Duizenden protesteren tegen ‘Sociale Woestijn’ van Rutte & co

Zaterdag 8 september waren in verschillende steden vakbondsmanifestaties tegen de Kunduz-coalitie en de voorgestelde bezuinigingen. Dat was goed en slecht nieuws tegelijk. Voor het eerst sinds anderhalf jaar is de vakbond weer op straat als beweging. Onder het motto ‘Sociale Woestijn: Je Geld en je Leven’ kwamen duizenden mensen bijeen. Maar de mobilisatie was halfslachtig, en de opkomst veel lager dan had gekund. De landelijke pers zweeg dan ook over de protesten in alle talen. Een verslag uit vier steden.
10 september 2012

Door onze redactie

Amsterdam

In Amsterdam werden ongeveer 400 demonstranten toegesproken door prominente kaderleden en de huidige FNV-voorzitter Heerts. Via een zeepkistendiscussie werden mensen over verschillende thema’s geïnformeerd. Ook was er een goedbezochte discussie vanaf een podium met vakbondsexperts, waar het publiek vragen kon stellen. Later op de dag liet Emile Roemer zich zien onder het publiek. Officieel mogen kaderleden namens de bond geen stemadvies afgeven, maar uit de discussies kon men opmaken dat linkse partijen, waaronder de SP, het meeste vertrouwen genoten onder de best geïnformeerde leden. De officiële boodschap was: stem sociaal.

‘Het wordt eens tijd dat in dit land eens de breedste en sterkste schouders de zwaarste lasten gaan dragen’, stelde bestuurder Tineke Moleman van FNV Bondgenoten in de metaal, die een zeepkistdiscussie leidde over de geplande verhoging van de btw. Tijdens de discussie over ontslagvergoeding kwam naar voren dat ouderen zich bedreigd voelden met leeftijdsontslag, maar dat ook jongeren de dupe zouden worden van versoepeling van het ontslagrecht. Alleen het bedrijfsleven zelf wordt er beter van.

Hoewel de opkomst van vooral kaderleden iets tegenviel, waren de aanwezigen zeer energiek en actiebereid. Ze spraken zich duidelijk uit tegen de aanval op de inkomenszekerheid van de arbeiders en de uitbuiting van sociaal zwakkeren.

Groningen

In Groningen namen vier- à vijfhonderd mensen deel aan een programma met muziek en speeches, waarna ze in een korte maar strijdbare demonstratie door het centrum trokken. Er was voor de actie gemobiliseerd met posters met de tekst ‘In de aanval (tegen de sociale woestijn)’. Het is al even geleden dat de FNV deze toon aansloeg.

De speeches verwoordden een mengsel van angst, woede en strijdbaarheid. Vakbondsbestuurder Dick Heijnen verwoordde de logica van de centrum- en rechtse partijen: ‘Mensen worden door deze overheid, de bende van vijf, uitgekotst en afgeschreven. En daar gaan we iets aan doen.’ Deze strijdbaarheid werd met luid gejuich ontvangen. Hij bekritiseerde de bezuinigingslogica waarbij de rekening van de crisis bij de verkeerde groepen wordt neergelegd. ‘Hoe halen ze het in de bolle kop mensen te straffen voor naar hun werk gaan door de reiskostenvergoeding af te schaffen? Dit moeten we stoppen.’ Spreekster Marsje Zwart zei: ‘Ik mag geen stemadvies geven, maar ik doe het toch. Stem tomaat of een roos.’

Ook in Groningen waren de SP en de PvdA in het publiek aanwezig. Vele mensen kwamen langs de stand van de IS om een praatje te maken, en vertrokken met de krant, de vakbondsbrochure of campagnemateriaal. De demonstranten hadden duidelijk grote behoefte aan een politiek verhaal tegen de bezuinigingen.
Na een uur naar de speeches en muziek geluisterd te hebben, vertrok de groep voor een strijdbare en politieke mars door het centrum. Toen de stoet langs VVD’ers op campagne kwam, werden deze krachtig uitgefloten. Ook werden leuzen gescandeerd als ‘Nee we gaan de crisis niet betalen!’

Schiedam

De manifestatie in Schiedam trok ongeveer 500 mensen. Het publiek was gevarieerd, met veel schoonmakers en enkele thuiszorgmedewerkers. De havenarbeiders, die schijnbaar hadden gefocust op de staking van maandag 10 september, waren de grote afwezigen.

De FNV wilde de actie groots aanpakken: er waren T-shirts, koffie en friet, allemaal voor niks. Er was veel belangstelling voor de IS-stand achter op het plein, waarbij tientallen mensen De Socialist of een brochure kochten. Maar de strijdbare sfeer onder de demonstranten werd niet goed opgepikt door de mensen op het podium. Niet alleen was er veel muziek, maar de organisatoren gelastten de geplande demonstratie af onder het mom dat er te weinig mensen waren.

Nijmegen

In Nijmegen waren rond de 500 mensen op de been, gewapend met de gele campagneshirts, vaandels en halsdoeken. Velen gaven aan niet langer te willen wachten op woord vanuit de vakbondstop, en vonden dat de strijd vanaf de basis gevoerd moest worden. Voor velen was het demonstreren echter wel weer een kunst om opnieuw te leren, dus op een aantal uitbarstingen van leuzen na was het vrij tijdens het lopen.

Op het eindpunt, werden toespraken gehouden. Henk van der Kolk (voorzitter FNV Bondgenoten) verwierp het neoliberale beleid van het afgelopen kabinet, en benadrukte dat een nieuw liberaal kabinet funest zou zijn. Hij riep op om ‘sociaal te stemmen’ op 12 september. Ook zei hij dat de messen geslepen moeten worden om na de verkiezingen actie te voeren, om te zorgen dat een sociaal beleid er ook daadwerkelijk komt.

Tanden

Het motto van de actie tegen de ‘Sociale Woestijn’ was enige weken terug ‘De vakbeweging laat zijn tanden zien’. Maar vrijwel de hele campagne werd erop gericht om bij de verkiezingen tegen ‘Kunduz’ te stemmen. De bond liet vrijwel na om voor de actie zelf te mobiliseren, en zo de eigen kracht op te bouwen. Daardoor was er een enorme kloof tussen de opkomst van zaterdag en de breed gedragen woede over de bezuinigingen. Als zelfs de media je kunnen negeren, kan Den Haag dat ook.

Vandaag dreigde FNV-voorzitter Heerts met acties tegen het Kunduz-akkoord. Grote aantallen vakbondsleden zijn daartoe ook bereid. De FNV-leiding is aan haar leden verplicht om de daad bij het woord te voegen.

Aan dit artikel droegen bij: Selena Jans, Hessel Schaaf, Arthur van Aarssen en Matthias van Trigt

Amsterdam

Groningen

Nijmegen