden. En nu maakt Wouter Bos mooie sier met de bewering dat hij die koopkrachtdaling heeft weten weg te poetsen. Als de uitdrukking ‘sigaar uit eigen doos’ nog niet had bestaan, had ze voor deze gelegenheid moeten worden bedacht. Maar misschien zou het beter zijn te spreken over een klapsigaar uit eigen doos. Want de beperking van belastingteruggave over ziektekosten en de afschaffing van uitkeringen voor jonge gehandicapten kunnen volgens het NIBUD voor ouderen en ernstig zieken leiden tot koopkrachtsverlies tot 3 procent.
Ondertussen zet het kabinet langzaam maar zeker de stappen die nodig zijn voor de invoering van de maatregelen die TNT-ontslagkoning Bakker in zijn rapport heeft uitgestippeld. De Nederlandse werkgevers – die van die topsalarissen, optiebonussen en gouden handdrukken bij vervroegde uittreding – zien een toekomst voor zich waarin ouderen doorwerken na hun 65-ste en werklozen met dwang aan het werk worden gezet, of met een bijstandsuitkering direct onder de armoedegrens mogen verdwijnen. De afschaffing van de WW-premie lijkt een leuk kadootje, maar is in werkelijkheid gewoon één van de stapjes in de richting van deze ondernemersdroom. En als de vakbonden ook nog eens in ruil de looneisen tot onder de inflatie drukken, gaan werkende mensen daar zelfs op de kortste termijn niet op vooruit.
Terwijl ze netjes glimlachen naar de camera bereiden Balkenende en Bos zich voor om de financiële crisis af te wentelen op werkende mensen en de armen. Het gebrek aan antwoorden hierop vanuit de gevestigde politiek zorgt ervoor dat Wilders en Verdonk kunnen weglopen met de frustraties. De Volkskrant kopt vandaag naar aanleiding van de kredietcrisis openlijk over een ‘implosie van het kapitalisme’. Daarmee blijkt één deel van de socialistische politiek relevanter dan ooit. Maar de andere helft van die politiek, de klassenstrijd, wordt tot nu toe vooral door rechts gevoerd. Daar moeten we verandering in brengen.