‘Gelijkheid en rechtvaardigheid voor de armen en arbeiders, dat snapt Egypte nu veel beter’

Voor het eerst sinds de avond van 28 januari, toen de politieagenten hun posten verlieten, rijden er weer auto’s op Tahrir Plein in Cairo. Er is een ongemakkelijke spanning voelbaar onder de minstens duizend mensen die nog steeds luid zingend delen van de weg bezetten en de honderden die nog steeds in hun tenten zitten. Legerofficieren proberen hen aan te zetten om te vertrekken, maar velen protesteren.
15 februari 2011


Foto: arbeiders van de Dahqaliya weeffabriek in Mansoura (Nijldelta) protesteren voor o.a. hogere lonen en pensioenen (14 februari)

Door Judith Orr vanuit Cairo

Terwijl mensen over Tahrir Plein bewegen, kruipt soms een auto of taxi voorbij waarvan de chauffeur roept: ‘Ga van het plein af!’ Sommige mensen, die van dag tot dag moeten zien rond te komen van de woeligheid van de stad, hebben de dagen zonder inkomen met moeite overleefd. Hoewel ze Mubaraks vertrek toejuichen, moeten ze toch weer wat gaan verdienen.

De meerderheid vindt dat de bezetting van het plein nu wel zijn doel gediend heeft. Opruimteams hebben het plein en de verdere omgeving schoongemaakt en stapels dekens liggen langs de trottoirs. Iedereen vertelt me dat de strijd nog niet gestreden is, maar nu in een ander stadium verkeert.

Zes jonge tienervrouwen zijn de weg aan het vegen. Ze zeggen dat ze hopen op een nieuwe politiek, een nieuwe economie, en een nieuwe toekomst. Terwijl zij en de anderen inpakken en er flinke ladingen dekens weggehaald worden, arriveren meer mensen. Aan de overkant van de weg nemen de aantallen weer toe en in het openbaar barsten mini-discussies los. Ze bespreken of iedereen naar huis moet gaan, of dat ze nog steeds het plein moeten bezetten.

Cartoons

Twee jonge mannen, beide student, zijn aan het schilderen. Ze maken politieke cartoons in een gebied afgezet met een rij van plastic stoelen. ‘We gaan niet weg tot aan al onze eisen is voldaan,’ zegt Mostafa, een student. ‘Dat betekent geen corruptie meer, maar echte bevrijding. Eerder zullen we niet toegeven. Het leger heeft ons beschermd, maar nu willen ze dat we vertrekken.’

Het plein is nog steeds het middelpunt voor openbare discussies over welke kant deze revolutie opgaat. Palestina is een van de onderwerpen die genoemd wordt als je mensen vraagt naar de toekomst. Tussen de duizenden Egytische vlaggen wapperden ook Palestijnse vlaggen. ‘De Palestijnen zijn zwak in hun eentje,’ zegt rechtenstudent Ahmed. ‘Zij hebben ons nodig en we mogen hen niet vergeten. Israël heeft Amerika. De Palestijnen horen nu Egypte te hebben.’

Een 18-jarige scholiere zegt dat vrouwen zich nu gelijkwaardig achten aan ‘jongens’, en voegt toe: ‘Wij vormen allen één gemeenschap, we moeten samen vechten’. Maar onder hun optimisme schuilt ook bedachtzaamheid dat als het leger wacht met nieuwe verkiezingen en het verwijderen van het oude regime, dat ze dan bereid moeten zijn om opnieuw de straat op te gaan.

Marsen

Een activist vertelt me dat er aanstaande vrijdag weer symbolische marsen gehouden gaan worden om de militaire regering te laten zien dat de bevolking er nog steeds bij is.
Deze revolutionaire ontwikkeling is nog verre van voorbij. De verklaring van het leger dat zij nu de baas is over de regering, die in wezen nog gevuld is met de oude garde, heeft de woede van de bevolking gewekt.

Een journalist vertelde me dat vanmorgen een paar agenten leuzen roepend het plein op kwamen: ‘Wij zijn jullie broeders. Wij willen een nieuw Egypte.’ Dit leidde tot verdeeldheid en discussie in de menigte. De meeste mensen zien de politie als de ergste aanstichters van het geweld en de moorden waaronder ze tijdens de revolutie hebben geleden.

Mensen eisen nog steeds een nieuwe regering, snelle vrije verkiezingen en een einde aan de noodwetten. Het leger heeft nog steeds niet gezegd hoe lang het zal duren voordat ze daaraan voldaan heeft.

Stakingen

Overal in Egypte blijven arbeiders strijden. Postbodes, arbeiders in de transport en in de staalindustrie staken. Evenals in talrijke kleine werkplaatsen. Een revolutionair socialist legde me uit dat deze strijd al in de jaren vóór de revolutie groeide, zodat de val van Mubarak deze ontwikkeling niet hoeft te vertragen. In feite verdiept de revolutie de arbeidersstrijd nu, en op hun beurt kunnen arbeiders de revolutie verdiepen.

De luidruchtige picketline van vrouwen en mannen die staken bij de verzekeringsmaatschappij van de staat is daar een voorbeeld van. Ze juichten toen iemand met een megafoon verscheen om het spreekkoor aan te voeren. Hun eisen gaan over de lage lonen en hun rechten als arbeiders. ‘Wij willen verandering!’ scandeerden ze. ‘We willen onze overwinning,’ zei Ahmed, werkzaam op de administratie van het bedrijf.

De revolutie gaat een nieuwe fase in. Miljoenen mensen deden mee aan de massale straatprotesten, sommige hebben de revolutie fysiek verdedigd tegen het oude regime en zijn straattuig. Afgelopen drie weken is er een diepgaande politisering geweest.

Optimistisch

Een revolutionair socialist vertelt me dat hij optimistisch is over de vooruitzichten voor de revolutie. Het zal zich verdiepen en ontwikkelen van een politieke strijd voor democratie naar een strijd voor economische rechtvaardigheid.

‘Praten over gelijkheid en rechtvaardigheid voor de armen en de arbeiders snappen mensen in Egypte nu veel beter. We wekken de interesse nu en krijgen een publiek. We hebben altijd al een minimumloon geëist en nu de corruptie en rijkdom van het regime overal bekend is, is ook de enorme inkomenskloof tussen de heersende elite en de Egyptische bevolking voor iedereen duidelijk.’

Terwijl ik aankom op de luchthaven, is er een protestbijeenkomst op de vertrekhal gaande. Egyptisch luchtvaartpersoneel is gaan staken om van een gehate baas af te komen. Ze zullen niet vertrekken voor hij gaat. Misschien een les voor de werknemers bij British Airways?