‘Betrouwbaarheid en kwaliteit zijn door TNT kapot bezuinigd’

Gisteren namen ongeveer 500 postbodes, hun gezinsleden en sympathisanten in Rotterdam deel aan een protestmanifestatie naar het oude TNT-kantoor op de Coolsingel. Onder dreiging van ontslag van 11.000 werknemers eist TNT een loonsverlaging van het personeel. Verzet wordt niet getolereerd. De TNT’ers zijn echter niet van plan zich neer te leggen bij de plannen van het management. De Socialist was erbij en sprak met enkele actievoerders. ‘Er is juist een gebrek aan bezorgers en ze zijn de hele tijd mensen aan het werven. Het is alleen maar om de aandeelhouders rijker te maken.’

Foto’s door SP Politiek (boven) en Adriaan Bosma (onder)

Door Sjerp van Wouden

Er is reeds jaren hommeles bij TNT. Het bedrijf stelt routineus dat er ‘minder post in omloop is’, en dat er daarom gereorganiseerd moet worden. Wat er werkelijk aan de hand is op de postmarkt, is dat deze door de Nederlandse en Europese politiek verregaand geliberaliseerd en kapotgemaakt is.

Door deze liberalisering zijn er nu meerdere bedrijven actief op dezelfde markt. Zij concurreren door te korten op arbeidsvoorwaarden en lonen. Tevens gebruikt TNT eigen postbezorgers en twaalfjarige folderbezorgers van dochteronderneming Netwerk VSP, met een lager loon en slechtere voorwaarden, om de arbeidsvoorwaarden van allé postwerkers onder druk te zetten. Op slinkse wijze tracht men werknemers tegen elkaar uit te spelen.

Uit protest zijn er afgelopen jaren meerdere acties geweest van het postpersoneel. Na reeds een vakbondsbijeenkomst in Nieuwegein van vorige week maandag, stond de demonstratie van gisteren in het teken van de aanval op de werkgelegenheid en arbeidsvoorwaarden, en de noodzaak om die te keren. Daarvoor is het volgens de demonstranten belangrijk aansluiting te vinden met postpersoneel van andere bedrijven.

Solidariteit

Vanaf het podium riep Lot van Baaren, bondsbestuurder van de AbvaKabo, op om de handen in elkaar te steken. Solidariteit, zei ze, is een sleutelbegrip. Suzanne, die reeds jaren bij TNT werkt als postbode, vertelt een zelfde verhaal: ‘Ons doel is hiermee een statement te maken. De cao moet uitgebreid worden naar de andere bedrijven. Als collectief sta je sterker. Zij hebben geen cao, en worden zwaar onderbetaald. We moeten eenheid bouwen.’

Ook Rick, een postbezorger, bevestigt dit: ‘Ik word benadeeld door de marktwerking. Ik verdien niet genoeg, zit op het randje van de bijstand en heb al een aanvullende bijstandsuitkering aangevraagd.’ Emile Roemer van de SP sprak dan ook voor velen toen hij in zijn speech zei dat TNT bezig is het beroep van de postbode te ondermijnen. ‘Het kroontje op het logo is TNT niet meer waard’, aldus Roemer.

Tussen de toespraken door werd een postbode uit Uden op het podium geroepen. Hij had zich, net als enkele andere collega’s, in een oud PTT-uniform gestoken. Hij bleek reeds 34 jaar voor PTT/TPG/TNT te werken. ‘Vroeger was je trots op dit uniform. Het stond voor betrouwbaarheid en kwaliteit. Dat is eigenlijk allemaal door TNT kapot bezuinigd.’

Onzekerheid

Vanaf het podium hekelde de Udense postbode ook de onderzekerheid waarmee hij zit. Hij heeft er slapeloze nachten van: de postwerkers weten niet of ze over een paar maanden nog wel een baan hebben, en dat al vele maanden lang. Rick: ‘Waar ik het absoluut niet mee eens ben is dat ze mensen gaan ontslaan. Er is juist een gebrek aan bezorgers en ze zijn de hele tijd mensen aan het werven. Het is alleen maar om de aandeelhouders rijker te maken.’

Niet alleen over het ontslag winden de postwerkers zich op. Rick beklaagt zich ook over de werkdruk. Zijn collega Bert heeft daar zelf wat onderzoek naar gedaan: ‘De sfeer op mijn werkvloer is gelaten. Dat komt onder andere door de reorganisatie ‘operational excellence’, waarbij een manager op ieder klein bedrijfsonderdeel wordt gezet om het te optimaliseren. Ik haal zelf nooit de normtijden, de gezette tijd die je hebt om een wijk te lopen.’

Volgens Bert worden deze normen bepaald door het beste team onder optimale omstandigheden: ‘Als je over je normtijden heengaat krijg je dat niet uitbetaald, want dan zeggen de teamcoaches dat daar geen geld voor is. Zo worden ook verschillende lagen in het bedrijf tegen elkaar uitgespeeld.’

Intimidatie

Net als Rick en Suzanne heeft ook Bert geen goed woord over voor de repressieve sfeer bij TNT: ‘Je mag van het management niets zeggen dat het bedrijf in diskrediet brengt. De waarheid mag dus niet gezegd worden.’ Vele postwerkers beklagen zich over de intimidatie en pesterijen op de werkvloer, als ze iets zeggen over de misstanden.

De demonstratie van gisteren laat echter zien dat de postbodes niet van plan zijn hun mond te houden maar de strijd willen aangaan. Door de kritische houding van de postbodes voelde zelfs de CNV-woordvoerder zich genoodzaakt vanaf het podium op te roepen tot ‘geen verdere marktwerking en het terugdraaien van de marktwerking, daar waar wenselijk’.

Lot van Baaren kondigde aan dat de stakingskas beschikbaar is gesteld en dat die de komende tijd nog wel eens nodig zou kunnen zijn. Als de werknemers schouder aan schouder blijven staan, hebben ze een kans om de ontslagen van de baan te krijgen en ook de liberalisering een gevoelige klap toe te dienen. Aan het einde stelde Van Baaren dat dit betekent dat zoveel mogelijk mensen ook op 29 september en 23 oktober de straat op moeten gaan.

• Uit bescherming tegen represailles zijn de namen van de geïnterviewden gefingeerd

• Zie meer foto’s van de demonstratie op de flickr-pagina van SP Politiek