De strijd van KOZP gaat ons allemaal aan
De rechtszaak tegen de ‘blokkeerfriezen’ lijkt het effect te hebben dat extreem-rechts ermee beoogde. De groep die vorig jaar snelwegen blokkeerde om een antiracistisch protest onmogelijk te maken werden in de rechtse media tot helden gebombardeerd, die kinderen beschermden tegen het linkse complot van antiracisten, rechters en burgemeesters.
Dat daarbij grondrechten werden geschonden was geen ongeluk, maar het doel van de actie. Wat extreem-rechts betreft gelden die grondrechten namelijk alleen voor wie het met hen eens is. Geweld en intimidatie zijn de geëigende middelen om tegenstanders de mond te snoeren.
Om linkse en antiracistische activisten van hun menselijkheid te ontdoen en hen als een verenigde volksvijandige macht neer te kunnen zetten injecteerde PVV-er Martin Bosma het pro-Zwarte Piet-discours met een dosis antisemitisme. De vijand, zo tweette hij, waren ‘PvdA-apparatsjiks, Soros-activisten en drammers.’ De zich journalist noemende nazipropagandist Wierd Duk werkte de complottheorie deze week verder uit in een bij elkaar gelogen artikel in de Telegraaf. Antiracisten waren slechts pionnen in het complot van de Joodse investeerder George Soros en diens ‘radicale antiwesterse agenda.’
Old habits die hard, zou je kunnen zeggen. Maar het antisemitisme van de Telegraaf is geen overblijfsel van hun foute oorlogsverleden, maar een uiting van hun huidige rol als een van de belangrijke ideologische steunpilaren van een nieuwe fascistische beweging in opbouw.
Duks artikel is een nieuwe stap in de herintroductie van antisemitisch complotdenken in de extreem-rechtse retoriek. Het dient nog altijd dezelfde functie als het voor eerdere generaties rechts-extremisten had, namelijk om etnische minderheden en linkse tegenstanders als een sterke vijandige macht neer te zetten en zelf in de slachtofferrol te kruipen. Het zelfverzonnen slachtofferschap dient vervolgens als de rechtvaardiging voor fascistisch geweld.
‘Noodweer’
Thierry Baudet stelde dat de aanval van gewelddadige racisten op het gemeentehuis in Geldermalsen in 2015 een kwestie was van ‘noodweer’ tegen een ‘enorme injectie van criminaliteit in onze samenleving’ – dat wil zeggen: de opvang van vluchtelingen. Op dezelfde manier zouden de ‘blokkeerfriezen’ het land verdedigen tegen een geheime gecoördineerde aanval op de Nederlandse identiteit.
Aan de vooravond van nieuwe acties tegen de racistische karikatuur die Zwarte Piet heet lijkt het erop dat de opzet van extreem-rechts om fascistisch geweld te legitimeren en verder te normaliseren effect heeft gehad. In Nijmegen maakten hooligans van NEC zich op om antiracisten ‘de stad uit te schoppen.’ Hierdoor zag Kick Out Zwarte Piet zich genoodzaakt om hun actie in Nijmegen af te blazen. De extreem-rechtse groep Nijmegen Rechtsaf, die werd opgericht door oud-leden van de neonazistische NVU, kraaiden hierop de victorie.
In Den Helder namen doe-het-zelf fascisten het initiatief om ook maar snelwegen te blokkeren. En in onder andere Eindhoven en Zwolle werden vanuit voetbalhooligans vergelijkbare initiatieven genomen.
In Geleen werd vannacht een moskee ‘gesloten’ door activisten van het fascistische Identitair Verzet. Dit illustreert dat het groeiende zelfvertrouwen van extreem-rechts niet alleen een bedreiging is voor tegenstanders van Zwarte Piet, maar voor alle minderheden en en gemarginaliseerde groepen en voor links als geheel.
Sfeer van intimidatie en geweld
De dreiging van fysiek geweld tegen activisten op een nog grotere schaal dan voorgaande jaren is met andere woorden heel reëel. De intimidatie die uitgaat van deze fysieke dreiging en de normalisering van het extreem-rechtse complotdenken is dat evenzeer. Tegenstanders van Zwarte Piet zullen nu er rekening mee moeten houden dat ze fysiek aangevallen zullen worden als ze hun mening uiten en gebruik maken van hun grondwettelijke recht op betoging. Maar de sfeer van intimidatie die zorgvuldig wordt gecultiveerd door media als de Telegraaf zorgt er ook voor dat progressieve mensen zich in hun dagelijks leven beperkt voelen om voor hun mening uit te komen.
De strijd tegen Zwarte Piet is vanaf het begin een emancipatiestrijd van zwarte Nederlanders die weigeren te accepteren dat ze jaarlijks worden bespot om hun huidskleur. Als zodanig is het een strijd tegen diepgeworteld racisme in de Nederlandse samenleving en tegen het valse beeld van de ‘witte onschuld.’
Maar inmiddels gaat de strijd tegen Zwarte Piet om veel meer: in toenemende mate staan we ook tegenover een opkomende fascistische beweging die zich onder meer uit in de heropkomst van donkerbruin complotdenken en van gewelddadige groepen die – opgehitst door de rechtse media – op eigen houtje beginnen te handelen.
Deze context maakt dat geluiden van mensen als Ewald Engelen, die vinden dat antiracisme maar afleidt van de sociaal-economische strijd, nog misplaatster zijn dan ze altijd al waren. We moeten inderdaad samen solidair zijn en samen vechten tegen neoliberalisme en voor verbeteringen voor alle werkende mensen. Maar dat veronderstelt juist dat we ook solidair zijn in de strijd tegen racisme, seksisme en homofobie. Door dit om te draaien verlenen deze linkse critici het extreem-rechtse discours juist legitimiteit die het niet verdient en dragen ze bij aan de pogingen van rechts om ons tegen elkaar uit te spelen.
Morgen vinden door het hele land acties tegen Zwarte Piet plaats. Iedereen die tegen Zwarte Piet en tegen racisme is zou zich daar waar mogelijk bij moeten aansluiten. Maar hetzelfde zou moeten gelden voor iedereen die extreem-rechtse agressie en intimidatie afwijst en vind dat democratische rechten beschermd moeten worden. De strijd van Kick Out Zwarte Piet is een strijd die ons allemaal aan gaat.