Geen steun, maar onteigening

Het kabinet heeft miljarden uitgetrokken om bedrijven te subsidiëren zodat deze hun personeel door kunnen betalen. KLM, dat door de coronacrisis in grote moeilijkheden verkeert, kreeg daar bovenop nog een miljardeninjectie, omdat de regering het bedrijf te belangrijk vindt om te laten omvallen.

Het overheidsoptreden volgt het bekende patroon: grote bedrijven worden voor enorme bedragen gered – ook als ze hun personeel schandalig behandelen, belasting ontwijken en het milieu helpen verzieken.

GroenLinks en PvdA vinden het helemaal prima dat de multinationals opnieuw worden gesubsidieerd uit de belastingpot waar ze zelf nauwelijks aan bijdragen. Er moeten alleen wel ‘voorwaarden’ worden gesteld. Zo mogen ze het steungeld niet direct doorsluizen naar de aandeelhouders.

In de Volkskrant werd een open brief van Ewald Engelen en anderen gepubliceerd, waarin dit geluid onderstreept werd. Steun aan multinationals mocht niet onvoorwaardelijk, er moest ook gekeken worden naar belastingontwijking, sociale rechtvaardigheid en duurzaamheid.

Deze reacties onderstrepen een grote zwakte van links in Nederland: veel meer dan een paar opmerkingen in de kantlijn van het neoliberale beleid weet het niet te bieden. Juist nu de coronacrisis eens te meer aantoont dat de markt faalt en dat effectieve oplossingen voor de huidige crisis liggen in productie en distributie naar behoefte, is het belangrijk dat we een wezenlijk ander perspectief naar voren schuiven.

Het is niet zo dat multinationals als Shell en KLM prima bezig zijn, maar op enkele punten verbeterd zouden moeten worden. Hun misdaden volgen uit de logica van de winst. Links zou daarom onomwonden moeten stellen dat zij het probleem zijn en dat ze geen cent subsidie moeten krijgen.

In plaats daarvan zouden multinationals die in de problemen komen, onteigend en onder democratische controle gesteld moeten worden zodat ze ingezet kunnen worden in het belang van gewone mensen en het klimaat in plaats van andersom.