Criminalisering ‘from the river to the sea’ vergt gezamenlijk links antwoord
De Tweede Kamer nam in oktober een motie aan waarmee het de leus bestempelde als oproep tot geweld. In februari volgde hierop een aangenomen motie die inhield dat de leus in het handelingsperspectief opgenomen gaat worden. Dit spoort burgemeesters en het politieapparaat aan om hiertegen op te treden.
Niet antisemitisch
Na het Openbaar Ministerie oordeelde in 2022 ook het Gerechtshof Amsterdam dat de leus niet strafbaar is. In 2021 werd een lid van de organisatie Samidoun aangeklaagd dat deze uitspraak deed tijdens een demonstratie. Na een lang juridisch proces stelde de rechtbank: ‘Er is geen sprake van bedreiging, opruiing of strafbaar aanzetten tot haat.’ Het was een juridische bevestiging dat deze leus niet antisemitisch, strafbaar of genocidaal is.
Sinds de Nakba, waarin driekwart miljoen Palestijnen zijn verdreven, is historisch Palestina verscheurd. Palestina raakte nog verder verdeeld na 1967 toen het hele gebied onder Israëlische controle kwam. De leus is een roep tot verzet tegen de staat Israël die in het gehele land Palestijnen op verschillende manieren discrimineert en onderdrukt. Het is dus een krachtige verwijzing naar het hele gebied dat Palestijnen nog steeds als thuis zien. Ook na de concessies die de Palestijnse elite deed in het creëren van de Palestijnse staat, is de leus een oproep tot het recht van terugkeer en vrijheid in heel historisch Palestina.
Dit is waarom Israël de leus probeert te criminaliseren. Vrijheid en gelijkwaardigheid staan haaks op het zionistische project, wat gestoeld is op het idee dat Joodse mensen alleen in veiligheid kunnen leven als zij in de meerderheid zijn. Deze argumentatie rechtvaardigt apartheidswetgeving en onderdrukking. Terwijl de politieke slogan voor Palestijnen verwijst naar een ongedeelde en democratische staat, verwijst de leus voor zionisten naar een Israël gezuiverd van Palestijnen. Zo is in het Likud-partijprogramma te lezen: ‘tussen de zee en de Jordaan zal er alleen Israëlische soevereiniteit bestaan’.
Links antwoord
Dat de rechter in Nederland heeft geoordeeld dat de leus niet racistisch is, wil nog niet zeggen dat dit in de toekomst niet kan veranderen. In Duitsland zien we waar repressie van de Palestinabeweging toe kan leiden. Wat begon met een aanval op enkele groepen en specifieke leuzen heeft zich uitgestrekt tot verboden op onder meer keffiyehs en Palestijnse vlaggen op sommige plekken.
De valse framing van antizionisme als antisemitisme is een tendens waar (gevestigd) links in meegaat. Femke Halsema en Frans Timmermans hebben meermaals gesteld de leus ‘onaanvaardbaar’ te vinden. Een groot deel van maatschappelijke organisaties en de vakbond is oorverdovend stil, terwijl bijvoorbeeld ook de ‘right to protest’-campagne van Amnesty NL geen dwarsverbanden legt. Dit laat het succes zien van de manier waarop rechts de leus gebruikt om het demonstratierecht aan te vallen en de Palestinabeweging te isoleren van andere sociale bewegingen.
Na de demonstratie tegen de Israëlische president Yitzhak Herzog werd er in de Tweede Kamer gefantaseerd dat demonstraties voortaan naast een maatstaf moeten worden gelegd en er pas bij een positieve beoordeling een vergunning verleend wordt. Dergelijke aanvallen op het demonstratierecht zijn een aanval op alle linkse organisaties. De enige manier om hier een tegenwicht aan te geven is brede solidariteit. Links moet geen millimeter ruimte geven om het gebruik van de leus ‘from the river to the sea, Palestine will be free’ te verbieden.
Het is belangrijk dat wij stellig volhouden dat antizionisme en antisemitisme niet hetzelfde zijn. Solidariteit met Palestina moet zichtbaar blijven in onze protesten, van wegblokkades tot klimaatmarsen. Onze tegenstanders hebben meermaals laten zien wel intersectioneel te zijn, nu wij nog!