‘De uitbraak van Gaza kwam voort uit zestien jaar isolatie’
Op 7 oktober is het een jaar geleden dat bulldozers uit de openluchtgevangenis in Gaza uitbraken. Waarom is de Israëlische vergelding zo meedogenloos en waarom komt Benjamin Netanyahu ermee weg?
De mainstreammedia zullen rond 7 oktober veel van de propaganda herhalen dat Israël zich verdedigt. De uitbraak van Gaza kwam echter voort uit zestien jaar isolatie door Israël. Al in 2017 verklaarden de Verenigde Naties dat de Gazastrook onbewoonbaar was. Van al het water was 97 procent toen al te vervuild voor menselijke consumptie, er was slechts twee tot vier uur elektriciteit per dag en Israël controleerde zelfs de precieze hoeveelheid calorieën die Palestijnen per dag konden eten..
Het gewelddadige antwoord van Israël heeft te maken met een richtingenstrijd binnen het zionisme over hoe ze het koloniale project en het racistische apartheidssysteem het effectiefst in stand kunnen houden. Enerzijds is er het oude zionisme, het zogenaamde arbeiderszionisme dat nu in de oppositie zit, en anderzijds de nieuw opkomende rechtervleugel van zelfverklaarde fascistische krachten binnen de regering van Israël. We zien voortdurend demonstraties in Israël die uiting geven aan deze richtingenstrijd, maar ze protesteren nooit voor de Palestijnen.
Deze crisis binnen het zionisme valt samen met het proces waarin de Palestijnse Autoriteit op de Westelijke Jordaanoever (PA) de controle verliest. Nieuwe militante groeperingen verzetten zich tegen de zogenaamde Vredesakkoorden van Oslo. Oslo is een vijgenblad voor de voortdurende bezetting van de Westelijke Jordaanoever door de bereidwillige collaborateurs van de PA.
Die nieuwe groepen zijn onderdeel van een hergroeperingsproces. Oude Fatah-leden die deel uitmaakten van de Al-Aqsa Martelaren Brigades die tijdens Oslo werden ontbonden, hadden nog steeds contact met elkaar. Sinds een paar jaar zitten verenigen ze hun krachten met de Palestijnse Islamitische Jihad. Ze delen geen politiek programma, maar wel het verzet tegen Oslo en collaboratie met de Israëlische bezetting. En daarom focuste het Israëlische leger en diens hightech zich al een tijd op de Westelijke Jordaanoever. Voor Israël kwam 7 oktober echt als een verrassing.
In de Gazastrook hadden Palestijnen ondertussen de conclusie getrokken dat andere strategieën nodig waren, nadat ze tijdens de Grote Mars van Terugkeer in 2018 merkten dat de wereld niets om ze gaf. Toen protesteerden Palestijnen vreedzaam tegen het feit dat ze in deze openluchtgevangenis zaten en werden door Israël met honderden afgeslacht.
Maar waarom slaagt Netanyahu er nu al een jaar in om deze genocide te plegen? Omdat het Amerikaanse imperialisme, in zijn relatieve neergang binnen de interimperialistische rivaliteit, nog steeds afhankelijk is van Israël als waakhond in deze olie- en gasrijke regio. Dus als Washington Netanyahu vraagt om een staakt-het-vuren, blijft dat een show en gaat het Israël niet sanctioneren of iets dergelijks.
Waarom Netanyahu doorgaat met de genocide heeft ook te maken met zijn corruptie. Hij gaat misschien naar de gevangenis als hij geen Israëlische president meer is. Daarnaast wil de rechterflank van zionisme een regionale oorlog om etnisch te kunnen zuiveren. Dat is wat ze deden tijdens de Nakba en 1967.
Ik denk trouwens niet dat het zionisme zich in een existentiële crisis bevindt. Daarin verschil ik van mening met Ilan Pappé. Ik verwacht niet dat 7 oktober genoeg zal zijn om het zionistische staatsproces tot op het bot te laten schudden. Wie in Israël heeft er belang bij dat de zionistische staat gewoon van binnenuit zou afbrokkelen? Een mooie gedachte, maar die is gebaseerd op hoop.
Voor Israël was 7 oktober een belangrijke politieke en psychologische nederlaag. Maar het is niet genoeg voor een existentiële crisis. Daarvoor zijn meer massamobilisaties en revolutionaire processen in de regio nodig, geleid door de arbeidersklasse.
Ondertussen is Hamas niet verslagen, maar biedt zij weerstand tegen de Israëlische tanks. Ook in de regio is er veel steun voor deze beweging. Kun je er meer over zeggen?
De steun onder de Palestijnse bevolking is zeker gegroeid: kijk maar naar de peilingen. Sinds de genocide in Gaza heeft Hamas meer militanten gerekruteerd dan voor 7 oktober. Natuurlijk vanwege de verwoesting, de wanhoop nadat hele families waren weggevaagd en de overlevenden wilden terugvechten. Dit zorgt altijd voor een opleving van Palestijnse verzet.
De steun voor Hamas is niet ideologisch, maar ontvangt het omdat het wordt gezien als de belangrijkste kracht die zich nog steeds tegen Israël verzet en niet zo gecorrumpeerd is als het Fatah-leiderschap.
Wat ook meespeelt in de steun voor Hamas is dat 7 oktober ook een reactie is op regionale ontwikkelingen zoals de Abraham Akkoorden. Arabische regimes probeerden de relaties met Israël publiekelijk en openlijk te normaliseren. Er waren massale protesten, zelfs in landen waar de repressie erg streng is en waar de heersende klasse erg geïnteresseerd is in het normaliseren van de relaties met Israël.
En ik denk ook het leiderschap van Hamas zich vooral richt op integratie in het internationale kapitalistische systeem. Ze wil een natiestaat opbouwen, op basis van de tweestatenoplossing. Hamas heeft een grote basis in het lokale kapitaal. We hebben gezien hoe dat uitpakte met Fatah. Dus Hamas zal op de lange termijn geïnteresseerd zijn in een soort overeenkomst met Israël. Dat betekent concessies doen.
Daarom is er een nieuwe politieke kracht nodig die internationalistisch en revolutionair is. We hebben kleine beginnetjes gezien, zoals de eerste protesten in Egypte sinds de militaire dictatuur onder Abdel Fatah al-Sisi. Ook in Jordanië waren er echt indrukwekkend grote demonstraties. Maar ik denk nog niet in de mate, omvang en vastberadenheid die nodig zijn om dingen te veranderen. Toch is er een dialectisch proces gaande van onderlinge verbinding tussen de Palestijnse vrijheidsstrijd en de vrijheidsstrijd in de bredere regio.
Waar wereldleiders de andere kant op kijken, doen gewone mensen dat zeker niet. De BDS-beweging is breder dan ooit. Wat kunnen we doen om deze campagne te ondersteunen?
Er komt een nieuwe opleving van de studentenbeweging in de VS zodra het academisch jaar weer begint. Deze zal zich natuurlijk ook verspreiden naar andere landen. De heersende klasse in de VS bereidt zich daar al op voor met veiligheidsmaatregelen. Ook denkt ze na over hoe het de Amerikaanse verkiezingen zal beïnvloeden.
Dit soort ontwikkelingen zouden vijf of tien jaar geleden niet mogelijk zijn geweest. Dat is heel bemoedigend en hartverwarmend. De studentenbewegingen moeten wel echt manieren vinden om de strijd te verbinden met de strijd van de arbeidersklasse in het algemeen.
Het is belangrijk om brede hoofdeisen te hebben. Maar ik denk dat in de VS en in Duitsland, de twee grootste wapenexporteurs naar Israël, de focus moet liggen op instellen van een embargo. Dat lukt als sectoren van de arbeidersklasse worden bereikt die dit zouden kunnen stoppen. Als het niet de wapenindustrie zelf is, dan misschien de transportsector.
Demonstraties moeten ook plekken blijven waar mensen samenkomen. Maar de beweging raakt geïsoleerd als we er niet in slagen om connecties te maken. Zeker met de hoeveelheid staatsrepressie waar we in Duitsland mee te maken hebben, kan demoralisatie optreden.
Maar als we de Palestijnse strijd internationaal verbinden met de strijd van de uitgebuitenen en onderdrukten, kunnen we dit systeem echt op de knieën krijgen.
Ramsy Kilani is lid van het Duitse Initiative Sozialismus von Unten.