Bouwen aan verzet tegen Ruttes kabinet
Mensen zijn wel boos, maar voelen zich murw en machteloos. Toch komen mensen overal in het land op voor hun belangen.
De afgelopen tijd vochten postbezorgers bij PostNL voor een behoorlijk inkomen, thuiszorgmedewerkers bij Sensire en andere instellingen voor het behoud van banen en lonen, en metaalwerkers voor een goede cao. Tot nu toe hebben de vakbonden en de gevestigde linkse partijen geen pogingen gedaan om de sluimerende woede over het afbraakbeleid te mobiliseren in actie op straat.
Dat het potentieel er wel degelijk is, bleek op 21 september in Amsterdam. Nadat de SP zich aansloot bij een door diverse linkse organisaties geïnitieerd protest, kwam de mobilisatie in een stroomversnelling en gingen 5000 mensen de straat op. Dit is des te belangrijker omdat op diezelfde dag ook Wilders een manifestatie organiseerde, waarbij naast PVV-kiezers ook tientallen beruchte neonazi’s opdoken.
De Socialist laat drie activisten aan het woord die een strijdbaar en solidair geluid laten horen dat we in de komende tijd nog hard nodig zullen hebben, in de aanloop naar de FNV-actiedag van 30 november, maar zeker ook daarna. Alleen als we samen in actie komen, kunnen we het kabinet dwingen zijn destructieve plannen in te trekken.
______________________________________________________________________________________________________
Simon de Waal: ‘Kijk liever waar het geld echt zit’
Ik ben lid van de SP en heb meegedaan met verschillende demonstraties voor de thuiszorg. Daarnaast doe ik vrijwilligerswerk voor de patiëntenorganisatie Zorgbelang Gelderland.
Als zorggebruiker merk ik het effect van de bezuiniging zelf ook. De bezuinigingen leiden vooral tot veel onzekerheid. Gemeenten zijn al druk bezig met wmo-verordeningen over de thuiszorg. Mensen worden gekort op het aantal uren zorg dat ze krijgen en maken zich terecht zorgen.
Ik vind het idioot dat er wordt bezuinigd op de thuiszorg. Ze willen dat mensen langer thuis blijven wonen, maar tegelijkertijd bezuinigen ze op thuiszorg, zodat mensen eerder naar een instelling moeten.
Vanaf 2014 ga ik de bezuinigingen ook persoonlijk merken. Nu zijn er nog tegemoetkomingen die mensen compenseren voor de kosten. Dat geld gaat straks deels naar de gemeenten. Het ergste is dat de gemeenten de vrijheid hebben om dat geld te besteden, als het maar binnen het sociale domein blijft. Mensen weten dus niet waar ze minimaal recht op hebben. Er wordt nu al wmo-geld ingezet voor groenvoorziening.
Eigenwaarde
Ik ben geen slachtoffer, ik wil doen wat ik kan. Daarom doe ik vrijwilligerswerk en ben ik op verschillende terreinen actief. Dat komt straks onder druk te staan. Het kabinet wil mantelzorg verplichten. Ik wil een normale band hebben met mijn familie en vrienden en niet afhankelijk van ze zijn. Ik vind zelfstandigheid en eigenwaarde belangrijker dan een luxe rolstoel. Er zijn mensen die door ziekte minder energie hebben om dingen te doen. Als ik ga demonstreren, sta ik er ook voor die mensen.
Het is te makkelijk om te zeggen dat mensen geen slachtoffer moeten zijn. Juist mensen die niet voor zichzelf kunnen opkomen worden de dupe. Gemeenten maken tegenwoordig steeds meer gebruik van keukentafelgesprekken. Ze zetten meer in op mantelzorg dan op professionele zorg. Dit soort gesprekken vereisen vaardigheid in onderhandelen. Ik vind dat echt een neoliberaal gedoe: je moet voor jezelf opkomen en je niet bekommeren om de rest. Ik vind dat je moet krijgen wat je objectief nodig hebt en dat de criteria hiervoor moeten gelden voor het hele land. Anders krijg je willekeur.
Het idee van de participatiesamenleving vind ik holle retoriek. Ik sta wel achter participatie, maar door dit beleid gebeurt dit juist niet. Er is nu al grote werkloosheid. Ik heb een Wajong-uitkering en doe leuk vrijwilligerswerk. Als er een herkeuring komt, heb ik geen baangarantie en kan ik in de bijstand komen. Het is niet eerlijk. Ze gooien alle categorieën mensen op één hoop, maar er is juist een individuele beoordeling nodig. Mensen willen wel, maar ze moeten geholpen worden. Het is al moeilijk om werk te vinden als je niets mankeert.
Verdringing
Nu worden de Polen ervan beschuldigd dat ze de banen inpikken. Straks worden de Wajong’ers gedwongen om met behoud van uitkering aan het werk te gaan. Werk dat nu wordt betaald, moet straks met behoud van uitkering gedaan worden. Dat leidt tot verdringing. Ik vind dat mensen voor werk minimaal het minimumloon moeten krijgen, en niet een jaar moeten werken voor een bijstandsuitkering.
Waarom moet de crisis op ons worden afgewenteld? Kijk liever waar het geld echt zit. We hoeven geen JSF te kopen, we kunnen beter de thuiszorg behouden. Wilders protesteert nu tegen de bezuinigingen, maar hij is zelf verantwoordelijk voor dit beleid. Hij geeft de Polen de schuld, maar het ligt aan het beleid dat mensen tegen elkaar worden uitgespeeld door een arbeidsmarkt waar steeds mensen worden ingewisseld voor nog goedkopere arbeidskrachten. Nu zijn het de Polen, straks de Wajong’ers. Waar houdt het op?
Simon de Waal is Wajong’er, en actief voor goede zorg.
______________________________________________________________________________________________________
Izabela Muchowska: ‘Polen pikken geen banen in’
De Poolse Brigade is een team van FNV Bondgenoten dat sinds januari dit jaar bestaat. Het team bestaat uit tweetalige mensen en is voornamelijk actief in de sectoren agrarisch en vlees. We proberen zoveel mogelijk Polen en andere migranten te helpen en te informeren. In ons werk komen we uitbuiting tegen in de breedste zin van het woord.
Als Polen hier komen krijgen ze een soort pakket aangeboden: hun huisvesting, salaris en verzekering worden allemaal via het werk geregeld. Dat maakt ze erg afhankelijk van de werkgever. Als ze hun werk kwijtraken, verliezen ze namelijk ook hun huis en verzekering.
De meeste migranten werken hier via uitzendbureaus en vallen onder de uitzend-cao’s van ABU of NBBU. Vooral in de eerste fase, de eerste anderhalf à twee jaar, zijn migranten kwetsbaar. Dan geldt dat het einde van de opdracht ook het einde van het werk is. Zonder werk kun je niets, maar je kosten lopen wel door. Als een groep Polen wordt onderbetaald en daar iets tegen wil doen, dan is dat bijna onmogelijk. Er wordt nadrukkelijk gezegd: als je gaat praten of vragen stellen, word je ontslagen en krijg je een ticket naar Polen.
Wij proberen overal voorlichting te geven over wetten en regelgeving in Nederland. We willen mensen ervan bewust maken dat ze mogen klagen en lid mogen worden van de bond en dat ze hiervoor niet teruggestuurd mogen worden. Zo hebben we bij de vleesverwerker Willy Selten, die in het nieuws was omdat er paardenvlees door het rundvlees werd gemengd, contact gelegd met de Polen die daar werkten. We hebben een bijeenkomst gehouden met vijftig Polen.
Volgens minister Asscher moeten Nederlandse werkers worden beschermd tegen verdringing door Oost-Europeanen. Het eerste wat mij opvalt, is dat Nederlanders bepaald werk niet willen doen. Veel mensen houden van vlees, maar niemand wil weten waar het vlees vandaan komt. Het is vies en zwaar werk. In de vleessector werken voor 80 procent migranten. Hier is dus geen sprake van verdringing.
Daarnaast is voor een werkgever de gemiddelde Pool goedkoper dan een Nederlander omdat die Pool de regels niet kent en geen vragen durft te stellen. In 2014 wordt de arbeidsmarkt ook nog opengesteld voor Bulgaren en Roemenen. Ik maak me grote zorgen hierover, want die krijgen nog minder dan de Polen. Mensen worden via allerlei schijnconstructies aan het werk gezet om de arbeidskosten te verminderen.
Ik erger me er het meest aan als mensen zeggen dat migranten hier banen inpikken. Dat is niet zo. Nederlanders willen bepaald werk niet doen. Als de Polen hier zouden vertrekken, zouden bepaalde sectoren plat liggen.
Izabela Muchowska is lid van de Poolse Brigade van de FNV.
______________________________________________________________________________________________________
Interview met Ewout van den Berg: ‘Veel mensen zijn ontzettend boos over de bezuinigingen’
Hoe kwam het protest van 21 september tot stand?
Ruim twee maanden geleden namen we hiertoe het initiatief samen met bondgenoten zoals het Platform tegen Racisme en DIDF. Hiervoor waren twee redenen. In de eerste plaats het gebrek aan actie van gevestigd links tegen dit kabinet, dat op het punt stond om nog eens zes miljard extra aan afbraakbeleid te presenteren. Ondanks de directe aanval op de positie van werkende mensen namen de SP en de vakbonden niet het initiatief om het verzet te organiseren.
De tweede reden was dat Wilders wel de straat op ging. Hiermee probeert hij de terechte woede tegen de bezuinigingen te kanaliseren richting moslims en migranten. De oproep laat zijn groeiende zelfvertrouwen zien. Hij durfde het aan om geassocieerd te worden met fascisten die de oproep zouden gebruiken om hun achterban te mobiliseren. Met onze eigen oproep voor de 21ste zetten we gevestigd links voor het blok: meedoen of het initiatief aan Wilders laten?
Wat was het idee achter de demonstratie?
Met onze demonstratie in Amsterdam wilden we het tegenovergestelde doen van wat Wilders deed in Den Haag. Met het comité hebben we een breed netwerk weten te creëren van organisaties en groepen die organiseren tegen de bezuinigingen of opkomen voor minderheden. We bouwden hierbij verder op netwerken van eerdere acties zoals de vluchtelingendemonstratie van 23 maart. Hiernaast deden de Amsterdamse afdelingen van de vakbond mee en sloten SP-afdelingen uit het hele land zich aan. In Leiden werd zelfs een lokaal actiecomité opgezet. Op deze manier ontstond een brede coalitie die moeilijk te negeren was voor gevestigd links. De mobilisatie kwam in een stroomversnelling toen de landelijke SP zich aansloot. Later volgden ook 50Plus en GroenLinks.
Veel mensen zijn ontzettend boos over de bezuinigingen, maar dit kabinet vertrekt niet vanzelf. Daarom is het zo belangrijk dat we als comité de nadruk hebben gelegd op mensen die de afgelopen tijd strijd hebben gevoerd. Danny Verhulsdonk, stakingsleider van PostNL, werd op het podium geïnterviewd net zoals actievoerders uit de zorg en het vluchtelingenprotest. Ruud Kuin, bondssecretaris van de Abvakabo en campagneleider van de zorgacties, sprak ook.
Het was ook erg belangrijk dat we hebben gelopen. Te vaak blijven we stilstaan, of zelfs stil zitten (zoals bij de lerarenstaking vorig jaar in de Arena). Daar gaat geen kracht vanuit. Als we demonstreren, kunnen we aan iedereen laten weten wat we van dit kabinet vinden. Het moet vanzelfsprekender worden de straat op te gaan voor je rechten.
Hoe verder?
Het protest op 21 september laat zien dat je ook als kleine organisatie het verschil kan maken. We zijn een klein radertje geweest dat grotere raderen in beweging heeft gebracht. Hopelijk is het protest een opmaat richting een hete herfst en een grote actie op 30 november. Solidariteit en sociale strijd zijn onmisbaar in het gevecht tegen racistische ideeën. Zoals Nikoletta van de Griekse migrantenorganisatie ReInform benadrukte tijdens het protest: ‘bezuinigingen creëren de voedingsbodem voor het fascisme’. De fascisten die aanwezig mochten zijn op Wilders’ protest laten zien dat dit niet alleen een Grieks probleem is.
Ewout van den Berg is lid van de IS en een van de organisatoren van de demonstratie Stop Bezuinigingen van 21 september.