Autoriteiten tolereerden nazi-terroristen jarenlang


Angela Ettema
In juli vonden in het kader van een Duits onderzoek naar neonazi’s politie-invallen plaats in Duitsland, Zwitserland en Nederland. Volgens de Duitse autoriteiten is er sprake van een terreurnetwerk naar het model van de Weerwolfcommando’s van SS-leider Heinrich Himmler. Die moesten in de nadagen van het Derde Rijk verderf zaaien achter de linies van de tegenstander.
De Duitse justitie beschouwt de Zwitsers Robert S. (54) en Sebastien N. (25) als leiders van de groep. Zij zitten in Zwitserland in de gevangenis. Bij de huiszoekingen op elf adressen is veel bewijsmateriaal in beslag genomen, met name databestanden. In Nederland werd een inval gehouden bij Jeroen Boers (19) uit De Lier. Boers, die zich op internet Weisser Wolf noemt, is al sinds 2009 actief in nazi-kringen in Nederland en Duitsland.
Zes mensen worden verdacht van het vormen van een terroristische organisatie, maar geen van hen is bij de invallen gearresteerd. Wel werd in Frankrijk, in het kader van een ander onderzoek, een Noorse neonazi opgepakt op verdenking van het beramen van een aanslag. De Noor Kristian ‘Varg’ (‘wolf’) Vikernes staat bekend als sympathisant van Anders Breivik, die twee jaar geleden in Noorwegen 77 mensen vermoordde.
Moord
Dat de Duitse justitie nazi’s als terrorismeverdachten behandelt, lijkt een recente koerswijziging. Nog in 2003 dachten de Duitse veiligheidsdiensten dat de NSU (Nazionalsozialistische Untergrund) waarschijnlijk geen ‘concrete aanvallen’ had gepland, hoewel de groep explosieven bezat. Pas toen in 2011 de nazi’s Uwe Mundlos en Uwe Böhnhardt zelfmoord pleegden na een mislukte bankoverval, bleek wat er werkelijk was gebeurd. De NSU had van 2000 tot 2006 acht Turken, een Griek en een Duitse politieagente vermoord.
Al die jaren hadden de autoriteiten hardnekkig geweigerd te onderzoeken of de moorden door nazi’s waren gepleegd. In plaats daarvan deden ze de moorden af als ‘afrekeningen in het criminele circuit’ en behandelden ze familieleden van de slachtoffers als verdachten.
Thomas Starke, een hoofdfiguur binnen de ondergrondse NSU, was meer dan tien jaar lang een ‘vertrouwd contact’ van de Berlijnse politie. Ook Jan Werner, lid van Blood & Honour, werkte jaren met deze LKA.
In 2012 moest het hoofd van de binnenlandse inlichtingendienst in Berlijn, Claudia Schmid, aftreden omdat haar medewerkers dossiers van neonazi’s hadden vernietigd. Na een parlementair onderzoek naar het schandaal legden nog eens vijf lokale inlichtingenchefs hun functie neer. De enige overlevende verdachte, Beate Zschäpe, staat momenteel terecht voor de moorden. Dit lijkt het topje van een ijsberg.
Op donderdag 17 oktober is er een bijeenkomst in Nijmegen over Gouden Dageraad en extreemrechts in Europa: zie de agenda.