Een zeldzaam en aangrijpend beeld van de Nakba

(Beeld : Netflix)
Farha is een historische dramafilm die zich afspeelt tijdens het begin van de Palestijnse Nakba, de ontvolking van Palestina door zionistische kolonialisten. De film is geregisseerd en geschreven door de Palestijns-Jordanese filmmaker Darin J. Sallam. Zij baseerde het verhaal op de getuigenis die een Palestijnse vluchteling met haar moeder deelde.
15 maart 2023

De film veroorzaakte veel commotie in Israël, onder andere vanuit de regering en anderen die de misdaden van de Nakba ontkennen. Bioscopen die de film vertoonden werden bedreigd en de regering voerde campagne om mensen te weerhouden de film te kijken. Ondanks deze lastercampagne is de film gelukkig niet van Netflix afgehaald.

Farha volgt het verhaal van een veertien jaar oud Palestijns meisje genaamd Farha in het jaar 1948. Ze woont in een klein dorp maar droomt ervan om naar school te gaan in de stad. Haar dromen worden realiteit wanneer ze een bezoek krijgt van haar oom, die dit voor haar kan regelen. Farha’s oom weet haar vader om te praten om een toestemmingsformulier te ondertekenen zodat ze naar de school mag. Maar voordat ze de kans krijgt haar dorp te verlaten wordt het binnengevallen door Europese kolonisten. Haar vader weet haar nog net te verstoppen in een schuur. Langzaam maar zeker wordt duidelijk dat niemand haar komt redden.

Coming of age

Het eerste deel van de film kijkt als een heilzame ‘coming of age’ film. De decors en traditionele Palestijnse kleding zijn betoverend en rijk aan kleur. Ook al is de kijker bekend met de historische context van de film, hangt er toch een bemoedigende sfeer in de lucht. De hoofdpersoon heeft haar hele leven nog om naar uit te kijken. We weten dat deze dromen uiteen zullen vallen, maar de kijker blijft hoopvol. Het is een mentaliteit van hoop houden terwijl je je realiseert hoe slecht het ervoor staat. Een mentaliteit die ook jongeren in de rest van de wereld zullen kennen.

Wanneer de kolonisten het dorpje bereiken verandert de film van een hoopvolle coming of age in een duister drama. Een explosieve uitbraak van geweld, gevolgd door nagelbijtende spanning. Het merendeel van de film speelt zich af in de schuur waar Farha wacht op de terugkomst van haar vader die bezig is het dorp te beschermen tegen de invasie. Farha is afhankelijk van haar eigen vindingrijkheid en doorzettingsvermogen om te overleven. Door een kleine opening in de muur kijkt ze toe hoe dorpelingen op gruwelijke wijze vermoord worden door zwaarbewapende soldaten. Ze tonen geen genade.

Intiem inzicht

Regisseur Darin J. Sallam weet een verontrustende sfeer te creëren die de wrede realiteit van de Nakba overbrengt zonder een overdaad aan geweld in beeld te brengen. Wanneer dat wel gebeurt doet dit recht aan de afschrikwekkende realiteit van de Nakba. Sommige beelden zijn moeilijk te kijken, zoals de moord op een pasgeboren baby. Naast het bijzonder boeiende script en stilistische keuzes van Sallam wordt de film vooral gedragen door het geweldige optreden van de jonge actrice Karam Taher in de rol van Farha. De scènes waar Farha in haar eentje in de schuur zit opgesloten zijn niet minder spannend dan de scènes die ze deelt met meer ervaren acteurs. Het is een gewaagde keuze om een film te maken waarin een tieneractrice grotendeels op zichzelf moet acteren. Een keuze die leidt tot een intiem inzicht in de wereld van een tiener wiens bestaan wordt verwoest door koloniale oorlog.

Palestijnse kameraden die ik heb gesproken over de film vertelden mij dat het voor hen moeilijk te kijken was. Het herinnert hen aan het trauma van de Nakba dat voor de Palestijnse gemeenschap nog steeds voelbaar is. Farha toont niet enkel de poging om de Palestijnse identiteit uit te wissen, maar ook het doorzettingsvermogen van de gemeenschap die ondanks alles vandaag de dag haar verhaal vertelt. Het feit dat deze film gemaakt is en wereldwijd wordt vertoond, onderstreept het revolutionaire doorzettingsvermogen van het Palestijnse volk. Ieder die wenst zich beter in te leven in deze realiteit zou deze film moeten kijken.

Farha is te streamen via Netflix.