Albert Heijn: Bondgenoten onderstreept eisen met actie
Door Mark Kilian
Om half tien komt vakbondsonderhandelaar Marcel Nuyten café-restaurant Westerspoor binnen. ʻZe hebben ons er gewoon uit gegooid gisterenʼ, zegt hij tegen Sami Kuruahmet, die bedrijfsconsulent is bij Albert Heijn in Zaandam. ʻZe kwamen erachter dat we acties voorbereidden in Zaandam en Tilburg. Dus toen zei de onderhandelaar van Albert Heijn, Lindenbergh, tegen me, “Dan kan je nu gaan, wij praten verder met het CNVʺ.ʼ
Al maanden onderhandelt FNV Bondgenoten met Albert Heijn (AH) over een nieuwe cao voor de werkers in de distributiecentra (DCʼs). Het eindbod van AH was volstrekt onvoldoende, vertelt Nuyten. Dat bevatte een loonverhoging van 3,5 procent over twee jaar, en de drie maanden die inmiddels zonder cao wordt gewerkt, worden ʻvergetenʼ: dit komt neer op 1,56 procent per jaar. Over punten als ontslagbescherming en werkzekerheid weigert het bedrijf te praten. Op vijf maart presenteerde FNV Bondgenoten een witboek, en stelde een ultimatum aan AH dat afliep in de nacht van 13 op 14 maart.
AH heeft zes distributiecentra in Nederland, waar 5000 mensen werken. Dat zijn 3000 vaste, en 2200 uitzendkrachten, vertelt Nuyten. Maar van de 3000 vaste krachten zijn er 1000 parttimer, met 700 ééndaagse en 300 meerdaagse contracten. Dus op elke vaste kracht is er één losse kracht.
AH neemt een loopje met de werkzekerheid voor het personeel. Na veel geduw en getrek was het bedrijf bereid om de kantonrechtersformule toe te passen bij ontslagen – maar tot een maximum van vier jaar. Daarnaast werken personeelsleden in de DCʼs zeventien zaterdagen per jaar. Als ze op vakantie gaan, moeten ze de ʻgemisteʼ zaterdagen inhalen. Hoewel de rechter dit al heeft afgekeurd, is AH niet bereid om dit in de cao vast te leggen.
Werkdruk
ʻHet is gewoon veel drukker geworden de laatste tijdʼ, zegt Sami. ʻDe producten die we ophalen zijn veel hoger opgeslagen, je tilt voortdurend boven je macht. Er wordt voortdurend gewerkt met normen. Als je de norm niet haalt, krijg je kritiek van je teamleider. Je wordt op de normen afgerekend, en komt te boek te staan als slechte medewerker.ʼ
De flexibele krachten hebben vaak bizarre roosters met gebroken diensten, en kunnen niet rondkomen van hun loon. Het management gebruikt een systeem van straf en beloning om het personeel op te jagen. Wie boven de norm presteert krijgt een prestatiebonus, wie minder doet wordt minder ingeroosterd en krijgt dus een nog lager loon.
Sami is boos: ʻHeel veel mensen zijn ziek, die kunnen het werk op een gegeven moment niet meer aan. Het lichaam wil dan niet meer. Het ziektepercentage ligt veel hoger dan gemiddeld in Nederland. Ik ben wel trots op mijn werk. Maar het kan ook op een normale manier, op een menselijke manier.ʼ
ʻHet centrale probleem hier is onzekere contractenʼ, onderstreept Jantien Oving, organizer van Bondgenoten. Dat noemen wij een carroussel. Werknemers krijgen een contract van een jaar, dan zitten ze in fase A. Maar om te voorkomen dat ze rechten opbouwen en in een nieuwe fase terechtkomen, worden ze dan een half jaar weggestuurd. Dan mogen ze weer in dienst komen –opnieuw in fase A.ʼ
Het witboek van de distributiewerkers laat zien dat de lonen in de sector tot de laagste behoren van Europa. In 2012 gaf de AH echter 75 miljoen euro uit aan reclame, en keerde 415 miljoen uit aan de aandeelhouders. Topman van der Laan heeft een jaarsalaris van 700.000 euro, dat met zijn bonusregeling bijna wordt verdubbeld.
Actie
Na de bijeenkomst gaan twintig distributiewerkers net na tienen naar de poort van het DC. Met oranje vakbondshesjes staan ze bij de poort, en proberen collegaʼs van de nachtploeg bij de actie te betrekken. Er ontstaan discussies, in het nederlands, engels en pools. Een deel van de distributiewerkers sluit zich aan, en krijgt een oranje hesje uitgereikt. Vannacht gaat maar een deel van de nachtploeg aan het werk.
Het management komt naar buiten om de actie gade te slaan. Op de vraag wat ze komen doen, reageren ze niet. ʻWie bent u dan wel? Ik heb u niets te zeggen.ʼ Wel komt een half uur later topman en miljonair Van der Laan naar buiten. Hij verdedigt het ʻprima bodʼ van de Albert Heijn, maar overtuigt geen enkele actievoerder. Een enorme stopwatch laat hem zien hoe zijn salaris vergelijkt met dat van het gewone personeel.
FNV Bondgenoten gaan door met de acties in Zaandam, Zwolle en Tilburg. Volgens Nu.nl staken in Tilburg en Zaandam 200 distributiewerkers, en in Zwolle 80 uitzendkrachten. Ook Poolse uitzendkrachten hebben zich aangesloten.
Lees het laatste nieuws op de site van de distributiewerkers.