De hand van Job en de vuist van links
Door Max van Lingen
Het is niet voor niets dat de PvdA benadrukt dat het om een ‘progressieve’ manifestatie gaat. Dit woord drukt precies uit hoe de PvdA zichzelf ziet: als de bindende oppositieleider van een blok dat uit alle partijen ter linker- en ter rechterzijde van zichzelf bestaat die geen onderdeel zijn van de regering. Dit blijkt ook uit het feit dat naast de SP en GroenLinks ook de ChristenUnie en D66 zijn uitgenodigd voor de manifestatie. Dat is niet verwonderlijk als men bedenkt dat de Cohen zelf nog niet zo lang geleden met Mark Rutte om de tafel zat om een nieuwe regering te vormen. De vraag is echter of ‘progressieve eenheid’ het antwoord is op het kabinet-Rutte.
Volgens D66 en de ChristenUnie in ieder geval niet. Andre Rouvoet (ChristenUnie) wil zich niet ‘laten inlijven in het links-progressieve blok’, terwijl Alexander Pechtold (D66) al eerder aangaf dat ‘niet alleen het kabinet, maar ook een deel van de oppositie conservatief is. Daar reken ik de SP toe en een groot deel van de PvdA.’ De weigering van beide partijen om deel te nemen aan de manifestatie betekent volgens verschillende media dat deze bij voorbaat al mislukt is. Maar nu de illusie van een progressief blok met D66 en de ChristenUnie door de realiteit is ingehaald kan de manifestatie aan scherpte winnen. De eenheid die Job Cohen met zijn uitgestoken hand naar D66 en de ChristenUnie zocht was een eenheid van oppositie. Wat we echter nodig hebben is een eenheid op basis van een links alternatief en de bereidheid daar de gezamenlijke achterban voor te mobiliseren.
De nieuwjaarsmanifestatie lijkt een vervolg op de succesvolle ‘Armoede werkt niet’-manifestatie van de SP. Deze manifestatie, waarvan de PvdA medeorganisator was, leidde toen nog tot een negatieve reactie van toenmalig GroenLinks-fractievoorzitter Halsema. Ze vond de SP ‘sociaal-conservatief’ en wat haar betreft werd het tijd dat de PvdA ging kiezen tussen de ‘sociaal-conservatieven’ van de SP en de ‘sociaal-progressieven’ van GroenLinks en D66. De nieuwe fractievoorzitter van GroenLinks, Jolande Sap, heeft zich inmiddels op dezelfde wijze uitgelaten. Voor Halsema, Sap en Pechtold betekent ‘progressief’ niets minder dan bereid te zijn de restanten van de verzorgingsstaat uit te verkopen en het verder doorvoeren van de vrije markt ten koste van de onderkant van de samenleving.
Desondanks heeft GroenLinks zich inmiddels, net als de SP, achter de manifestatie geschaard. Dit heeft alles te maken met de strijd met de SP om de hand van Job Cohen in de aanloop naar de verkiezingen voor de Provinciale Staten. Deze verkiezingen zijn belangrijk in de strijd tegen het kabinet-Rutte, maar mogen zeker niet het enige doel zijn van deze strijd. Zoals Emile Roemer op de ‘Armoede werkt niet’-manifestatie al zei: ‘Premier Rutte zorgt erg goed voor de rijken. Hij zorgt voor de topmanagers, de multinationals, de banken, de veroorzakers van de crisis. Maar hij legt de rekening van de crisis neer bij de meest kwetsbare mensen in de samenleving. En daar is maar een antwoord op mogelijk: wij sturen die rekening terug.’
Daarmee geeft Roemer duidelijk aan op welke basis links een vuist moet maken tegen de regering-Rutte. De scheidslijn van wat links is loopt wat dat betreft door partijen als GroenLinks en de PvdA heen. Het zijn dan ook deze partijen die een keuze moeten maken. Een keuze om te breken met de vrije markt en op te komen voor een socialere wereld gebaseerd op solidariteit. Linkse eenheid op die basis heeft zin en is ook het soort samenwerking waar radicaal links onderdeel van kan zijn. Als dat het geval is, kan Elsevier schrijven wat het wil, maar is de manifestatie nu al een succes.