Argentijnen in opstand tegen extreemrechtse Milei
De grootste vakbond van Argentinië, de CGT, organiseerde een algemene staking door het hele land en legde doeltreffend het centrum van hoofdstad Buenos Aires tijdelijk plat. Ook kleinere vakbonden sloten zich aan bij de CGT en samen wisten ze grote aantallen werkers te mobiliseren. ‘Het vaderland is niet te koop’, klonk het door de straten terwijl tienduizenden richting het parlement liepen.
De algemene staking gebeurde een dag voor het beruchte ‘omnibus’-wetsvoorstel in het parlement zou worden besproken. Het voorstel vormt een totaalpakket aan bezuinigingsmaatregelen en privatiseringen die de Argentijnse economie in grote stappen zullen hervormen.
Crisis
Voor steeds meer Argentijnen is het moeilijk om rond te komen. Al decennialang gaat Argentinië gebukt onder meerdere economische crises, die gepaard gaat met aanhoudende hoge inflatie. Het gevolg is dat ruim 40 procent van de bevolking onder de armoedegrens leeft. In het begin van dit jaar steeg de inflatie zelfs tot boven de 200 procent, waardoor de Argentijnse peso sterk in waarde is gedaald.
De winst van Milei is een weerspiegeling van groeiende ontevredenheid. Milei lijkt voor velen een verlosser van alle ellende. Echter, de nieuwe president zal met zijn beleid enkel de belangen van de heersende klasse veiligstellen, terwijl hij het land nog verder de afgrond in duwt. Milei won de verkiezingen in november met 56 procent van de stemmen met zijn extreemrechtse partij La Libertad Avanza, waar onder meer neonazi’s en verdedigers van de militaire dictatuur van 1976-1983 meer dan welkom zijn. Tegenover hem stond de voormalige minister van Economie Sergio Massa, die 44 procent van de stemmen behaalde. Milei kreeg veel bekendheid door opvallende optredens op tv, waarin hij kritiek uitte op de toenmalige regering.
Kettingzaag
In de verkiezingscampagne beloofde Milei een einde te maken aan de Argentijnse munt en die te vervangen door de Amerikaanse dollar. Ook zou de Argentijnse centrale bank gesloten moeten worden – een uitgemaakte zaak volgens de zelfbenoemde ‘anarchokapitalist’.
In een campagnevideo was te zien hoe de toen nog presidentskandidaat namen van verschillende ministeries van een bord afrukte, waarmee hij aankondigde deze ministeries geheel te willen schrappen. Later in zijn campagne werd dit nog eens symbolisch aanschouwelijk gemaakt, toen Milei bij verschillende publieke optredens menigtes met een kettingzaag toesprak en beloofde de kettingzaag door het staatsapparaat heen te halen.
Deze absurde beloftes en campagneacties illustreren de opzet waarmee Milei zal gaan regeren. Hoewel menig voorstander zijn beloftes afdeed als campagnestunts, is de nieuwe president allesbehalve huichelachtig. Op de eerste dag van zijn presidentschap schafte hij al het ministerie van Cultuur af. In december, de eerste maand na zijn aantreden, kondigde Milei bovendien een flinke reeks bezuinigingsmaatregelen aan. Ook heeft hij de Argentijnse economie verder geliberaliseerd door een streep door tal van wetten te zetten.
De gevolgen van Milei’s ‘schoktherapie’ zijn desastreus. Binnen enkele dagen schoten de prijzen van medicatie, huur en boodschappen met tientallen procenten omhoog. Verder liggen er plannen om meer dan dertig publieke voorzieningen te privatiseren. De aankondiging voor deze plannen was uiteindelijk de druppel voor de werkende klasse en zij trok hierop massaal de straten op in verschillende protesten. De vakbonden kondigden niet lang erna een algemene staking aan. Nooit eerder werd er zo snel een algemene staking georganiseerd na de aanstelling van een president.
Het verzet tegen Milei beperkt zich niet tot de vakbonden. Op links worden er echter verschillende koersen gevoerd. Zo heeft het verenigd front FIT-Unidad, bestaande uit onder andere de Partido de los Trabajadores Socialistas en Movimiento Socialista de los Trabajadores, zich tot dusver alleen gericht op electorale oppositie. Ze steken geen energie in het organiseren van de beweging op straat. Hierdoor laten ze de mogelijkheid om de beweging verder op te bouwen liggen. Het is dus een goede zaak dat de vakbonden mensen op straat weten te mobiliseren.
De acties van januari werden geconfronteerd met felle staatsrepressie. De minister van Sociale Veiligheid Patricia Bullrich kondigde een anti-demonstratieprotocol aan dat toestemming geeft om protesten, ongeacht welke vorm of grootte, af te breken. Hiermee wordt het recht op demonstreren flink ingeperkt, terwijl verdere economische hervormingen onderweg zijn. Zeker 25 journalisten raakten gewond door buitensporig politieoptreden en inmiddels is de omnibuswet aangenomen. Verdere acties op straat zijn nog niet aangekondigd.