Een nieuwe stap in de oorlog tegen moslims

Afgelopen maand werd het Boerkaverbod van kracht, ondanks het feit dat burgemeesters, OV-bedrijven en andere direct betrokkenen er niets in zagen. Extreemrechts behaalde met hun racistische symboolwet een overwinning, met dank aan delen van links die zich graag voor hun karretje lieten spannen.

De aanslag van een neo-nazi op een winkelcentrum in El Paso, de mislukte aanval op een moskee in Noorwegen en de verijdelde aanslag in Las Vegas – allemaal in dezelfde week – illustreren hoe extreemrechtse terreur inmiddels epidemische vormen aanneemt. In grote delen van de westerse wereld raken neo-fascistische complottheorieën, onder druk van extreemrechtse bewegingen en opiniemakers en met medewerking van grote delen van de gevestigde media, steeds verder genormaliseerd.

In Duitsland, waar neonazi-netwerken relatief sterk zijn en kunnen rekenen op ideologische steun door de opkomst en radicalisering van Alternative für Deutschland, vonden volgens de politie in de eerste helft van 2019 al meer dan 8500 door rechtsextremisme gemotiveerde overtredingen plaats. Daaronder 363 geweldsmisdrijven, waarbij 179 gewonden vielen.

Ook in Nederland kennen we de leugens van neofascistisch rechts maar al te goed: cultuurmarxisten (lees: Joden) zouden een geheime macht vormen die het witte ras door middel van rassenvermenging en culturele vermenging wil ondermijnen. Geweld tegen moslims, Joden en links wordt zo als ‘zelfverdediging’ geframed. Burgerlijke vrijheden, mensenrechten en morele waarden als medemenselijkheid en solidariteit – de moraal van de ‘deugers’ en de ‘gutmenschen’ – staan ‘oplossingen’ in de weg en moeten worden afgeschud.

Eigenrichting

Bij ons zijn het Wilders, Baudet en een reeks extreemrechtse media die de drijvende kracht vormen achter deze ‘omvolkings’-theorieën. The Post Online, grossier in neofascistische complottheorieën, probeerde de terreur van hun geestverwant in El Paso te bagatelliseren door te liegen dat de moordaanslag in Dayton, kort na die in El Paso, door antifascisme gemotiveerd zou zijn.

De invoering van het zogenaamde ‘boerkaverbod’ deze maand, was een zoveelste stap in de opmars van extreemrechts in Nederland en in de uitsluiting en verdachtmaking van moslims. Het directe gevolg van de wet was dat racisten zich gesteund voelden om moslima’s – ook zonder niqaab – op straat lastig te vallen of aan te vallen. Een overijverige speeltuinmedewerker trapte een moeder met niqaab de speeltuin uit.

Deze wetgeving geeft racisten een steun in de rug om tot geweld over te gaan en zet een bredere groep aan om zich actief in te zetten voor de uitsluiting van met name moslimvrouwen. De oproep in het Algemeen Dagblad om moslimvrouwen tegen de grond te werken en aan de politie over te dragen werd in extreemrechtse kringen heel goed begrepen. In bewoordingen die direct op de NSB geïnspireerd leken, riep Facebookpagina ‘Eigen volk eerst’ haar aanhang op om ‘op jacht’ te gaan. Het Meldpunt Islamofobie registreerde een hele reeks aan racistische incidenten tegen moslimvrouwen op straat, die direct samenhangen met het ‘boerkaverbod’.

Een tweede effect van deze wet is dat het anti-islambeleid helpt normaliseren. Dat was het expliciete doel van dit wetsvoorstel volgens initiatiefnemer Wilders. De volgende stap is een hoofddoekverbod, zo zei hij. Maar ook het offerfeest werd door hem gretig aangegrepen om criminalisering van de rituele slacht weer eens te agenderen. Zoals bekend staan etnische registratie, een minarettenverbod en een einde aan immigratie van moslims ook op zijn agenda.

Schaamtelijke knieval

Dat dergelijk anti-moslimbeleid parlementaire meerderheden kan halen is een waarschuwing. Deze overwinning van Wilders en de zijnen werd mede mogelijk gemaakt door linkse partijen. De Partij van de Dieren is inmiddels vast onderdeel van het anti-moslimkamp binnen het parlement, maar ook de SP stelde zich dienstbaar op ten aanzien van de racisten. De partij stemde in de Tweede Kamer voor het verbod. Kopstukken van de eigen-volk-eerst-stroming van de SP steunden een extreemrechtse petitie voor het ‘boerkaverbod’, dat een effectieve maatregel tegen ‘vrouwenfobie’ zou zijn.

Deze petitie kwam uit de koker van The Post Online en vond een hele reeks bekende islamofoben en antifeministen onder haar eerste ondertekenaars. Zo stond Ebru ‘Mengele’ Umar, die recent nog pleitte voor de gedwongen sterilisatie van vluchtelingenvrouwen, hoog op het lijstje. Daarbij was de petitie expliciet gericht tegen antiracisme, dat ‘het debat niet mag beheersen.’ Het verklaarde doel van de petitie was met andere woorden om het racistische anti-islamdiscours verder te normaliseren.

Dat prominente SP-ers hun steun verlenen aan de racistische aanvallen op moslims, past helaas in hun gestage omarming van nationalisme. Minstens zo stuitend is de lafhartige verdediging van hun standpunt: in een opiniestuk voor Joop.nl zette Jasper van Dijk alle drogredeneringen voor het ‘boerkaverbod’ op een rijtje en wrong hij zich in elke mogelijke bocht om te doen alsof zijn steun voor de wet iets anders zou vertegenwoordigen dan een schaamtelijke knieval voor extreemrechts.

Verzonnen problemen

Het ‘boerkaverbod’ zou helemaal niet tegen moslims zijn gericht, want het ging ook om bivakmutsen en integraalhelmen – want die waren voorheen kennelijk toegestaan in scholen en ziekenhuizen. Niqaabs zouden een probleem opleveren met identificatie – wat voorafgaand aan het verbod helemaal nooit een probleem is geweest. Het zou zorgverlening in de weg staan – maar waarom zeiden zorgverleners dan dat ze helemaal geen behoefte hadden aan de wet?

Het was met andere woorden de bekende riedel van verzonnen ‘problemen’ waar het ‘boerkaverbod’ dan zogenaamd een oplossing voor was. De echte reden voor Van Dijks steun is helder: de boerka staat voor onderdrukking, wist hij. Boerka’s komen in Nederland echter niet voor en uit onderzoek blijkt dat de ongeveer 200 niqabi’s zelf besloten hebben om een niqaab te dragen – niet zelden tot onvrede van hun omgeving. Maarja, waarom zou je moslima’s of deskundigen op hun woord geloven als je ook je oren kunt laten hangen naar racistische haatzaaiers?

Zelfs als het zo zou zijn dat niqabi’s door hun mannen of hun sociale omgeving gedwongen zouden zijn tot het dragen van gezichtsbedekking, dan wijst het bestraffen van deze vrouwen nou niet bepaald in de richting van een oplossing. Het zou slechts zorgen voor extra onderdrukking van deze vrouwen – in dit geval door de staat; het sluit hen uit van hulpverlening en beperkt hen in hun bewegingsruimte. Als Van Dijks verzonnen beeld van niqabi’s zou kloppen, dan draagt zijn paternalistische houding er slechts toe bij dat deze vrouwen méér aan huis worden gekluisterd, geïsoleerder komen te staan en nog meer aan hun man worden geketend.

Samen met het wetsvoorstel om arbeidsmigranten te bestrijden markeert het ‘boerkaverbod’ een keerpunt voor de SP: voorheen weigerde de partij om racisme te bestrijden en was doodsbang om met moslims geassocieerd te worden, inmiddels verleent de partij steun aan racistisch beleid of neemt het er zelfs het initiatief toe. Daarmee maakt de partij zich nu medeplichtig aan het toenemende racisme in dit land. In het geval van de ‘export-WW’ toonde de SP zich bereid om neoliberaal beleid te steunen, omdat het tegen arbeidsmigranten was gericht.

Tegengeluid

Gelukkig is er ook een stevig tegengeluid tegen het racistische ‘boerkaverbod’, Amnesty International toonde zich een principieel verdediger van burgerlijke vrijheden door zich uit te spreken voor zelfbeschikkingsrecht voor alle vrouwen. Een groep van bijna 50 politieke en maatschappelijke organisaties steunden de verklaring van moslimfeministisch collectief S.P.E.A.K. tegen het ‘boerkaverbod’.

Het initiatief Boerkabuddies, dat vrijwilligers koppelt aan vrouwen met een niqab, die door de dreiging van racistisch geweld bang zijn om alleen de straat op te gaan, kon in korte tijd op vele honderden aanmeldingen rekenen. Ook dat is een bemoedigend signaal, want het is precies dit soort solidariteit die muren kan slechten en bijdraagt aan emancipatie. Dit soort zaken onderstrepen dat de woede over dit racistische verbod velen malen groter is dan de parlementaire verhoudingen doen vermoeden.

Maar het is van groot belang dat dit sentiment zich vertaalt in een effectieve politieke kracht die het racisme en de neofascistische beweging kan bestrijden. Gezien de context van de toename van extreemrechts geweld, de opkomst van neofascistische partijen en media en de laffe houding van parlementair links, is de opbouw van een strijdbare antiracismebeweging een urgente opgave. Het ‘boerkaverbod’ schept een precedent voor verdere antimoslimwetgeving en ander racistisch beleid en geeft racisten meer zelfvertrouwen. Om te beginnen het tij te keren zullen we de handen ineen moeten slaan.