Bolivia op een kruispunt
Door Mike Gonzalez
Het referendum heeft geen status voor de wet en de overwinning voor de voorstanders van autonomie stond van tevoren al vast. Veel linkse organisaties boycotten het referendum. Wie wel ging stemmen, moest langs bendes van de UJC, de neofascistische jongerenorganisatie in de provincie Santa Cruz. Bij rellen op de dag van de stemming vielen één dode en vele gewonden.
De oostelijke helft van Bolivia is de bron van het grootste deel van de rijkdom van het land. Santa Cruz beschikt over olie- en gasvoorraden en grote sojaplantages. Sinds de verkiezing van Evo Morales in 2005 heeft de elite in deze provincies er alles aan gedaan om linkse hervormingen te blokkeren. Hun campagne voor autonomie gaat niet simpelweg over autonomie voor de regio. Hun eis is een vorm van autonomie die elke vorm van staatscontrole zou beëindigen en de provincie zou toestaan een eigen buitenlandse politiek te voeren, een lokaal leger op te bouwen en een appart rechtssysteem te hanteren.
Het referendum was bedoeld om de belangen te verdedigen van de rijke landeigenaren en de zakenelite in het gebied. Arme boeren en Indiaanse gemeenschappen weten dat ze weinig goeds te verwachten hebben als de elite de controle wint over Santa Cruz. Deze elite heeft Bolivia twee eeuwen lang geregeerd. De regering-Morales werd gekozen op basis van de belofte van herverdeling van de rijkdom in het belang van de uitgebuite meerderheid.
Morales is de eerste Boliviaanse president die afkomstig is uit de indigena-gemeenschappen. Ongeveer 65 procent van de bevolking komt uit deze groepen, die vaak Quechua en Aymara spreken. Maar de heersers van Bolivia, de landeigenaren, zakenmensen en hoge militairen, zijn afkomstig uit de blanke of creoolse minderheid. Het referendum is deel van de strijd van de rijken en machtigen. Het referendum is bedoeld om te zorgen dat de regering-Morales, die zijn basis heeft in de hoofdstad La Paz en het hooglandgebied in de Andes, zal worden afgesloten van de economische hulpbronnen.
De sociale strijd en radicale regeringen in Bolivia en Venezuela zijn belangrijke symbolen voor een alternatieve soort macht, gebaseerd op het activisme in onderdrukte gemeenschappen en op massaal verzet. Dat alternatief wordt nu bedreigd. Al twee jaar weten machtige kapitalistische belangen de pogingen te blokkeren om te komen tot een radicale vernieuwde grondwet of volledige landhervormingen. Maar de aanvallen van de elite kunnen verslagen worden door de massabewegingen van Bolivia. Hun strijd moet doorgaan, en ze verdienen al onze steun.