Ana Paula Lima: ‘Misschien was ik er nu niet meer geweest’

Ana Paula Lima werd geboren in São Paulo. Zij moest als transgender op 20-jarige leeftijd Brazilië ontvluchten. Sindsdien woont ze in Nederland en is voorzitter van Trans United Nederland. We interviewden haar over de verkiezing van Bolsonaro en de impact op de LHBTQI+-beweging.

Wat kun je vertellen over de positie van transgenders in Brazilië?

Het is heel slecht. Ik ben geëmigreerd vanuit Brazilië, omdat daar de situatie van transgenders heel slecht is. Fundamentalisme, seksisme, sekswerker-fobie, racisme en transfobie zijn normaal in Brazilië.

De gemiddelde leeftijd van een transpersoon is 35 jaar in Brazilië. Ik ben 36 dus misschien was ik er nu niet meer geweest.

Brazilië is het land waar de meeste transgenders worden vermoord in de hele wereld. De laatste jaren waren het er 167 per jaar. Dit betekent dat elke 48 uur een transgender wordt vermoord. Er is geen wet, er is helemaal niks voor transgenders.

De verkiezing van Bolsonaro heeft velen geschokt. Wat betekent zijn verkiezing voor jou?

De verkiezing was voor mij echt een vreselijk moment. Ik kon het niet geloven. Meer dan 59 miljoen mensen hebben op een fascist gestemd. Ook binnen mijn familie. Ik ben een Braziliaanse transvrouw. Ik weet daarom niet wanneer ik terug kan gaan naar Brazilië.

Bolsonaro predikt haat en geweld tegen transgenders. Hij stimuleert publiekelijk hate crimesjegens transgenders. Hij heeft openlijk aangegeven namens God alles in het werk te stellen om de ‘ideologie van gender’, zoals hij dat noemt, te bestrijden. Er zijn daarom al veel transgender mensen gedood door aanhangers van hem. Transgender mensen zijn altijd gezien als de laagste van de laagste. Hij wil ons het recht op onze ware identiteit ontnemen. Hij wil onze fundamentele mensenrechten wegnemen.

Wat moet links in Brazilië nu doen om LHBTQI+-ers te beschermen?

Ze moeten volhouden en samenwerken. Belangenorganisaties hadden al moeilijkheden om financieel overeind te staan. Met het nieuwe regime zal dit alleen maar slechter worden. Juist daarom zijn samenwerking en het verenigen van de achterban zo belangrijk.

Het kan namelijk wél! Ondanks de verkiezing van Bolsonaro zijn er nog nooit zoveel LHBTQIA+-mensen verkozen tijdens de lokale en landelijke verkiezingen. Zo zijn er 3 transvrouwen van kleur verkozen. Het lijkt erop dat de revolutie nu begint.

Wat kunnen we vanuit Nederland betekenen?

Brazilië wordt vanuit de overheid formeel niet beschouwd als een land dat onveilig is voor LHBTQIA+-mensen, terwijl het absolute tegendeel waar is. Geweld tegen LHBTQIA+- ers in Brazilië krijgt hierdoor geen aandacht. De basis voor steun aan belangenorganisaties en diplomatieke druk op de Braziliaanse overheid is er daarom niet.

Het is dus van groot belang dat we hier in Nederland de overheid en landelijke belangenorganisaties laten zien dat dit echt moet veranderen. Door afnemende financiële en organisatorische steun van de Braziliaanse overheid zijn belangenorganisaties in toenemende mate afhankelijk van alle soorten steun van het buitenland. Formele erkenning van Brazilië als gevaarlijk land voor LHBTQIA+-mensen is daarom noodzakelijk.