De arme Gregorius

De ‘affaire Nekschot’, zoals het inmiddels al heet, laat feilloos zien wat er ontbreekt aan het huidige debat over ‘vrijheid van meningsuiting’.
19 mei 2008

Misselijke cover

Door Pepijn Brandon

Rechts mag het OM bedanken. Het belangrijkste effect van de hele politieactie was dat iemand in de schijnwerpers is gezet die daarvoor terecht in de vergetelheid was geraakt. Waarom waren er zes agenten nodig om een man op te pakken die zo bangig is dat hij zijn persoonlijkheid achter een nogal onsmakelijk pseudoniem verbergt en via de televisie alleen in een soort helium-stemmetje tot ons spreekt?

De ‘affaire’ toont aan hoe weinig er te bereiken is met de juridische strategie van aanklachten om racisme te bestrijden. Ten eerste is een arrestatie als deze – weten wij uit ervaring – vooral een vorm van gratis reclame. Ten tweede worden dit soort politieacties slechts sporadisch tegen rechtse figuren ingezet, en scheppen ze vervolgens het precedent om alles uit de kast te halen tegen linkse activisten. Ook dat weten we uit ervaring. En ten derde: zelfs als deze man wordt veroordeeld, wat verandert dat dan aan het politieke klimaat in Nederland?

Dat de arrestatie voluit wordt uitgemelkt is niet verwonderlijk. Ook voorspelbaar is wie voorop lopen. De bewoners van rechtse internetfora, de Volkskrant die nog altijd denkt te moeten bewijzen niet links te zijn en natuurlijk de PVV met haar nasleep. Wat wel verwonderlijk is, is dat linkse mensen zo weinig hebben toe te voegen aan de argumenten van rechts. Terwijl er toch één aspect aan deze zaak duidelijk onderbelicht blijft. De arrestatie werkt dan misschien contraproductief. Maar elk tienjarig kind kan zien dat de arrestant schuldig is aan het feit waarvoor hij werd opgepakt.

De cartoons van ‘de heer Nekschot’, zoals hij met enige ironie wel werd omschreven, zouden niet hebben misstaan in de editie 1936-37 van de Völkische Beobachter. Als Joseph Goebbels nog had geleefd, zou hij Gregorius hebben gefeliciteerd met zijn vaste hand en krachtige symboliek. Dat het OM er maar liefst drie jaar over deed om te uit te vinden of de tekeningen racistisch waren is pas echt een aanleiding voor kamervragen.

Nekschot is hier niet het belangrijkste probleem. Zijn tekeningen maken overduidelijk dat hij lijdt aan een ernstig angstcomplex tegen vreemdelingen, en bovendien zijn puberfase nooit is ontgroeid. Psychotherapie zou mogelijk verschil maken. Het grootste probleem zijn al de mensen die in hem niet onmiddellijk een potentiële klant voor de GGD herkennen.

Hoe kan het dat Gregorius een uitgever vond die bereid was zijn boeken te verkopen? Stel dat morgen iemand bij deze uitgever aanklopt en zegt: “ik ben Zacharias Zelfmoord en ik heb hier een portfolio met alleraardigste spotprenten over christenzwijnen en joodse honden”, zou hij dan ook een maand later op de cover van zijn eigen glossy stripalbum staan? Zou de Volkskrant na arrestatie zich geroepen voelen de prenten online af te beelden? Zou de SP kamervragen stellen over de vrijheid van meningsuiting?

De kans is klein. Maar als het om het beledigen van moslims gaat, is het incasseringsvermogen van de Nederlandse progressieve elite bijna oneindig. Gregorius de Zielige mogen ze laten lopen. Maar zouden we onze linkse vrienden in de redactiekamers en het parlement niet een keer op een educatieve reis naar Auschwitz kunnen sturen?