De aanval komt van rechts – waar blijft het linkse antwoord?
Door Peyman Jafari
Laten we helder zijn: Zijlstra’s nieuwe hetze tegen moslims is een grote afleidingsmanoeuvre in de aanloop naar de verkiezingen van volgend jaar. In het interview met Trouw stelt hij dat de economische crisis die voor veel mensen onzekerheid bracht nu is bezworen. Maar in de tussentijd waren moslims bezig om ‘onze manier van leven’ te ondermijnen. Laten we dit even ontleden.
Om te beginnen verzwijgt Zijlstra dat de economische crisis geen natuurramp is, maar het directe gevolg van zijn liberale vrijemarktpolitiek waardoor financiële markten gedereguleerd zijn, terwijl lonen en de belasting op winst werden verlaagd. Toen de crisis losbarstte werden de grote banken en bedrijven met miljarden gered waardoor de staatsschuld steeg. De VVD en de PvdA presenteerden de rekening aan werkende mensen, gepensioneerden, werklozen en studenten.
In de afgelopen jaren zijn 50 miljard aan bezuinigingen doorgevoerd. Niet moslims en vluchtelingen zijn verantwoordelijk geweest voor de economische crisis en de sociale afbraak, maar de top van het bedrijfsleven en de VVD-PvdA-regeringen van de afgelopen jaren. De sociale afbraak komt van rechts en treft alle werkende mensen, of ze nu moslim zijn of niet. Zijlstra spreekt van ‘onze manier van leven’ om zoals Wilders gewone mensen tegen elkaar op te zetten, maar plaveit tegelijk de weg voor de PVV die met nog hardere uitspraken de VVD mag overtreffen.
Crisis gaat door
Bovendien is de crisis nog helemaal niet bezworen. Ten eerste was de reactie op de crisis meer van hetzelfde liberalisme waardoor het casinokapitalisme op de financiële markten nog steeds doorgaat. In plaats van het verhogen van de koopkracht en het opvoeren van bestedingen aan de zorg en het onderwijs, zijn er miljarden aan de banken gegeven en worden de rentes laag gehouden. Het geld dat de bedrijven en de banken ophopen druppelt niet naar beneden, zoals het liberale sprookje gaat, maar blijft hangen in de kassen van bedrijven, de beurzen, de rekeningen van de superrijken, de bonussen van de topmanagers, of stroomt naar de belastingparadijzen.
Voor gewone mensen gaat de crisis door, want als we niet het tij keren moeten wij de komende jaren opdraaien voor de staatsschuld die door de crisis van 358 miljard euro in 2007 naar bijna 500 miljard nu is gestegen. Neem de zorg, waarop 3,5 miljard wordt bezuinigd zodat verzorgingshuizen dichtgaan en ouderen langer thuis moeten wonen. De afschaffing van de studiefinanciering betekent dat studenten worden opgezadeld met hoge schulden. De pensioenen zijn gekort terwijl de pensioenfondsen nu 1400 miljard euro in hun kassen hebben, een verdubbeling ten opzichte van 2007.
Het enige goede nieuws van het kabinet over de daling van de werkloosheid blijkt bij nader inzien helemaal niet positief. De CBS meldde onlangs dat de werkloosheid van 7,3 procent in 2013 gedaald is tot 6,5 in januari 2016. Dat ligt niet alleen ver boven de 4,2 procent van 2007, maar die daling is vooral toe te schrijven aan de toename van het aantal flexibele, laagbetaalde banen. Maar liefst zeven op de tien jongeren die vorig jaar de arbeidsmarkt op gingen, kregen een flexibele baan. De rest ging aan de slag als zzp’er en een klein gedeelte vond vast werk.
In de aanval
Vorige maand was niet alleen de PVV jarig, maar ook de PvdA. Die vierde haar 70ste jubileum in de schaduw van 9 zetels in de peilingen. Maar terwijl de VVD in de aanval gaat tegen moslims, riep Samsom de PvdA’ers op om trots te zijn op wat dit rechtse kabinet heeft bereikt. De PvdA-top heeft allang de neoliberale agenda overgenomen, ondanks het feit dat er nog steeds leden rondlopen die daarvan niets moeten hebben.
Het verzet zou van de FNV en de SP moeten komen. De nauwe banden van de FNV-top met de PvdA voorkomen dat ze de acties tegen het kabinet richt, wat de mobilisatie zou versterken en richting eraan zou geven. Het goede nieuws is dat veel FNV-leden en een aantal linkse bestuurders wel een strijdbare koers willen. De acties in de zorg, zoals de bezetting van de gemeentehuizen van Bronckhorst en Anna Paulowna, laten zien dat dit kan.
Ondertussen begint de SP enigszins afstand te nemen van de behoedzame opstelling waarmee de partij afgelopen jaren als een acceptabele regeringspartner aan de PvdA gepresenteerd werd. Dat is echter een prille en langzame ontwikkeling. Tegelijk is er een kleine maar belangrijke groep jongeren die in verzet komt tegen het toenemende racisme en seksisme, klimaatverandering, TTIP en de commercialisering van het onderwijs.
Wat links nodig heeft is minder verdeeldheid en meer lef. We moeten komende momenten, zoals de actie op 19 maart aangrijpen om meer mensen te organiseren. Maar onze ambitie moet veel verder gaan. Links moet de toon zetten door een referendum over TTIP af te dwingen, actie te voeren tegen 10 miljard belastingontduiking door de miljonairs, op te komen voor goede opvang van vluchtelingen, en investeringen te eisen in groene energie en groene banen. Alleen door antiracisme te combineren met de strijd voor echte verbeteringen kunnen we een alternatief bieden voor zowel extreem-rechts als het neoliberale centrum.
19 maart: internationale dag tegen racisme en discriminatie • Beursplein • Amsterdam • 13 uur •