EU laat vluchtelingen verdrinken en doodvriezen
Door Nick Kröger en Janneke Prins
Terwijl in Servië 82 procent van de vluchtelingen in verwarmde staatshallen verblijft, zitten nog 1200 mannen – onder wie 300 minderjarigen – buiten. De situatie in Griekse detentiekampen is zo mogelijk nog schrijnender. Daar hebben tienduizenden vluchtelingen enkel dekens en tenten om zich tegen de zware vorst te beschermen.
Op de Balkan melden vluchtelingen dat ze worden mishandeld door lokale politie en dat hun mobieltjes zijn ingenomen op het moment dat ze probeerden hulp in te roepen. Cecile Pouilly, woordvoerder van UNHCR, uit haar zorgen: ‘Gezien de barre winterse omstandigheden zijn we zeer bezorgd over berichten dat de autoriteiten op de Balkan vluchtelingen verder proberen terug te dringen naar de buurlanden.’
Het gezicht van de EU
De Balkanlanden kopiëren echter het beleid dat de hele EU openlijk hanteert sinds in maart vorig jaar de EU-Turkijedeal werd gesloten op voorstel van Rutte en Samsom.
In ruil voor ruim drie miljard euro en de afschaffing van de visumplicht ziet Turkije er sindsdien streng op toe dat vluchtelingen niet langer de oversteek naar Europa wagen. Het land bouwde ook in rap tempo een drie meter hoge muur die honderden kilometers langs de grens met Syrië strekt. Van de 72.000 Syrische vluchtelingen die volgens de deal door Europa vanuit Turkije zouden worden opgenomen, is drie procent ook echt overgekomen. Nederland nam 409 vluchtelingen op.
Nu Malta EU-voorzitter is, trekt deze de lijn van deals sluiten door. De bestaande samenwerking met Libië wordt nu geformaliseerd. Minister van Buitenlandse Zaken Koenders ging in december ook al naar Mali om een soortgelijke deal te sluiten. De EU betaalt Afrikaanse landen miljoenen euro’s om vluchtelingen buiten de deur te houden.
Het beleid om vluchtelingen tegen elke prijs te blokkeren heeft geleid tot een explosieve toename van het aantal verdrinkingen, terwijl het aantal vluchtelingen dat de oversteek waagt afnam.
Dat komt doordat vluchtelingen worden gedwongen steeds gevaarlijker routes te nemen. In 2016 vielen er 5079 doden en vermisten op de Middellandse Zee, tegenover 3771 in 2015. Terecht noemde De Groene Amsterdammer de Europese buitengrens ‘verreweg de dodelijkste grens ter wereld’.
‘Het gaat erom dat mensen niet meer verdrinken’, zei Samsom over ‘zijn’ deal. Maar dat er vorig jaar meer dan twee keer zoveel vluchtelingen zijn verdronken dan Europa zijn binnengelaten laat zien waar de prioriteiten liggen. De toename van het aantal doden is, net als de verschrikkingen in de kampen in Griekenland en op de Balkan, het directe en voorspelbare effect van de EU-Turkijedeal.