Emory Douglas van de Black Panthers bezoekt Nederland opnieuw

Belangrijke gast op het Marxisme Festival op 3 en 4 mei is Emory Douglas, de voormalige minister van Cultuur van de Black Panthers. De Panthers waren een Amerikaanse organisatie die vanaf de jaren zestig vochten tegen onderdrukking van zwarte mensen. Ze patrouilleerden de straten, gewapend en in uniform. Geen wonder dat ze doelwit werden van politie en justitie.
7 april 2014

Door Suzanne Veldhuis

Douglas’ kunst staat bekend om de creatieve collages van tekeningen en foto’s. Van 1967 tot de opheffing van de partij in de jaren tachtig verzorgde Douglas het design van de krant van de Panthers en ontwierp hij de vele posters en pamfletten in de iconische stijl waar de partij nu nog bekend om is. Zijn werk vormde een belangrijk onderdeel van de missie van de Panthers om het leven van zwarte Amerikanen te verbeteren, door op te roepen tot verzet en radicale verandering, maar ook door sociale projecten aan te bieden aan de gemeenschap.

Douglas besefte dat het van belang was om alternatieve informatie te verspreiden en dat een visuele aanpak de beste manier was om grotendeels half-analfabete groepen te bereiken. Zijn illustraties laten dan ook de armoede en slechte leefomstandigheden zien, maar ook het politiegeweld, en de trots van een onderdrukte gemeenschap die vecht voor een beter leven. Juist door de zwarte gemeenschap niet als slachtoffers te portretteren onderscheidde Douglas zich van andere illustratoren die dezelfde thema’s oppakten.

Hij werkte onder grote tijdsdruk om twee keer per week een krant vol met illustraties te kunnen publiceren en gebruikte creatieve manieren om zo goedkoop mogelijk te kunnen werken. Hij maakte collages van tekeningen en foto’s, vaak omlijst met het zeer herkenbare zwarte kader.

Een van de bekendste onderwerpen voor zijn cartoons is het afbeelden van politieagenten als pigs, varkens. Hij was niet de eerste die dit deed, maar door zijn affiches werd dit een veelgebruikte benaming voor (corrupte) agenten, en werd dit een symbool voor kapitalistische repressie.

Het belangrijkste onderwerp van de krant van de Black Panthers, en dus van de illustraties van Douglas, was het tienstappenplan. In dit programma eisten ze onder andere banen, fatsoenlijke woningen, onderwijs en gezondheidszorg. De uitwerking van het programma bestond uit sociale projecten in de gemeenschappen, zoals gratis ontbijt voor kinderen, gezondheidscentra en kunstprojecten. Zo is op een van zijn posters een moeder te zien die een kind voorleest uit een boekje over sikkelcelanemie (een veelvoorkomende aandoening onder zwarte mensen).

Emory Douglas spreekt op het festival over The politics of the Black Panther Prty (Zaterdag 3 mei, 16:45) en zondag 4 mei over Art & revolution (13.00) en tijdens de slotrally (16.30).

Zie hieronder een kort interview met Emory Douglas over ‘The Black Panther Party and Revolutionary Art’