Bijeenkomst: de vergeten gemeentestaking van 1955
Schrijvers Jaap Hooiveld en Harrie Lindelauff vertellen over hun nieuwe boek ‘De vergeten staking van Amsterdam. Vijf roerige dagen in het voorjaar van 1955’. Voor leden en niet leden. Met vertoning van beelden van de staking vertellen zij het verhaal van de arbeiders die opkwamen voor hun bestaanszekerheid maar daar hard voor werden gestraft.
Precies zeventig jaar geleden leggen de collega’s van het GVB, de Stadsreiniging en Publieke Werken massaal het werk neer voor een betere beloning. Binnen een dag loopt het aantal stakers op van vierhonderd naar vierduizend gemeentearbeiders. Het is de eerste grote gemeentestaking sinds de Februaristaking van 1941. Vijf dagen lang ligt Amsterdam grotendeels plat. De pont, de tram, de bus, de reiniging, alles ligt stil. Als op de derde dag ook het GEB staakt, valt het gas uit. Uit solidariteit leggen ook arbeiders in een aantal fabrieken het werk neer.
Maar het gemeentebestuur slaat keihard terug. Iedereen krijgt een brief thuis met de dreiging van ontslag. B&W halen het leger naar de stad, er komen militairen op de bussen, ponten en vuilniswagens. Na vijf dagen is de staking voorbij. Alle stakers krijgen straf. Maar de 61 mannen die de gemeente ziet als de ‘raddraaiers’ krijgen op staande voet ontslag. Onder hen zijn ook 22 mensen die al in 1941 meestaakten tijdens de Februaristaking, onder wie kopstukken als Dirk van Nimwegen en Fokke John.
De jaren vijftig zijn de jaren van de geleide loonpolitiek en de Koude Oorlog. In Amsterdam zijn de twee grootste partijen dan de PvdA en de CPN. In deze staking staan de partijen recht tegenover elkaar. Volgens het establishment is de staking een communistische poging tot revolutie. Maar de mannen die het organiseerden – vaak communisten maar lang niet altijd – gaat het om meer loon, om verlof kunnen opnemen en om eindelijk serieus genomen te worden door het gemeentebestuur.