Buig niet voor rechts – bouw aan een strijdbaar links!

Demonstranten tijdens de demonstratie tegen racisme op 18 maart 2018 in Amsterdam (Foto: © Renate Klinkenberg).
Afgelopen weken bleek hoe makkelijk het voor rechts is om links tegen elkaar uit te spelen: door een schrijnend gebrek aan linkse principes en solidariteit. Maar lokaal zagen we ook verzet tegen de buigende houding van de leidingen van gevestigd links. Deze afdelingen en activisten zijn nodig om te bouwen aan een links dat de rechtse hegemonie kan breken.
30 maart 2018

Door Ramon Lambregts

Hoe doorzichtig de pogingen om links te verdelen ook zijn, politici als Marijnissen en Klaver zijn er niet tegen bestand. Een van de dieptepunten was wel de manier waarop Powned SP-parlementariërs een mes aanreikten, die dit vervolgens op nationale televisie in de rug staken van de Rotterdamse SP-afdeling. Marijnissen en Van Dijk lieten hun partijgenoot Leo de Kleijn meerdere malen uitmaken voor ‘mafklapper’ en lieten hem publiekelijk vallen.

De Kleijn had het lef gehad om zijn rug recht te houden omtrent samenwerking met NIDA. Die partij kreeg op basis van een oude tweet antisemitisme aangewreven. Eerder brak de SP onder druk van rechts ook al met de antiracisme-demonstratie die plaatsvond op 18 maart.

Beweging

Klaver betuigde zich eveneens ontvankelijker voor de rechtse hetze dan voor de basis van zijn eigen par tij. Hij zette de Amsterdamse afdeling onder druk om niet deel te nemen aan de demonstratie. Terwijl zowel de SP als GroenLinks de linker mondhoek vol hebben over het bouwen van een beweging, slopen ze daar zelf telkens het fundament onder vandaan.

Beide partijen doen de inhoud van het begrip beweging geweld aan. De SP organiseert sterk in de buurten en heeft een echte band met een deel van de arbeidersklasse. GroenLinks bezigt sinds het aantreden van Klaver een linksere retoriek.

Maar een beweging is per definitie een gevarieerd gezelschap met verschillende opvattingen en stromingen. Het is een combinatie van meerdere partijen, groepen en individuen met een gezamenlijk doel. Het vereist organisatie van onderaf en onderlinge discussies, het vaststellen van gezamenlijke doelen en strategieën en vooral solidariteit.

Maar beide partijen draaien het om, namelijk door te doen alsof zijzelf de beweging belichamen. Daardoor wordt het onmogelijk voor andere organisaties en individuen daar onderdeel van te worden.

Het opbouwen van een serieus links krachtenveld gaat verder dan het kiezen en aanmoedigen van parlementaire leiders. Rechts domineert parlement en media en het einde van de rechtse radicalisering is nog lang niet in zicht. De inspanningen en eensgezindheid waarmee linkse samenwerking op alle fronten wordt aangevallen laten zien waar rechts terecht bang voor is.

Signaal

Dit zou een signaal moeten zijn om de rijen te sluiten en onderlinge solidariteit voorop te stellen. In Amsterdam werd hiermee een goed begin gemaakt door onder andere GroenLinks, ROOD en de PiratenPartij, die allemaal intern een stevige discussie moesten voeren om hun lijn te verdedigen.

Ondanks de lafheid, het verraad en de criminalisering was de opkomst op de demonstratie groot. Meer mensen beginnen zich te realiseren wat er nodig is en we zien dat die mensen ook steeds beter georganiseerd zijn. De GroenLinks en SP-blokken waren geen detail, mede doordat SP-parlementariërs Karabulut en Lacin en zelfs PvdA’er Ünver ook meeliepen.

Hierop moeten we voortbouwen. Om te beginnen met het toewerken naar een brede strijdbeweging tegen extreem-rechts. De urgentie van de strijd tegen racisme wordt alleen maar groter en op 18 maart bleek dat ondanks alle tegendruk een zeer brede coalitie in staat was zich te verenigen op dit punt. Onder andere Rutger Groot Wassink van GroenLinks Amsterdam toonde hoe niet te zwichten voor rechtse breekijzers en een angstige partijleiding. Hij bewees daarmee ook dat juist lef, een rechte rug en het hooghouden van linkse principes samen kunnen gaan met electoraal succes.

Tegenwicht

Maar er is meer nodig voor het bouwen aan een collectieve machtsbasis die een serieus tegenwicht kan bieden aan de dominantie van rechts. Een vernieuwing van links is mogelijk als we elkaar serieus nemen. Onderlinge discussie op basis van persoonlijk respect en inhoudelijke scherpte helpt ons om ideeën verder te laten uitkristalliseren en tot een gezamenlijke strategie te komen.

Fundamentele systeemkritiek is nodig om te bepalen waar we staan, waar we elkaar vinden en waar we naartoe willen. Laten we open, eerlijk en kritisch naar elkaar zijn en strijdpunten formuleren waarop we samen actie voeren en ons niet laten verdelen. Pas als we de rechtse breekijzers kunnen weerstaan, kan links weer een antwoord gaan bieden op de grote vraagstukken van deze tijd.

Met het Marxisme Festival in april willen wij graag ons aandeel hierin leveren. Met activisten uit verschillende strijdterreinen bieden we een platform voor open debat met het vizier op meer toekomstige coalities als bouwstenen voor een sterke linkse beweging. Op 1 mei organiseert de FNV een belangrijke demonstratie in Den Haag, waar verschillende sectoren bij elkaar zullen komen. Ook dat zal aanknopingspunten bieden om netwerken te smeden tussen strijdbare delen van links.