Cultuurprotest gaat door: ‘Niet nuanceren, maar aangeven dat het genoeg is geweest’
Wat is voor jou het belangrijkste gevolg van de bezuinigingen op cultuur als deze daadwerkelijk uitgevoerd worden?
Wat mij het meest aan het hart gaat is dat met het verdwijnen van productiehuizen en postdoc-instellingen de mogelijkheden van talentontwikkeling veel kleiner zullen worden. Het lastige is dat we de gevolgen hiervan pas over vijf tot tien jaar gaan merken. En dit komt bovenop de duizenden mensen die potentieel hun baan gaan verliezen.
Wat gaat het publiek merken van de bezuinigingen?
Alles zal anders en minder worden: minder aanbod, minder diversiteit, minder experiment omdat er meer op safe gespeeld zal worden. Mensen zullen meer moeten betalen voor het bezoeken van voorstellingen.
Rutte stelt dat bezuinigingen onvermijdelijk en noodzakelijk zijn. Waarom klopt dit niet?
De politieke retoriek is dat er nu eenmaal bezuinigd moet worden en dat de sector een ‘kwaliteitsimpuls’ nodig heeft. Door 200 miljoen te bezuinigen zou het cultuurbudget van 0,5 procent van het BBP teruggaan naar 0,3 procent. Op een totaal van 18 miljard aan bezuinigingen is dit een druppel op een gloeiende plaat. En geen enkele politieke keuze is onvermijdelijk, er zijn altijd alternatieven.
Hoe kwam de Mars der Beschaving tot stand?
Na de bekendmaking van de concrete bezuinigingsplannen begin juni volgden veel initiatieven van verschillende groepen en mensen. Zelf schreef ik een artikel voor de site hard//hoofd tegen het gebrek aan respect en de rancuneuze toon van het debat. Tijdens een overleg van theatermakers bij Frascati waar ik bij was, ontstond het idee voor de Mars. Toen we andere organisaties zoals FNV KIEM en Kunsten ’92 benaderen bleek dat het idee voor de Mars breed gedragen werd.
In hetzelfde artikel schreef je: ‘De tijd voor nuance en discussie is voorbij, lieve mensen. Het is tijd voor actie.’ In het afgelopen jaar zijn er eerder losse grote protesten geweest tegen bezuinigingen op cultuur. Hoe verschilt de Mars der Beschaving van deze acties?
We hebben er letterlijk voor gekozen om twee losse acties die er al waren, de bezetting van Museum Boijmans Van Beuningen en de manifestatie op het Malieveld tijdens het Kamerdebat over de bezuinigingen, symbolisch met elkaar te verbinden door van Rotterdam naar Den Haag te lopen. Belangrijk is ook dat de Mars der Beschaving georganiseerd werd door mensen die zelf werken in de kunst- en cultuursector.
Jullie benadrukten de noodzaak om gezamenlijk actie te voeren vanuit verschillende sectoren en groepen. Waarom?
We wilden ons verhaal niet beperken tot alleen de bezuinigingen op kunst en cultuur. Vandaar ook de naam Mars der Beschaving. Niet omdat de kunsten beschaving zijn, maar omdat alle aspecten die wij associëren met een beschaafde samenleving, zoals zorg, onderwijs, en kunst en cultuur, onder druk staan. We wilden niet nuanceren, maar aangeven dat het genoeg is geweest.
Na afloop van de manifestatie op het Malieveld trad de politie hard op tegen actievoerders die wilden protesteren bij het Binnenhof. In een reactie op vragen vanuit lokale partijen legde het college van B & W de schuld bij de organisatoren van de Mars, waarop jullie een brief publiceerden. Waarom?
Met onze brief wilden we aangeven dat het college niet inging op de vragen die gesteld werden over een specifieke gebeurtenis, maar zij dit probeerde af te schuiven op de organisatie van de Mars, die met deze actie niets te maken had. Na onze manifestatie hebben we mensen opgeroepen om naar huis te gaan. Wij zijn echter geen oppas, en mensen hebben het volste recht om te gaan en staan waar zij willen, dus ook om naar het Binnenhof te wandelen.
Wat zouden we nu moeten doen om de plannen van dit kabinet te stoppen?
Wat we nodig hebben is een brede beweging van iedereen die zich niet vertegenwoordigd voelt door dit minderheidskabinet, en moppert over de oppositie omdat er niet steviger ingezet en samengewerkt wordt. Daarom moeten we solidariteit opbouwen met degenen die zich bevinden in sectoren waar de klappen vallen, en die het gevoel hebben dat we naar een land gaan waar we niet in willen leven. Ikzelf bijvoorbeeld wil niet leven in een land waar illegaliteit strafbaar is, psychiatrische patiënten aan het kortste eind trekken, kunst en cultuur een ondergeschoven kindje zijn, en openbaar vervoer aan marktwerking is onderworpen.
Wat betekent dit voor komende periode?
Het belangrijkst is om een zo breed mogelijke coalitie te smeden richting Prinsjesdag en nieuwe momenten in de maanden daarna. We moeten zichtbaar blijven, en op de lange termijn woorden en beelden terugclaimen. We moeten gaan terugvechten met alle middelen die tot onze beschikking staan.
Zie ook: Plein der Beschaving roept op tot gezamenlijk protest