‘De VN-top lost het probleem niet op’

Jørn Andersen is actief in de klimaatbeweging in Denemarken – bekend als Klimabevægelsen. Hij is ook een van de coördinatoren van het ‘12 December Initiatief’ – een brede coalitie die zich voorbereidt op de demonstraties bij de klimaattop in Kopenhagen in december.
16 november 2009

Par2855366

Welke voorbereidingen worden getroffen voor de protesten?

Veel organisaties waren al bezig hun eigen protesten en acties voor te bereiden, maar wij vonden het noodzakelijk om samen te komen en één massale, luide en zichtbare demonstratie te organiseren van betogers van over de hele wereld.

In december vorig jaar verzonden milieu-organisaties in Zweden, Denemarken, België en Engeland samen met Friends of the Earth Europe een open uitnodiging voor een Global Day of Action in Kopenhagen. In maart nodigde Klimabevægelsen iedereen die bezorgd was over de uitkomst van de VN-klimaattop uit om samen een brede basis te vormen voor de demonstratie. De respons was overweldigend. Op dit moment steunen meer dan veertig Deense en meer dan vijftig internationale organisaties de demonstratie.

Zo’n brede coalitie op zulke specifieke punten laten samenwerken is niet makkelijk. Maar op belangrijke punten zijn we het met elkaar eens – de noodzaak voor urgente en ambitieuze oplossingen gebaseerd op wereldwijde en sociale gerechtigheid. Er is een hoofdslogan, ‘Planet First – People First’. En er zullen specifieke eisen gesteld worden waarover nog beslist moet worden. We zijn op veel plaatsen in Denemarken lokaal begonnen met mobiliseren en hopen dat dit zich verspreidt naar alle andere grote steden.

Komen er meer acties, een ‘tegentop’ en andere activiteiten?

De hoofddemonstratie op 12 december vertrekt vanaf het parlementsgebouw en zal zo dicht mogelijk langs het Bella Center gaan waar de klimaattop wordt gehouden. Er zullen ook kleinere demonstraties komen van bijvoorbeeld Friends of the Earth en andere organisaties. Steden buiten Kopenhagen houden lokale demonstraties op 5 december. Er zullen daarnaast vele andere activiteiten plaatsvinden – van religieuze bijeenkomsten tot acties van ‘burgerlijke ongehoorzaamheid’ gericht tegen de top en grote vervuilers.

Tijdens de top is er ook Klimaforum 09 – een soort alternatieve top met debatten, tentoonstellingen en teach-ins. Het Klimaforum zal beslissen over een verklaring die gepresenteerd zal worden aan de onderhandelaars op de top, alsmede aan de demonstranten.

Wie zijn betrokken bij de voorbereiding?

De organisatoren komen uit een diverse groep van organisaties en netwerken, zoals milieuverenigingen, linkse politieke partijen en vakbonden. De intentie is om de demonstratie een echt internationaal evenment te laten worden. Een manier om dit te bewerkstelligen is door zoveel mogelijk formele steunbetuigingen te krijgen van organisaties uit andere landen. We vragen je dan ook om op onze website te kijken of jouw organisatie en andere organisaties al zijn aangesloten. Zo niet, vraag ze dan om dat te doen.

Er komt nu steeds meer vaart in de internationale mobilisatie. Op 1 oktober was er een kick-off-meeting in Oslo met meer dan zeventig vertegenwoordigers van politieke partijen, vakbonden en milieuorganisaties georganiseerd door het Noorse Sociaal Forum. Klimataktion is al geruime tijd bezig in Zweden. Er wordt vanuit Brussel een trein georganiseerd die meer dan 900 mensen uit België, Frankrijk, Engeland en andere landen zal brengen. Vanuit Engeland worden ook nog bussen geregeld.

Welke reacties krijgen jullie op de oproep voor protest?

We verwachten tienduizenden mensen bij de hoofddemonstratie en duizenden die deel zullen nemen aan het Klimaforum. Ook zullen duizenden mensen waarschijnlijk deelnemen aan een christelijke dienst met Desmond Tutu op 13 december. Vele anderen zullen meedoen met andere acties gedurende de twee protestweken.

Politici, de media en de politie hebben zich tot nu toe gesteld op de lijn dat iedere demonstrant tijdens de top een potentiële relschopper is. Zij creëren een beeld van duizenden op geweld beluste gekken die naar Kopenhagen komen om de stad kort en klein te slaan. Ze proberen te verdoezelen dat ze niks serieus tegen de klimaatcrisis ondernemen, dus beschuldigen ze de actievoerders. Maar dit zal niet werken. De komende weken zullen we proberen op scholen en universiteiten, op straat en op werkplekken een brede basis en begrip te kweken voor de protesten.

Wat gaat er gebeuren op de VN-top?

Het grootste conflict is tussen de gewone burgers, die in steeds grotere mate actie eisen tegen de klimaatcrisis, en de wereldleiders, CEO’s en andere neoliberalen die gaan voor business as usual. Maar ze weten dat ze dat niet eeuwig kunnen volhouden – dus blijven ze veel praten. De wereldleiders zéggen dat ze de uitstoot willen verminderen. Zelfs DONG en Vattenfall, twee van de grootste energieleveranciers in Noord-Europa zeggen dat. Alleen willen ze dat niet nú doen. Ze stellen doelen voor 2050, of misschien 2020 als het geen bindende afspraken zijn.

Het zal duidelijk moeten zijn dat de VN-conferentie het probleem niet zal oplossen. Er zal een soort van overeenkomst bereikt worden omdat een mislukte top voor een enorm gezichtsverlies zal leiden. Maar de overeenkomst zal een voortzetting zijn van de vrijemarktoplossingen zoals die in het Kyoto protocol staan, die er in de afgelopen tien jaar niet in zijn geslaagd om echte emissiereducties te behalen waar het er toe doet – op het noordelijk halfrond waar de bulk van de broeikasgassen wordt uitgestoten. Het verdrag zal waarschijnlijk niet bindend zijn en niet gebaseerd op gerechtigheid en solidariteit.


Waarom is het belangrijk erheen te gaan?

De wereldleiders zullen ons willen doen geloven dat het resultaat ‘een grote stap voorwaarts is voor de mensheid’. Als tienduizenden buiten de conferentie staan te protesteren zal het veel moeilijker zijn om dit nog vol te houden. Een grote demonstratie kan een krachtige start zijn van het georganiseerd verzet na de top, wat de uitkomst ook zal zijn. Ik zie de demonstratie dan ook als meer dan een ‘evenement’. De mobilisatie is een kans om de band tussen organisaties en personen te versterken – lokaal, nationaal en internationaal.

We moeten buiten de al bestaande netwerken om het argument verspreiden voor eerlijke, ambitieuze en bindende klimaatafspraken. We zullen concrete eisen moeten stellen aan onze eigen politici. En we zullen veel invloedrijkere krachten bij het proces moeten betrekken. Na deze klimaattop zullen veel mensen zich realiseren dat de wereldleiders het niet kunnen oplossen, en dat actie van onderaf nodig is. Als we de link kunnen leggen tussen de usual suspects binnen de klimaatbeweging en degenen erbuiten zullen we veel sterker staan voor de komende campagnes.


• Meer informatie over het busvervoer naar Kopenhagen via klimaattop@socialisme.nu.

• Zie voor informatie over de grote klimaatdemonstratie op 12 december www.12dec09.dk en voor informatie over het Klimaforum.