Baudets Renaissancevloot zinkt niet vanzelf

De zomer stond voor Forum voor Democratie in het teken van het royement van mede-oprichter Henk Otten, die kritiek had geuit op partijleider Baudet. De crisis die door het vertrek van Otten is ontstaan is erg welkom, maar er is meer nodig om de Renaissancevloot van Baudet tot zinken te brengen.

Volgens een peiling van Hart van Nederland verwacht tweederde van de mensen dat FvD zal imploderen. Zelfs 41 procent van de Forum-stemmers denkt dat het einde van de partij in zicht is. Dit zijn optimistische verwachtingen, maar het laat zien dat de richtingenstrijd de uitstraling van de partij aantast. De onzichtbaarheid van Baudet de afgelopen weken heeft hieraan bijgedragen.

Volgens Baudet gaat het conflict met Otten ‘gewoon over centjes, niet over ideeën’. Ook FvD’er Van der Bas mocht op de radio vertellen dat er geen ideologisch conflict schuilgaat achter het vertrek van Otten en Eerste Kamerleden Rookmakers en De Vries. Deze verklaringen zijn geen verrassing. Met allerlei hele en halve leugens over Ottens financiële beleid probeert FvD de aandacht af te leiden van het politieke meningsverschil.

In een interview met het NRC in april verklaarde de oud-penningmeester van de partij dat Baudet de partij ‘naar rechts’ trekt met zijn verwijzingen naar een boreale wereld en het meldpunt voor linkse leraren. Volgens Otten is dit een probleem voor de bredere acceptatie van de partij en zet het partijleden ‘nodeloos in de wind’. Hierop werd hij uit het FvD-bestuur gezet.

Het meningsverschil gaat in werkelijkheid over strategie. Otten ziet FvD als een electoraal project op basis van snoeihard neoliberaal beleid en verzet tegen klimaatbeleid en migratie. Baudet wil een neofascistische beweging opbouwen door het publieke debat verder naar rechts te verschuiven, kader op te leiden en intimidatiecampagnes op te zetten. De FvD-Jugend organiseert nu zelfs workouts in sportscholen.

Ook in andere landen zien we hoe er binnen extreemrechtse partijen een richtingenstrijd gevoerd wordt. Het Alternative für Deutschland veranderde zo van een neoliberale eurosceptische partij in een partij waarin de neofascistische vleugel dominant is. Het verschil met Nederland is echter dat de kern van FvD al vanaf het begin met beide benen in de fascistische traditie staat. Maar Baudet heeft een softere schil van leden nodig om deze harde neofascistische kern te verhullen en van legitimiteit te voorzien.

De huidige crisis binnen FvD tast deze schil vooralsnog niet aan, al is het erg welkom dat oud-FvD’ers uit de school klappen. Zo postte Baljeu een foto op Twitter met daarop Baudets nazi-literatuur en liet Otten weten dat de campagne voor de Amsterdamse raad een half miljoen euro heeft gekost. Maar Otten was medeoprichter van de partij en weet dus ook waar al het geld vandaan komt.

Baudet zal daarom proberen de mediastorm uit te zitten en de ruzie met Otten niet te veel op de spits te drijven. Ook omdat hij de afgelopen jaren heeft gebouwd aan een zelfbewust kader binnen de partij, is het wensdenken om te stellen dat de partij uit zichzelf uit elkaar valt. Alleen een principieel en strijdbaar links dat FvD in het debat en op straat confronteert, kan een wig drijven tussen de neofascistische kern en bredere schil in de partij.