Egypte: sektarisch geweld en solidariteit
Foto: vrouwen in het hart van de demonstratie tegen sektarisch geweld op zondag 8 mei.
Tekst en beeld door Mona Dohle, vanuit Caïro
Honderden Kopten protesteerden op zondag voor het gebouw van de staatstelevisie in Maspero. Zij kondigden een open sit-in aan om bestraffing te eisen van degenen die Koptische kerken aanvielen. De protesten leidden tot confrontaties met het leger, dat de demonstranten aanviel met teasers (stroomstootwapens). Nadat het leger ophield om te interveniëren in de demonstratie, viel een groep buurtbewoners de demonstranten aan. De laatsten reageerden met het bouwen van checkpoints rond het gebied van Maspero.
Tegelijkertijd, vond een ander protest plaats voor het hooggerechtshof. Demonstranten schreeuwden: ‘moslims en christenen hand in hand.’ Silvana George, een van de deelnemers, legde uit: ‘We hebben lange tijd onder een slecht systeem geleefd. Ik denk dat de incidenten van gisteren deel zijn van dit oude systeem, het zal tijd kosten om het te verbeteren.’
Terwijl de botsingen in Imbaba vaak worden afgeschilderd als conflicten tussen Salafisten en Kopten, zijn de verhalen van ooggetuigen tegenstrijdig: sommige zeggen dat de relschoppers criminelen zijn van buiten Imbaba. Salafistische organisaties hebben officieel afstand genomen van het in brand steken van kerken.
Tegelijkertijd demonstreerden ongeveer 250 Kopten voor de Amerikaanse ambassade voor westelijke interventie om de Kopten te beschermen. Deze zet vervreemdde veel andere tegenstanders van de aanslagen op Kopten. Silvana George benadrukt: ‘De oproep voor interventie is dom, we kunnen onze eigen problemen oplossen. Veel moslims haten wat gisteren gebeurd is, moslims stonden voor de kerken om ons te beschermen.’
Anderen zijn minder optimistisch. Mina Rizkalla, een advocaat voor de Egyptische Bond van Liberale Jeugd bekritiseert het idee dat het beeld dat de media schilderen van de Egyptische revolutie te negatief is. ‘Degenen die de sektarische problemen in Egypte negeren, geloven in een niet-bestaande toestand. De revolutie heeft niets gedaan, wij leven in complete chaos’, klaagt hij.
De huidige atmosfeer herinnert aan de weken voorafgaand aan de revolutie, toen een bomaanslag tegen een kerk in Alexandrië tot protesten leidde door christenen en moslims tegen sektarisch geweld. In januari bekritiseerden demonstranten het Mubarak-regime omdat het de Koptische minderheid niet beschermde. Soortgelijke klachten waren hoorbaar op de protesten van afgelopen zondag, 8 mei. Demonstranten scandeerden dat veldmaarschalk Tantawi moet aftreden. De interim-regering reageerde met de aankondiging de wetgeving te verscherpen, en politieagenten het groene licht te geven om met scherp te schieten op ‘misdadigers’.
Hoewel je pessimistisch zou kunnen zijn over wat de revolutie heeft bereikt, lieten de demonstranten voor het gebouw van de staats-tv hun revolutionaire ervaring zien. Terwijl het leger opvallend afwezig bleef in de late namiddag, controleerden vrijwilligers de zakken van voorbijgangers om te voorkomen dat wapens de demonstratie werden binnengesmokkeld. Mannen vormden een menselijke keten rond een groep van ongeveer 150 vrouwen die demonstreerden in het centrum van de demonstratie. Deze voorzorgsmaatregelen illustreerden dat de demonstranten gewelddadige conflicten met tegenstanders probeerden te voorkomen.
Terwijl demonstranten zich voorbereiden op een sleep-in voor het staats-tv-gebouw, blijft de politieke atmosfeer ambivalent. De recente opstanden kunnen bestaande spanningen verergeren tussen moslims en Kopten, en zo de revolutionaire stappen vooruit overschaduwen. Maar de solidariteitsprotesten van moslims en christenen, en de gebrekkige reactie van het leger, kunnen ook leiden tot een verhoogde druk in de richting van een democratische transformatie.