Geen ruimte voor fascisme in Amsterdam
Door Jeroen van der Starre
Bij de Dokwerker kwamen zo’n 1500 activisten samen op het protest ‘vluchtelingen welkom, racisme niet’ dat was georganiseerd door een brede coalitie van politieke partijen, migrantengroepen, vluchtelingenorganisaties, vakbondsgroepen en activistische clubs, waaronder de Internationale Socialisten.
De gemeente had geprobeerd de dreiging en intimidatie die uitgaat van de neonazi’s van Pegida in te zetten tegen het linkse tegenprotest door hen vlak bij de Dokwerker te laten demonstreren. In de aanloop waren veel mensen, vooral ouders die hun kinderen wilden meenemen, bezorgd om een mogelijke vechtpartij. Deze pogingen tot intimidatie bleken tevergeefs.
De demonstratie bij de dokwerker werd een mooie samenkomst van bekende gezichten uit de actiebewegingen van de afgelopen jaren én veel nieuwe gezichten. Wat hen samenbracht was een gedeeld gevoel van urgentie en afgrijzen om de opkomst van racisme en extreem-rechts.
Sodaba, die al vaker bij antiracisme acties aanwezig was vertelde socialisme.nu: ‘Ik ben hier omdat ik tegen racisme, fascisme en uitsluiting ben. Ik ben zelf vluchteling geweest en ik vind dat de vluchtelingen van nu dezelfde kans verdienen. Vandaag is fantastisch. Wat een diverse groep! Ik ben eerder bij protesten in Utrecht en Den Haag geweest, maar daar was toen veel minder kleur te zien.’
Voor Pouwel was het zijn eerste protest. ‘Het wordt steeds erger met het racisme in dit land. Toen een vriend mij mee vroeg naar dit protest besloot ik daarom om ook de straat op te gaan. We hebben een zo groot mogelijke massa nodig tegenover Pegida.’ Thomas, die al langer actief is zei: ‘We moeten fascisme uit Amsterdam houden. We hebben een sterk tegenblok nodig.’
Speeches
Het publiek werd getrakteerd op enkele uitstekende speeches vanaf het podium. De eerste spreker was Max van den Berg van het Nederlands Auschwitz Comité en medeoprichter van het Verzetsmuseum. Hij vertelde over de pogrom die de Nazi’s in 1941 in dit deel van Amsterdam aanrichtten en de Februaristaking die erop volgde ‘als solidariteit met Joodse landgenoten die vervolgd werden, uit afschuw van fascistisch racisme.’
De herdenking van de Februaristaking is dit jaar actueler dan ooit. Van den Berg legde de vinger op de zere plek: de vluchtelingenstroom is terug te voeren tot de oorlog in Irak die volgde op Amerikaanse leugens over massavernietigingswapens in Irak. ‘Zo ontbrandde een oorlog volkomen gebaseerd op leugens.’
De vluchtelingen die nu naar Europa komen verdienen onze solidariteit. Dat er te weinig geld zou zijn om hen op te vangen is volgens Van den Berg een gotspe: ‘Datzelfde Brussel heeft geweigerd op te treden tegen multinationals die de belasting ontduiken, wat dezelfde gemeenschap 81 miljard euro per jaar kost.’ Voor het besluit van het kabinet om Syrië te gaan bombarderen, had Van den Berg geen goed woord over: ‘Er komt geen einde aan de vluchtelingenstroom zolang er geen vrede is … Daarom doen we het beroep op de Kamer: geen bombardementen op Syrië en stop de wapenuitloop naar oorlogsgebieden!’
Theatermaakster en activiste Anousha Nzume sprak als tweede en had haar twee dochters meegenomen. Ze begon haar verhaal door alle activisten te bedanken die zich al jarenlang inzetten tegen racisme, tegen TTIP en voor gerechtigheid voor Mitch Henriquez: ‘Jullie geven de maatschappij kracht en hoop en zijn een voorbeeld voor mijn kinderen. Big up voor alle activisten!’ Ze riep op om samen te blijven staan in solidariteit als tegengif voor de haat en de angst van Pegida.
Rutger Groot Wassink van GroenLinks wees er terecht op dat we Pegida niet moeten verwarren met een gewone rechtse beweging: ‘De betogers van Pegida zijn geen bezorgde burgers. Het is een bende politieke hooligans geleid door nazi’s.’ Tegelijkertijd wees hij erop dat racisme vele gezichten heeft en ‘op meerdere fronten bestreden moet worden’.
Daniël Peters van de SP hield het kort, maar gaf aan dat ‘haatzaaiers hier nooit een plaats zullen vinden’. Belangrijk was dat we als antiracismebeweging wat hem betreft ‘vaker van ons zullen laten horen’.
Maryama Omar sprak over haar ervaringen als vluchteling in Nederland: ‘Ik koos er niet voor om in Somalië geboren te worden, ik koos er niet voor om in Nederland te zijn. Ik kies om te leven. De nazi’s zijn degenen die hier niet thuis horen.’
Marjolein Moorman sprak namens de Amsterdamse PvdA. Ze hield het bij een vrij obligaat betoog tegen ‘onverdraagzaamheid,’ maar nam geen afstand van het anti-vluchtelingenstandpunt van de landelijke PvdA. Dat maakte haar niet populair onder de demonstranten en haar speech werd dan ook overstemd door vluchtelingen en activisten uit het publiek.
Catherine Black van de Internationale Socialisten gaf aan dat we niet op de gevestigde partijen kunnen rekenen in de strijd tegen racisme: ‘Diederik Samsom wil Syrische vluchtelingen, die na een lange tocht naar Europa het recht hebben om hun asielverzoeken behandeld te zien, simpelweg terugschepen.’ Hetzelfde geldt voor ons demonstratierecht: zowel in Spijkenisse als in Amsterdam waren het PvdA-burgemeesters die het demonstratierecht van antiracisten inperken, maar de racisten ruim baan geven.
Ook gaf zij een weg vooruit aan, door te wijzen op de enorme potentiële kracht van de grote meerderheid die tegen racisme is. Die zullen we moeten organiseren als tegenwicht voor het geweld en de intimidatie van de fascisten: ‘We hoeven niet bang te zijn voor Wilders, voor de nazi’s die daar staan, voor de politie of de gevestigde politiek. We moeten wel vrezen voor wat nog zal komen als wij niets doen. Maar wij hoeven niet uit te gaan van angst, dat doen zij. Wij kunnen uitgaan van vertrouwen, omdat wij, zolang we samen zijn, zolang we solidair zijn ongelooflijk krachtig zijn.’
Pegida
De actie van Pegida kon ondertussen niet doorgaan, omdat een verdacht pakketje werd gevonden bij de Stopera. De fascisten weigerden naar de vervangende locatie voor hun protest te gaan en hielden zich op bij de Blauwbrug. Daar werden ze belaagd door honderden antifascisten, Ajax-supporters en buurtbewoners. De politie had de grootste moeite om de fascisten te beschermen en probeerde hen met grof geweld te ontzetten.
Pegida slaagde er niet in om hun speeches te houden en werden na korte tijd in bussen afgevoerd naar het station. De boodschap was duidelijk: in Amsterdam is geen ruimte voor fascisme. Dat de fascisten Amsterdam zonder veel kleerscheuren konden verlaten kwam slechts door een overmacht aan ME.
Zaterdag was een belangrijke overwinning voor antiracisten en antifascisten, maar tegelijk is duidelijk dat de strijd nog lang niet is gestreden. Pegida heeft een hele reeks nieuwe acties aangekondigd, Wilders is nog lang niet gestopt en het kabinet zal doorgaan met hun schandalige anti-vluchtelingenpolitiek. We moeten daarom voortbouwen op het succes van zaterdag om een landelijke antiracismebeweging op te bouwen die veel grotere groepen op de been kan brengen en fascisme van de straat kan weren – waar het de kop ook opsteekt.
Zie hier voor fotoverslagen: Talitha Alders op Facebook, Andrew Black op Flickr, het blog van Anja Meulenbelt en Pinta Mawi.