De Europese Unie: verenigd in vluchtelingenhaat
Eind oktober kwam het kabinet met nog onmenselijker asielbeleid. Het meningsverschil tussen de PVV en NSC over de inzet van een autoritaire noodwet is opgelost met een gezamenlijke aanval op vluchtelingen. Het kabinet gebruikt op deze manier de zorgen van NSC over ‘de rechtsstaat’ om de mensenrechten van vluchtelingen nog verder uit te kleden. Racisme is voor Schoof I het verbindende element.
Onmenselijk
Het PVV-kabinet wil vluchtelingen nog sneller kunnen deporteren. De permanente verblijfsvergunning verdwijnt en een tijdelijke vergunning moet elke drie jaar worden vernieuwd. Als het kabinet delen van je land veilig acht, word je gedeporteerd. Dit kabinet wil daarom Syriërs die nog in een procedure zitten terugsturen in de handen van massamoordenaar Assad. Syrië wordt op het moment ook nog eens gebombardeerd door het door Nederland gesteunde Israël.
Het kabinet wil ook met spoed de spreidingswet intrekken. Hiermee worden vluchtelingen die in een procedure zitten, overgeleverd aan de grillen van het COA. Zij krijgen geen perspectief om lokaal iets op te bouwen.
Gemeentes hebben ook geen verplichting meer om vluchtelingen te huisvesten. Statushouders krijgen geen voorrang voor sociale huurwoning, maar alleen toegang tot ‘door- stroomlocaties’. Dit zijn ‘sobere voorzieningen’, waarschijnlijk een soort barakken. Terecht concludeert asieladvocaat Maartje Terpstra: ‘Dat zou dan huisvesting zijn die eigenlijk niet bestemd is voor Nederlandse mensen.’
Zelfs als je een verblijfsvergunning hebt, heb je als vluchteling geen zeggenschap over je eigen leven.
Europese aanval
Het kabinet wil ook grenscontroles uitvoeren. Met deze symboolpolitiek volgt het kabinet de Duitse bondskanselier Olaf Scholz, die de controles invoerde na twee steekincidenten afgelopen zomer. De gedeelde migratieachtergrond van de daders was voor de Duitse regering, die bestaat uit sociaaldemocraten, groenen en liberalen, voldoende aanleiding om te spreken over ‘islamistische terreur’. Door migranten neer te zetten als ‘veiligheidsrisico’ versterken middenpartijen het racisme tegen vluchtelingen en legitimeren ze extreemrechts.
PVV-minister Marjolein Faber vertrok in oktober naar Brussel. Een Nederlandse opt-out van Europees asielbeleid was alleen bespreekbaar voor collega-rechtsextremist Viktor Orbán. Toch was Faber te spreken over de ‘constructieve’ toon: ‘Ik moet zeggen dat ik aangenaam verrast was hoe de persoonlijke verhoudingen zijn.’
De PVV zei vroeger voor een Nexit te zijn, maar laat deze ambitie varen nu extreemrechts steeds meer controle heeft over het EU-beleid. Zo werden de Oostenrijkse verkiezingen eind september gewonnen door FPÖ, een partij die voortkomt uit de neonazibeweging van de jaren vijftig. De veranderende opstelling van extreemrechts ten opzichte van het Europese project zien we ook in andere landen.
Gevangenis
Zo experimenteerde de extreemrechtse regering van Italië afgelopen maand met de opening van een gevangenis voor vluchtelingen in Albanië, dat geen EU-lid is. Vluchtelingen uit ‘veilige landen’ zouden hier de uitkomst van hun procedure kunnen afwachten.
Dit experiment is vooralsnog geëindigd in een mislukking: van de zestien vluchtelingen die hiernaar werden overgebracht, moesten er vier al direct naar Italië worden gebracht omdat ze kind waren of ernstige gezondheidsproblemen hadden. De andere twaalf volgden drie dagen later omdat de Italiaanse rechter oordeelde dat Egypte en Eritrea helemaal geen veilige landen zijn.
Het kabinet wil ook deze kant op. Op werkbezoek in Uganda kondigde PVV-minister Reinette Klever aan dat het kabinet daar ook in gesprek was om concentratiekampen voor uitgeprocedeerde vluchtelingen te bouwen. ‘Terugkeerhubs’, in de newspeak van het PVV-kabinet. Maar dit bleek een leugen: de desbetreffende Ugandese minister wist van niets.
Perspectief
Dat sommige plannen sneuvelen of de chaos vergroten, heeft extreemrechts ingecalculeerd. Ze proberen de geesten rijp te maken voor nog onmenselijker asielbeleid in de toekomst. Ook rechters of internationale verdragen zullen dit proces niet stoppen. Zo adviseerde de advocaat-generaal van het Europese Hof van Justitie afgelopen maand dat het kabinet naar Nederland gevluchte migranten uit Oekraïne, zogenaamde derdelanders, mag deporteren.
Vluchtelingenwerk Nederland was helder over de aard van de nieuwe asielplannen. ‘Het kabinet is willens en wetens bezig om het asielstelsel te ontwrichten’, stelde bestuursvoorziter Frank Candel. Maar de organisatie, waarvoor tienduizenden mensen belangrijk vrijwilligerswerk doen, weigert vooralsnog op te roepen om de straat op te gaan.
In Rotterdam organiseren vluchtelingenorganisaties op zondag 10 november een demonstratie tegen de afschaffing van de bed-bad-brood-regeling in de stad. Deze actie moet zo groot mogelijk worden.
De dag ervoor organiseert het Platform Stop Racisme & Fascisme samen met de Joodse organisatie Erev Rav in Amsterdam de jaarlijkse Kristallnachtherdenking. Hierbij staan zij zowel stil bij de geleidelijke normalisering van antisemitisme in de aanloop naar de Holocaust, als de ontmenselijking van vluchtelingen en Palestijnen vandaag de dag.
De geschiedenis van het nazisme is ook een herinnering aan de manier waarop extreemrechts zondebokpolitiek gebruikt om de aandacht af te leiden van economische problemen. Vakbondsleden die in september in actie kwamen voor een permanente zwaarwerkregeling dreigden precies dit neoliberale karakter van het kabinet te ontmaskeren. Dat zij met hun stakingen een verbeterd akkoord wonnen, laat zien dat het kabinet een confrontatie liever uit de weg ging.