Ganz unten in een Nederlandse tomatenfabriek
Door Godebrandt Nicolai
Do Céu Neves publiceerde het artikel in de zomer van dit jaar in een Portugese krant. De zeer lezenswaardige vertaling verscheen in de Groene Amsterdammer. De reacties op haar avonturen in een Nederlandse tomatenfabriek waren eensgezind: Arbeidsemigranten zijn de slaven van deze tijd, schrijft nrc.next; De nieuwe slaven van Europa, kopt de Groene.
Een citaat: ‘Ik weet nog steeds niet hoe een buitenlander de dagelijkse vernederingen, vijandelijkheden en de haat verwerkt. De belevenissen hebben al mijn verwachtingen overtroffen. In negatief opzicht.’
Dit zou een citaat kunnen zijn uit het zojuist genoemde artikel, maar het komt uit het opzienbarende boek Ganz Unten van de Duitse journalist Günter Wallraff. Voor dit boek, dat in Nederland verscheen als Ik, Ali, verkleedde Wallraff zich als Turk (ja, inclusief snor) en onderging maandenlang het belabberde lot van een Turkse gastarbeider in Duitsland.
Ganz Unten werd gepubliceerd in 1985, en sindsdien blijkt er weinig te zijn veranderd. Wat Wallraff en Do Céu Neves op indringende wijze ‘onthullen’, is iets wat we allang wisten: migranten worden ook in het Westen schaamteloos uitgebuit. Moderne slavernij brengt ons onder meer tomaten uit het Westland, fruit uit Italië, chocolade uit Ivoorkust, kleding uit India en allerlei moois uit mensenrechtenkampioen China. Bon appetit!
De EU beloont deze week terecht het onthullen van moderne slavernij. Maar wanneer begint de EU aan het ontmantelen ervan?