De fantasiewerelden van Hayao Miyazaki
Voor mensen die een tekenfilm uit een ander perspectief willen zien dan het gebruikelijke (Amerikaans) Westerse: kijk eens een film van de animatietekenaar, producer en regisseur Hayao Miyazaki. Hij staat, tegen zijn wil, bekend als de Japanse Walt Disney. De fantasie, volwassenheid en karakters zijn echter niet te vergelijken met de Disney films. De reden dat Miyazaki de Japanse Walt Disney wordt genoemd heeft dan ook meer te maken met zijn enorme populariteit (en ongetwijfeld het feit dat hij tekenfilmpjes maakt) dan met de overeenkomsten tussen de verhaallijnen.
In Miyazaki’s films zitten geesten, spoken en demonen. In zijn grotendeels handgetekende, langdurende films wordt veel gevlogen (op de ruggen van draken of in omvangrijke stoomvliegtuigen), zit altijd een ecologische boodschap (de mens versus de natuur en de verwoestende gevolgen daarvan) en zitten verwijzingen naar arbeid en industrialisatie. Alle films blinken uit in schitterende landschappen en interessante karakters. Er zit geen simpele verdeling tussen goed en kwaad in zijn films, dit is echt een verademing.
Drie aanraders: Hime of Princess Mononoke uit 1997 is een fantastisch episch verhaal over de strijd van de dieren, de bosgeesten en de bosgoden versus de mens die het bos opstookt om ijzererts te kunnen delven. Het speelt zich af in een middeleeuwse samenleving die langzaam begint te industrialiseren. De aanvoerdster van de geindustrialiseerde vesting heeft meisjes uit bordelen door het hele land bevrijd om voor haar te werken. Ze hebben veel inspraak en zijn dol op hun meesteres. Ook huist in de industriële vesting een leprakolonie, waar de lepralijders als mensen behandeld worden en een belangrijke taak hebben in de productie en verwerking van het ijzer. De film wisselt heftige gevechten af met serene momenten, en is een lange zit meer dan waard.
Sen to Chihiro no kamikakushi of Spirited Away uit 2001 heeft een oscar gewonnen en zal bij velen bekend zijn. Het is een sprookje over een meisje die, nadat haar ouders in varkens zijn veranderd, in de geestenwereld een baantje krijgt in het badhuis. De hoofdlijn van het verhaal is ondergeschikt aan de prachtige beelden en gebeurtenissen, van de rare klanten in het badhuis tot de fenomenale treinreis naar de Heks in het Westen: deze film heeft niet voor niets een 8.5 op IMDB.com.
Hauro no ugoku shiro of Howl’s Moving Castle uit 2004 is gebaseerd op het boek van Diana Wynne Jones. Tegen de achtergrond van een vreselijke oorlog wordt een meisje door een heks omgetoverd in een oud vrouwtje. Ze komt te werken in het lopende kasteel van tovenaar Howl. Ook in deze film gaat het niet zozeer om de hoofdlijn van het verhaal. De achtergronden waartegen het verhaal zich afspeelt zijn betoverend. De setting is een Zwitsers of Oostenrijks bergdorp van rond de Eerste Wereldoorlog. De stoommachine is echter veel wijdverbreider. Er zijn overal stoomvliegmachines en auto’s. Ook zijn tovenaars en heksen een normaal onderdeel van deze wereld die op het punt staat ten onder te gaan aan de verschrikkingen van de oorlog. De film duurt twee uur, maar had van mij zo een uur langer mogen duren.