‘Boycot Israël moet hoger op de agenda van de FNV’
Interview door John van Mullem
Er is op 30 oktober vorig jaar een ‘dag van de internationale solidariteit’ georganiseerd door de Abvakabo FNV. Op deze dag zijn er een tiental concrete aanbevelingen geformuleerd die aan het bondsbestuur zijn voorgelegd. De belangrijkste punten waren het actief deelnemen aan de mondiale BDS-campagne (Boycot, Divestment, Sanctions, met de focus op ‘divestment’) en het breken met de Israëlische vakbond Histadrut, wegens het discrimineren van Palestijnse werknemers en het steunen van Israëlische oorlogsmisdaden. Hoe zijn deze adviezen ontvangen door het bondsbestuur?
Die punten hebben helaas nog niet geleid tot de beoogde discussie binnen de bond en tot omzetting in concrete activiteiten. Vooral het aansluiten bij de BDS-campagne ligt erg moeilijk en zorgde voor een forse vertraging. De FNV-leiding wil eigenlijk het hele woord boycot niet horen.
Gelukkig wordt er sinds we een nieuw bondsbestuur hebben beter kenbaar gemaakt dat de BDS-discussie toch gewoon moet plaatsvinden. Dit is op zichzelf al een overwinning en een goed uitgangspunt in het bewustwordingsproces, waarbij nu meer kaderleden betrokken gaan worden. Het moet net zo gaan als ten tijde van het apartheidsregime in Zuid-Afrika en in hart en ziel van elk kaderlid gaan zitten.
Is de Abvakabo de enige Nederlandse vakbond die zich inzet voor Palestina?
Nee, ook FNV Bondgenoten heeft al jaren banden met Palestina. Wel staat ook daar de BDS-discussie nog in de kinderschoenen. We moeten ons realiseren dat dit thema een gevecht is, waarbij men een lange adem nodig heeft. We zien een zekere kentering in de publieke opinie en daarmee komt ook binnen de vakbonden het onderwerp meer en beter op de agenda.
Toch lijkt er ook een grote kloof te zitten tussen enerzijds de FNV en anderzijds buitenlandse vakfederaties en afzonderlijke buitenlandse vakbonden in het bewustzijn en de bereidheid om zich met de BDS-campagne bezig te houden.
Dat klopt inderdaad. De Engelse vakbondsfederatie TUC heeft al enkele jaren geleden een motie aangenomen waarmee ze zich uitspraken tegen de bezettingspolitiek van Israël en voor deelname aan de BDS-campagne. Onlangs is in Schotland hetzelfde gebeurd. Maar ook in tal van andere landen, zoals onder andere België, Brazilië, Australië, Noorwegen en Zweden, hebben vakbonden zich al bij de BDS-campagne aangesloten.
Zo legde het spoorpersoneel in Noorwegen tijdens de bloedige aanval van Israël in 2009 het treinverkeer plat uit solidariteit. Havenarbeiders in Californië en andere havens wereldwijd weigerden met goederen uit en naar Israël te werken. Wat hierbij helpt is dat het moeilijk uitlegbaar wordt voor Nederlandse bonden om niet aan BDS mee te doen indien meer en meer bonden er al wel voor gekozen hebben.
Het valt op dat vakbonden die meer strijd voeren voor de eigen arbeidsvoorwaarden zich ook meer bewust zijn van de noodzaak van solidariteit tegen onderdrukking in andere landen.
Wat zijn volgens jou de eerste stappen die vanuit de discussie gezet moeten worden?
Ik denk dat de nadruk op de D van de BDS moet worden gelegd. De nadruk op desinvesteren. Zorgen dat bedrijven die zaken doen met de bezettingspolitiek van Israël, zoals openbaar vervoersbedrijf Veolia, geboycot worden. Ook in Nederland.
Hoe zie je dat voor je? Want een bedrijf zoals Veolia, dat ook lijnen heeft in Israël, doet hier gewoon mee met de openbare aanbestedingen.
Het punt internationale solidariteit kan prima tot leven komen en betekenis krijgen bij kaderleden van de bond vanuit de optiek van Maatschappelijk Verantwoordelijk Ondernemen (MVO). Je hebt het dan niet sec over Palestina. Aan de orde komt al het maatschappelijke gedrag, tot en met de arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden.
Vakbonden en hun leden hebben dan in het Veolia-voorbeeld mogelijkheden bij een opdrachtgevende overheid. Waar bijvoorbeeld een gemeente gunningen verleent moet je het dan hebben over het begrip ‘social return’ – hoe zit het met de werkverschaffing voor werknemers vanuit de sociale werkplaatsen, houdt het bedrijf zich aan het internationaal recht? Dit zijn punten waardoor een bedrijf kan worden geweerd uit de aanbesteding.
Als we dan een bedrijf als Veolia nemen, kunnen zij wel zeggen dat ze bijvoorbeeld milieubewust rijden in Europa, maar ondertussen participeren ze wel in het proces waarin Israëlisch huisvuil wordt gedumpt in Palestijnse dorpen op de Westelijke Jordaanoever. Dit moet kenbaar worden gemaakt.
Hoe zie jij de rol van vakbonden in de rest van het Midden-Oosten, zoals Egypte en Tunesië, in verhouding tot solidariteit met Palestina en Palestijnse vakbonden?
De zich vrijvechtende vakbondsgroepen in de Arabische wereld zijn erg belangrijk en verdienen meer en betere internationale vakbondsaandacht – ook van de FNV. Het zou logisch zijn als vakbondsgroepen in het onderwijs en de journalistiek een voortrekkersrol zouden spelen. De diverse 1-mei-oproepen verdienen gehoord te worden, onderdrukking moet stoppen en de onderdrukkers moeten ook worden berecht! Zo zal ook solidariteit met de Palestijnse zaak aan kracht winnen.