Genua 2001: ‘Genoa libera’
Eind jaren 90 kwam de andersglobaliseringsbeweging op, door de media antiglobaliseringsbeweging genoemd. Wij socialisten noemen het beestje liever bij de naam en globalisering is niets anders dan een logisch gevolg van het kapitalistische systeem. Wij hebben het dus liever over de antikapitalistische beweging.
Maar de andersglobaliseringsbeweging kwam eigenlijk pas echt op in Seattle in 1999. Bij deze enorm inspirerende protesten werd een congres van de WTO stilgelegd. Het bracht allemaal bewegingen en beweginkjes bij elkaar op de straat: van vakbonden tot milieuactivisten, socialisten tot hippies. In Seattle liepen de ‘teamsters’ (vakbondsactivisten) en ‘turtles’ (milieuactivisten) naast elkaar, hand in hand, tegen een gezamenlijke vijand en voor een betere, andere wereld. Seattle liet zien dat er hoop was voor kritiek op het kapitalisme. Een nieuwe frisse kijk en speciaal gericht tegen het neoliberalisme.
Genua
In juli 2001 zou de G8, de leiders van de VS, Japan, Canada, Engeland, Frankrijk, Duitsland, Italië en Rusland bij elkaar komen voor een vergadering in de havenstad Genua. Types als Bush en Berlusconi waren aan de macht. In de aanloop naar de G8 was er al veel aandacht voor. Vooral voor de voorbereidingen die Berlusconi had getroffen. Hij had namelijk al 200 body bags klaarliggen en zou de ‘extremisten’ hard aanpakken.
De G8-conferentie werd gehouden in de binnenstad. Het gehele centrum was afgesloten en tot rode zone verklaard, net als straks in Hamburg. Om de zone stonden hekken, zeecontainers en pantservoertuigen. Er waren 20.000 politieagenten (vooral carabinieri) en militairen opgetrommeld.
We vertrokken met twee gehuurde bussen vanuit Nederland, met daarin leden van de Internationale Socialisten, bondgenoten en ook flink wat journalisten. In Genua verzamelden alle demonstranten zich eerst op een groot parkeerterrein waar allerlei tentjes waren van verschillende organisaties. Die middag deden we al mee aan een eerste demonstratie voor migrantenrechten.
Directe actie
De volgende dag was een dag van directe actie. Het doel was simpel: Genua noch het centrum is eigendom van de wereldleiders. Wij hadden een tegengeluid en dat zullen we hen en de wereld laten horen. Wij gaan de rode zone in. Verschillende groepen probeerden op andere plekken de zone in te komen.
Onze groep probeerde het drie keer door te breken, maar een waterkanon en de aanvallen van agenten die meteen begonnen te slaan verhinderden dat we door het enorme hek kwamen. De volgende morgen zagen we in de krant het bebloede hoofd van Carlo Giuliani, een 23-jarige activist die was doodgeschoten en vervolgens overreden door de politie.
Zou de demonstratie nog wel doorgaan? Er werden 100.000 mensen verwacht. Vanuit heel Italië was gemobiliseerd en de treinen waren afgeladen met allemaal mensen die – aangespoord door de dood van Carlo – spontaan hadden besloten toch te komen. Er kwamen 300.000 mensen. ‘Genoa libera’ was de leuze en politiehelikopters kregen een middelvinger en het woord ‘assassini’ (moordenaars) naar hun hoofd geslingerd. Deze demo was inspirerend en ik denk er nog best vaak aan terug.
Maar de dood van Carlo was natuurlijk vreselijk en toen de meeste demonstranten allang naar huis waren nam de politie wraak door midden in de nacht zonder enige aanleiding de Diaz-school binnen te vallen waar het onafhankelijk mediacollectief Indymedia zat. Ze arresteerden 93 mensen, 62 van hen raakten gewond, 20 zo ernstig dat ze op stretchers naar buiten gedragen moesten worden. Door het hele gebouw kleefde bloed aan de muren.
Antikapitalisme nu
Ondanks het verdwijnen van de andersglobaliseringsbeweging is het systeemkritische activisme niet weggevallen. Veel mensen zijn actief gebleven en er waren nog grote demonstraties bij andere toppen, zoals in Edinburgh in 2005 tegen de G8 en in Straatsburg in 2009 tegen de NAVO.
De andersglobaliseringsbeweging heeft systeemkritiek echt weer teruggebracht. In het nieuws ging het niet alleen meer over de wereldleiders en de grote handelsorganisaties en hun agenda’s, maar het ging ook elke keer over het protest ertegen. Over het feit dat een hele grote groep burgers, activisten, vakbonden en ngo’s een andere wereld eisten.
Het boek No Logo van Naomi Klein was internationaal een enorme bestseller. En als je nu op straat of op de universiteit het hebt over kapitalisme, antikapitalisme of imperialisme, dan vindt dat vele malen meer weerklank dan in 2000.
Ik denk dan ook dat veel van het antikapitalistische geluid dat vandaag de dag te zien is, met daarvoor ook de Occupy-beweging, niet had kunnen bestaan zonder de hoop van Genua en de andersglobaliseringsbeweging. Het heeft een heleboel mensen van mijn generatie in de hele wereld geïnspireerd om zich te verzetten voor een betere, andere wereld.