De bralbrigade van rechts

Jongens zijn ze. Maar handige jongens. Het door en door rechtse brulforum GeenStijl is niet alleen een van de best bezochte weblogs van Nederland, maar speelde zelfs een hoofdrol in de farce rond Duyvendak.
7 september 2008

GeenStijls Rutger op zijn oranje tank

Door Pepijn Brandon

GeenStijl is de schuimkop op de rechtse golf die Nederland overspoelt. In de thema’s die het forum oppakt onderscheidt het zich nauwelijks van het overige reactionaire geweld: Marokkaanse jongens die een pen stelen moeten het land uit, criminelen moeten worden opgejaagd met bloedhonden en dan met zijn achten op een cel geplaatst, pedofielen moeten op een plein in een middeleeuws schandblok worden gezet, en links moet … tja, gewoon dood eigenlijk. Terwijl de politieke boegbeelden van rechts zich in ieder geval soms nog gedwongen voelen dit soort dingen verkapt te zeggen, biedt de anonimiteit van internet de ruimte om er nog een schepje bovenop te doen.

De interessantste vraag is waarom de jongens van GeenStijl hier zoveel succes mee hebben. Eerlijk is eerlijk, een deel is toe te schrijven aan hun creativiteit en vernuft. Vanaf het moment in 2003 toen oprichter Dominique Weesie het idee kreeg dat hij op het net zijn ei beter kwijt kon dan als redacteur bij de Telegraaf, toonde zijn team zich een meester in het uitbuiten van de mogelijkheden van het internet. Schaamteloze zelfadvertering via linkdroppen. Een eigen GeenStijl-taal die recht uit de onderbuik opborrelt, of eigenlijk van nog net iets daaronder. Strategische inzet van een dubbelspion in de redactie van Nu.nl, die ervoor zorgde dat GeenStijl plotseling om de haverklap als bron werd aangehaald op deze populaire nieuwssite. Eigendom worden van De Telegraaf om de financiële kant te dekken.

Daarnaast perfectioneerde GeenStijl de geniale propagandatruc die heel Nederlands rechts rechtstreeks uit Amerika heeft gecopy-paste. Met veel lawaai beweren ze om de haverklap dat zij de echte stem van de gewone man verdedigen tegenover de linkse elite. Elke aanval op rechts is daarmee ‘minachting voor de wil van het volk’. Maar de ‘gewone man’ die zich in deze retoriek herkent, is zelf verdacht elitair. De Nieuwe Reporter gaf op basis van gedegen internet-onderzoek de volgende profielschets van de bezoekers van het forum: ‘De GeenStijl-clientële bestaat voor 70% uit mannen. Om precies te zijn: jonge, hoog opgeleide, goed verdienende mannen. Driekwart van hen is tussen de 25 en 35 jaar oud. Bijna driekwart heeft hbo of wetenschappelijk onderwijs; hun gemiddelde inkomen ligt op anderhalf keer modaal, bij tien procent zelfs op drie keer modaal of meer. Er zitten opvallend veel zelfstandige ondernemers tussen, werkzaam in ict, consultancy, financiële dienstverlening, advertising, marketing en media. Verder is GeenStijl populair onder studenten.’

De kern van de GeenStijl-formule kan natuurlijk niet worden toegeschreven aan de eigen originaliteit. Die is zo oud als de schandaalpers zelf. Om de een of andere reden heeft de combinatie van schaamteloze sensatiezucht, schoppen tegen de zwakkeren in de samenleving én blote tieten nu eenmaal een enorme aantrekkingskracht in deze kapitalistische wereld. Zelfs in grofheid is GeenStijl niet uniek. De Duitse rioolkrant Bild ging al in de jaren zestig en zeventig in alle opzichten een stapje verder. Lees er de onderzoeksjournalist Gunter Wallraff er maar op na, die er undercover ging werken. Of Heinrich Bolls schitterende novelle De verloren eer van Katharina Blum, over de wijze waarop een naar Bild gemodelleerde krant een vrouw naar de afgrond drijft. De hetze tegen linkse activisten dreef Bild zover door, dat het in 1968 leidt tot een moordaanslag op de Duitse studentenleider Rudi Dutschke.

Zoals Dominique Weesie en zijn studentikoze brallers de formule voor hun succes niet zelf hebben bedacht, zo hebben ze ook het speelveld waarop ze opereren niet gecreëerd. Dat een weblog dat verder vooral het schunnige broertje van RTL-Boulevard wil zijn serieus wordt gevolgd door de redacties van alle grote kranten en het NOS-journaal, zegt meer over het politieke klimaat dan over GeenStijl zelf. Al was het nergens anders om, dan zou een stevige ruk naar links alleen al goed zijn om weer eens wat realiteitszin terug te brengen bij de landelijke dagbladen. Zodat generaliseren over Marokkanen (al dan niet kut-) weer gewoon racisme mag heten, de ‘dominantie van de linkse kerk’ wordt herkend als een fabeltje om dertig jaar rechts beleid mee af te schermen en GeenStijl niet meer wordt bekeken als serieuze bron, maar als een internethangplek voor goedbetaalde gestudeerde mannen die te lang in de puberteit zijn blijven hangen.