De klimaattop in Durban: een bittere teleurstelling
Foto: demonstranten tijdens de klimaattop in Durban.
Door Jonathan Neale
Elk jaar spreken de delegaties van regeringen over de hele wereld met elkaar af om een overeenkomst te bereiken over het beperken van CO2-emmisies. Gaandeweg zijn veel landen toegetreden tot het Kyoto-protocol, dat in 2005 in werking trad.
Het Kyoto-protocol riep op tot kleine reducties in de CO2-emmissie. Het verdrag zat echter vol met mazen, de Verenigde Staten weigerde het verdrag te ondertekenen en opkomende economieën werden vrijgesteld van deelname. Onder het Kyoto-verdrag steeg de wereldwijde emissie van broeikasgassen dan ook als nooit tevoren, maar het was in ieder geval een poging om het tij te keren.
Kyoto loopt af in 2012. De top in Durban was de laatste kans om Kyoto te verlengen en eventueel uit te breiden tot een breed gedragen verdrag om klimaatverandering tegen te gaan.
In plaats daarvan hebben de regeringen afgesproken dat de onderhandelingen zullen doorlopen tot 2015 en dat het verdrag dat hieruit voortkomt pas in 2020 van kracht zal gaan. Het is een uitstel van negen jaar dat volgt op de ruim zeventien jaar aan inactiviteit dat voorafging aan de onderhandelingen in Durban.
In 2020 zullen de emissies veel sterker moeten worden ingeperkt dan nu het geval is. Ook zal er veel meer CO2 in de atmosfeer zijn opgeslagen dan nu. Desondanks, zal 2020 pas het begin inluiden van een geleidelijke reductie van broeikasgassen die vele jaren in beslag zal nemen. Ervan uitgaande, dat er in 2020 überhaupt actie zal worden ondernomen.
Het besluit in Durban om harde acties uit te stellen, is een boodschap van de één procent naar de rest van de wereld, dat klimaatverandering er niet toe doet. Het maakt de kans dat er in 2020 actie wordt ondernomen, veel minder waarschijnlijk. Nnimmo Bassey, voorzitter van Friends of the Earth International, zei hierover: ‘Het uitstellen van harde acties tot 2020, is een misdaad van wereldwijde omvang’.
‘Het betekent dat de wereld nu afstevent op een temperatuurstijging van gemiddeld 4 graden Celsius. De rijkste één procent van de wereld hebben besloten dat het acceptabel is om de andere 99 procent op te offeren.’
Gevolgen
De gevolgen van dit alles zijn zeer ernstig. De afgelopen twee jaar is de invloed van klimaatverandering toegenomen. Op veel plekken in Afrika heerste droogte. Het meest spectaculaire voorbeeld hiervan was de droogte in Somalië, afgelopen jaar. Deze droogte is verder omlaag getrokken naar Ghana, het noorden van Kenia en het noorden van Oeganda.
In andere gebieden heeft klimaatverandering geleid tot stortregens die zoveel water brachten dat de grond het niet meer aankon. Bangkok in Thailand was de eerste wereldstad die last had van een overstroming. Het naburige Cambodja staat voor bijna de helft onder water. De meeste mensen hebben geen enkele vorm van hulp gehad. Ze zijn hun huis en hun gewassen definitief kwijt.
Dit is wat er zich op dit moment afspeelt. In het huidige tempo zullen deze gevolgen de komende negen jaar veel vaker voorkomen en veel ernstiger worden. Op enig moment in de toekomst, zullen we geconfronteerd worden met onstuitbare klimaatverandering, wat in vele landen tot nieuwe natuurrampen zal leiden.
Volgend jaar vinden de klimaatonderhandelingen plaats in Qatar, een land met de hoogste CO2-emmisie per persoon ter wereld. Het is een dictatuur waar activisten niet het recht hebben om te organiseren of te demonstreren.
In plaats daarvan, zal het internationale circus zich in Juni naar Rio de Janeiro verplaatsen, in Brazilië. Op de plek waar regeringen twintig jaar eerder op een VN-congres besloten om iets aan klimaatverandering te doen, zal een ‘Rio+20’-top en NGO-festival plaatsvinden, waar men het kapitalisme zal feliciteren met de wijze waarop het een ‘groene economie’ tot stand weet te brengen.
Na Durban zal het veel moeilijker worden om tegen klimaatverandering in actie te komen. Nu het VN-proces langzaam aan tot stilstand komt, zullen de meeste grote milieu –en ontwikkelingsorganisaties hun aandacht naar elders verleggen, omdat ze zich beseffen dat regeringen nu definitief weigeren om tegen klimaatverandering in actie te komen. Friends of the Earth International en andere organisaties in het Climate Justice Now-netwerk zijn notabele uitzonderingen.
Failliet
Sinds het begin van de economische crisis is elk deel van de kapitalistische economie, elke onderneming en elk land, elkaar hevig aan het beconcurreren. Ze zijn stuk voor stuk bang om de volgende te zijn die failliet gaat.
En het kost veel geld om CO2-emmissies te reduceren. Om klimaatverandering tegen te gaan, moeten we flink investeren in wind-energie, zonne-energie, het monteren van zonnepanelen op gebouwen, het ombouwen van openbaar vervoer en nog veel meer. Wereldwijd zal het minstens 100 miljoen arbeidskrachten kosten en minstens 20 jaar duren voor het werk is afgerond.
Voor arbeiders overal ter wereld, zou het de nieuwe industriële revolutie kunnen zijn. Het zou velen van werk en waardigheid verschaffen. Maar voor de 1 procent is het een prijs, die zij niet willen betalen.
De Zuid-Afrikaanse campagne ‘Eén miljoen klimaatbanen’ in Durban was erg indrukwekkend. Het had een breed gedragen steun van de vakbonden, was goed zichtbaar op de straat en organiseerde een conferentie die door 500 mensen werd bezocht. Groot-Brittannië had een soortgelijke campagne genaamd de Campaign Against Climate Change en het initiatief is zich naar meer landen aan het verspreiden.
Ik ben vergeten hoe vaak mensen van NGO’s en erkende partijen tegen me hebben gezegd: ‘We moeten iets aan klimaatverandering doen, we kunnen niet op de revolutie wachten.’ Maar inmiddels geloof ik dat als we blijven wachten tot hun systeem met een oplossing komt, we voor eeuwig kunnen blijven wachten.
De opstanden in Egypte en de Arabische wereld hebben laten zien wat een massale volksopstand kan bereiken. De vakbonden in Europa veranderen onder de massastakingen van dit moment en de Occupy-beweging in Amerika heeft gelijkwaardigheid tot een kernbegrip gemaakt in het politieke debat van het machtigste land ter wereld.
We moeten de uitkomsten van de klimaattop Durban tot ons nemen. Dit is een tijd om verbitterd te zijn. Maar nu bewegingen van onderaf aan steun en zelfvertrouwen winnen, gaan mensen nu misschien eindelijk geloven dat ze zelf iets kunnen doen aan klimaatverandering. Ze zullen dat echter alleen doen, wanneer klimaat –en milieuactivisten de discussie over klimaatverandering meenemen naar deze nieuwe verzetsbewegingen.
Jonathan Neale is de auteur van Stop Global Warming – Change the World. Het boek is te bestellen via Lees Links, de boekenwinkel van de Internationale Socialisten. Klik hier om te bestellen.
Vertaald uit de Socialist Worker door Rik Meter.