De crisis van extreemrechts geweld en fascisme in het Verenigd Koninkrijk
Foto van het antiracistische protest in Walthamstow, Londen, afgelopen woensdag
De golf van extreemrechts geweld is schokkend en weerzinwekkend. Antiracisten, socialisten en de arbeidersbeweging moeten hier dringend op reageren. Maar het zou geen verrassing moeten zijn. Socialist Worker – maar niet alleen onze krant – geeft al heel lang een grimmige waarschuwing. Als je een officiële politiek hebt die doordrenkt is van racisme, zondebokvorming en officieel gesanctioneerde islamofobie, dan zal dit extreem rechts voeden en een fascistische kern doen ontstaan.
Gewelddadige racisten zullen zeggen dat politici beweren dat ze zich zorgen maken over de omvang van de migratie en het gedrag van islamisten, maar dat ze er niets effectiefs tegen doen en dat extreemrechts deze zaken zelf zou moeten oplossen. Het is geen genoegen om te zeggen dat we gelijk hadden, en in veel opzichten staan we nu voor de meest bedreigende fascistische uitdaging sinds een eeuw.
Normalisering
Racisme wordt constant van bovenaf gelegitimeerd. De Conservatieven voerden een hele verkiezingscampagne gericht op de slogan “Stop de boten”. Deze leus is nu op extreemrechtse mobilisaties te zien, maar het is niet alleen de schuld van de Tories.
Minder dan twee weken voor de explosie van moskee-aanvallen en het in brand steken van hotels waar migranten worden ondergebracht, besloot Labour-minister van Binnenlandse Zaken Yvette Cooper exclusief te schrijven in The Sun. Ze kondigde wat de krant noemde een “zomerblitz van immigratie-invallen gericht op werknemers in louche autowasserettes en nagelstudio’s” aan.
In het artikel van Cooper stond: “Ik was geschokt toen ik ontdekte dat de Conservatieven 1000 ambtenaren hadden die aan het Rwanda-partnerschap werkten. Nu niet meer. In plaats daarvan hebben we personeel overgeplaatst naar een nieuw Terugkeer- en Handhavingsprogramma om meer mensen terug te sturen die geen recht hebben om hier te zijn.” De boodschap was dat Labour, in plaats van verkwistende en frivole antimigrantenprogramma’s, antimigrantenrepressie zou loslaten op de straten van Groot-Brittannië. Als je denkt dat er veel “illegalen” zijn die opgepakt en uitgezet zouden moeten worden, dan heb je gelijk.
Twee dagen voor de algemene verkiezingen bezocht Cooper Labour-kandidaat Sarah Edwards in Tamworth. Ter gelegenheid van het bezoek zei Edwards: “Labour zal de gemeenschapspolitie herstellen, onze grenzen controleren en het asielhotel sluiten.” Dit was een verwijzing naar de Holiday Inn in haar kiesdistrict die gebruikt werd om vluchtelingen te huisvesten.
Cooper zei in een video met Edwards dat Labour “de chaos in het asielsysteem zou oplossen en een einde zou maken aan de asielhotels”. Het was dan ook geen verrassing dat de triomfantelijk verkozen Edwards later in het parlement opstond om te zeggen: “In Tamworth is de Holiday Inn jarenlang gebruikt voor asieldoeleinden. De eenvoudige realiteit is dat de bewoners hun hotel terug willen. “De Holiday Inn zou voor vakanties moeten zijn, daarom verwelkom ik de aankondiging dat de Border Security and Immigration Bill plannen bevat om een einde te maken aan het gebruik van asielhotels.”
Ze sprak op het moment dat extreemrechts begon met een poging tot een pogrom en het vernietigen van een moskee in Southport. En binnen een paar dagen sloeg een fascistische menigte de ramen van het hotel Tamworth Holiday Inn in en probeerde het in brand te steken. Edwards veroordeelde wel de methoden die gebruikt werden om het hotel “terug te vorderen” van de vluchtelingen, maar ze verontschuldigde zich niet voor haar eerdere opmerkingen en erkende niet eens het duidelijke verbale verband.
Het aanvallen van accommodaties voor migranten en vluchtelingen is niet zonder precedent. In februari vorig jaar vonden in hotels voor asielzoekers in Knowsley en Rotherham grote protesten plaats tegen migranten. Afgelopen weekend staken fascisten hetzelfde hotel in Rotherham in brand.
Lange aanloop
Natuurlijk bouwden deze meest recente voorbeelden voort op jaren van toenemende islamofobie en anti-migranten racisme. Sinds het tijdperk van het neoliberalisme halverwege de jaren zeventig hebben Labour- en Tory-regeringen zelden zelfs maar de pretentie gehad om het leven van mensen uit de arbeidersklasse aanzienlijk te verbeteren. In plaats daarvan hebben ze slechts wisselende programma’s van bezuinigingen aangeboden. Tegelijkertijd hebben ze een orgie van verrijking voorgezeten voor de top 1 procent die fabelachtig rijk is geworden, zelfs terwijl de belangrijkste diensten verrotten en gewone mensen de toekomst van hun kinderen naar de knoppen zagen gaan.
Om de woede over grove ongelijkheid en fantastische eliteprivileges te temperen, wakkerden opeenvolgende regeringen racisme over migranten aan. Het handige instrument van de politici om de oppositie te breken, moest wel een thuis vinden in racisme en uiteindelijk in netwerken die zich toelegden op het creëren van racistische terreur. Islamofobie bestond al voor de “oorlog tegen het terrorisme” en de oorlog van Tony Blair en George Bush tegen Irak. Maar het is enorm toegenomen als dekmantel voor de eindeloze aanvallen in het Midden-Oosten en daarbuiten. Vorige week scandeerden misdadigers verachtelijke anti-moslim leuzen, die volledig in overeenstemming waren met de ideologie van de “botsing der beschavingen” die zo centraal staat in het imperialisme van de 21e eeuw.
En politici van alle stromingen hebben de massamarsen voor Palestina veroordeeld als ‘broeinesten van haat en antisemitisme’. Bij deze prachtige mobilisaties tegen de genocide op Israël waren veel moslims betrokken en daarom past de aanval op hen in een bredere islamofobie. De extreemrechtse aanvallen gaan vooral over vluchtelingen, migranten en islamofobie en niet zozeer over pro-zionistische milities. Maar het was geen toeval dat Tommy Robinson de toespraken op Trafalgar Square op 27 juli opende met: “Geen Palestijnse vlag in zicht – zo zou onze hoofdstad eruit moeten zien.” Het aanvallen van de Palestijnse beweging gaat daarmee op in de islamofobie van extreem rechts.
Terugkeer fascisme
Het is gevaarlijker dan toen de fascist Tommy Robinson 15 jaar geleden de English Defence League (EDL) oprichtte. Dit was een serieuze en gewelddadige anti-moslim straatbeweging met banden met de nazi-BPNP. De EDL hield een lange reeks anti-moslim demonstraties die soms dwars door de oppositie en de politie heen liepen om op straat tekeer te gaan. Het kostte vijf jaar toegewijd werk en een reeks confrontaties door antiracisten om het terug te dringen. Maar de EDL kon niet eens dromen van de semi-spontane uitbarstingen van moorddadig, racistisch geweld die we nu zien in steden en dorpen door heel Groot-Brittannië.
In de jaren 70 probeerde het Nazi National Front zwarte mensen te terroriseren en een openlijk fascistische beweging te creëren. Het won soms veel stemmen, hield grote marsen en moedigde moorden en brandbomaanslagen aan. Maar het kon niet het equivalent organiseren van de openlijke massale aanvallen op moskeeën en migrantenhotels die we nu zien.
En het andere grote verschil is het bestaan van Reform UK. De extreemrechtse partij van Nigel Farage haalde vier miljoen stemmen bij de algemene verkiezingen. Volgens de kiesstelsels in Duitsland, Spanje of Frankrijk zou de partij 80 parlementsleden kunnen hebben. En Farage speelde een belangrijke rol in het legitimeren van de haat na de tragische moorden in Southport. Hij populariseerde het idee dat de autoriteiten “niet de waarheid vertelden” over de verdachte van de moord. Hij voegde eraan toe: “Wat ik wel weet is dat er iets vreselijk mis gaat in ons eens zo mooie land.” Dat is de beleefde versie van het extreemrechtse “We willen ons land terug”-lied.
Farage moet nu doen alsof hij geen band heeft met het tuig. Maar terwijl hij de aanvallen op de politie aan de kaak stelt, voegt hij eraan toe: “Sinds het softe politieoptreden tijdens de Black Lives Matter protesten, is de indruk van tweedeling bij de politie wijdverspreid. De meerderheid van onze bevolking ziet de breuk in onze gemeenschappen als gevolg van massale, ongecontroleerde immigratie, legaal of illegaal.” Dit is een opgeschoonde versie van het credo van de fascist Tommy Robinson.
Er is geen ruimte voor zelfgenoegzaamheid of paniek. Op hetzelfde moment dat extreemrechts in actie is gekomen, zijn ook tienduizenden mensen dapper naar buiten getreden om zich tegen hen te verzetten. Er zijn een aantal taken voor de arbeidersbeweging. De meest dringende is het bouwen van het grootste en meest vastberaden verenigde front om de fascisten en hun bondgenoten terug te slaan. Dit is een zaak van leven en dood voor vluchtelingen en moslims die aangevallen worden, maar het is ook cruciaal voor de eenheid en de strijdvaardigheid van de hele arbeidersklasse.We kunnen Reform UK niet negeren. Er zal hard gewerkt moeten worden om de invloed ervan te ondermijnen.
En het is van cruciaal belang dat er een bredere klassenbenadering komt. De racisten voeden zich met de crisis en afbraak van de politiek en de woede over het verrotte systeem dat zoveel levens verwoest. De woede tegen dat systeem kan naar links of naar rechts gaan. We moeten het naar links richten. De beperkte methodes van de vakbondsleiders en Labour-parlementsleden zullen het niet redden tegenover een maatschappij van massale ontbering en armoede, het gevoel geen toekomst te hebben, oorlog, milieuvernietiging en onderdrukking.
Er is een oproep die Donald Trump vaak gebruikt om zijn publiek op te stoken: “Ik ben jullie strijder. Ik ben jullie gerechtigheid. En voor hen die onrecht is aangedaan en verraden, ben ik jullie vergelding.” Het is een slimme oproep die verder gaat dan de details van economische programma’s en raakt aan het gevoel van dubbelhartigheid en leugens door de elite. We hebben geen greintje sympathie voor de racisten die door de straten razen. Zij zijn onze onverbiddelijke vijanden die we zullen bestrijden en confronteren. Maar onder hen bevinden zich niet alleen geharde fascisten. Sommigen maken ook deel uit van een bijzonder verwrongen versie van een breder gevoel van diepe woede over het systeem.
We moeten het niet alleen opnemen tegen de fascisten en Reform UK, maar ook tegen het kapitalisme. Verenigde klassenstrijd en de oprichting van grotere revolutionaire socialistische krachten moeten een echte vergelding bieden tegen de mensen aan de top.
—
Dit artikel is een vertaling. Lees hier de breed gesteunde verklaring van antiracismecoalitie Stand Up To Racism in de aanloop naar de tegenmobilisaties van afgelopen woensdag en morgen.
Op zondag 22 september organiseert het Platform Stop Racisme en Fascisme een demonstratie tegen het extreemrechtse kabinet met als leus ‘Geef Haat Geen Macht’.