Een historische stap voor werkers bij Amazon
Sinds de verloren vakbondstemming bij het distributiecentrum van Amazon in Bessemer in maart 2021 zijn steeds meer vakbonden aan de slag gegaan met het organiseren bij Amazon. Waar de vakbond RWDSU (Retail, Wholesale and Department Store Union) dit in Bessemer doet, zijn de Teamsters met een bredere campagne bezig. Tegelijkertijd zijn er grassroots vakbonden van Amazon-werkers zelf, zoals de Amazon Labor Union (ALU) en Amazonians United.
Zelforganisatie
Sinds de overwinning in Staten Island krijgt de voorzitter van de ALU, Christian Smalls, de nodige aandacht. Hij organiseerde in maart 2020 een staking vanwege het gebrek aan bescherming tegen het coronavirus in het distributiecentrum. Naar aanleiding van deze actie werd Smalls ontslagen. Kort na zijn ontslag vormde hij de Amazon Labor Union, die niet aangesloten was bij één van de grotere vakbonden of initiatieven. Dat maakt het extra indrukwekkend dat hier de eerste overwinning is behaald.
Amazon staat erom bekend dat het de werkers bijzonder slecht behandelt. Hoge targets, onmenselijke werkdruk en een onveilige werkplek zijn de standaard. Het is zelfs niet ongebruikelijk dat er mensen doodgaan tijdens het werk. Niet voor niets is de standaard uitspraak van actievoerende werkers: ‘Wij zijn geen robots.’
Een van de redenen van het succes is, dat de basis van ALU zelforganisatie is. Werkers zijn zelf actief op de werkvloer en organiseren zo hun collega’s, in tegenstelling tot hoe veel grote vakbonden dit aanpakken, met betaalde organizers die van buiten het bedrijf komen organiseren. Door deze zelforganisatie, gecombineerd met het stellen van serieuze eisen zoals dertig dollar per uur, baanzekerheid, niet gedwongen overwerken, betaalde pauze en vakantie, zorgde de vakbond voor een sterk perspectief.
De zelforganisatie van de ALU ging verder dan alleen bijeenkomsten en acties. Er werd op structurele basis eten uitgedeeld, er werden boeken verspreid en in sommige gevallen zelfs gratis wiet weggegeven – tegen de stress, gaf voorzitter Smalls aan. De focus die de vakbond had op het organiseren van mensen is misschien wel het mooiste verwoord door Smalls zelf: ‘We willen Jeff Bezos bedanken dat hij de ruimte in ging, want toen hij daar boven was, waren wij leden aan het werven.’ En dan te bedenken dat Amazon gigantische winsten heeft behaald tijdens de pandemie: in 2020 had het bedrijf 21,3 miljard dollar winst en in 2021 was dat 33,4 miljard.
Anti-vakbondscampagne
Net zoals in Bessemer heeft Amazon ook in Staten Island een stevige antivakbondscampagne gevoerd. Overal in het distributiecentrum hingen posters met ‘stem tegen’ en werden er door het management verplichte bijeenkomsten gehouden waar werkers werden aangespoord om de ALU te verwerpen.
Zelfs nu de kleine zelfgeorganiseerde ALU de stemming heeft gewonnen, zal Amazon zich niet neerleggen bij de uitslag. Het is daarom een belangrijke overwinning, maar wel echt een eerste stap. Nu de officiële erkenning er is, kan Amazon nog een hele hoop doen om dwars te liggen.
Naast het winnen van de stemming in Staten Island zelf is het belang van deze overwinning eigenlijk veel groter. Het laat werkers bij Amazon zien dat ze wel degelijk effectief gezamenlijk in actie kunnen komen en collectieve macht kunnen opbouwen.
Eerdere pogingen om vakbonden op te richten bij Amazon in zowel de VS als Canada mislukten. Zo leek de anti-vakbondsstrategie effectief te zijn. Deze overwinning biedt enorm veel perspectief voor alle arbeiders bij Amazon. Inmiddels is de ALU al door Amazon-werkers van meer dan vijftig verschillende distributiecentra benaderd. Eind april staat bijvoorbeeld een stemming gepland bij een naastgelegen distributiecentrum in Staten Island.
Amazon heeft zo’n 175 distributiecentra wereldwijd, waarvan het merendeel in Noord-Amerika en Europa staan. Met de stevige groei van de distributiesector en zijn rol binnen de economie zijn georganiseerde arbeiders in deze sector enorm machtig en kunnen stakingen bij Amazon dus veel impact hebben.
Lessen
Een interessante les voor Nederland is dat waar de gevestigde vakbonden er niet in slagen om arbeiders te organiseren, arbeiders prima in staat zijn zichzelf te organiseren. Terwijl in Nederland de vakbeweging nog een betere positie heeft dan in de VS, zien we hier soms ook al succesvolle initiatieven ontstaan buiten de bond. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de docenten die zich organiseerden binnen de Facebookgroep van PO in Actie.
Maar of je nu binnen of buiten de bond organiseert, van de manier waarop ALU in Staten Island heeft georganiseerd en gewonnen valt veel te leren. Een eerste stap in een belangrijke strijd die hopelijk snel tot een eerste staking zal leiden.