Aftreden Gunning waarschuwing aan alle neoliberale bestuurders in Nederland
Door Ewout van den Berg
Met de gewelddadige ontruiming van het Maagdenhuis, twee dagen voordat studenten hier uit zichzelf uit zouden vertrekken, heeft het autoritaire CvB haar hand overspeeld. Tien mensen werden gearresteerd, allen buiten het Maagdenhuis, en in totaal zes studenten werden overgebracht naar vreemdelingendetentie om hun identiteit te achterhalen. Twee van hen kwamen pas na zes dagen op vrije voeten.
Na de rechtszaak op vrijdag die het CvB in het gelijk stelde, zette het CvB onder leiding van Gunning alles op alles om het Maagdenhuis te laten ontruimen. Studenten die rond de ontruiming spraken met woordvoerders van de politie en de burgemeester kregen te horen dat er wat hen betreft niet ontruimd zou worden. Door toch in te zetten op een ontruiming probeerde het CvB de bezettende studenten een trap na te geven en te voorkomen dat het protest een nieuwe impuls kreeg met een groot Festival der Wetenschap. Dit toont de arrogantie van de macht.
Twee dagen na de ontruiming gingen meer dan duizend studenten en docenten de straat op om het aftreden van het CvB te eisen. Zij kwamen hierbij samen met de vluchtelingen van We Are Here die dezelfde ochtend ontruimd werden. Docente Julie McBrien sprak hier over het gewelddadige politie-optreden en de solidariteit tussen studenten en docenten: ‘Mijn collega’s en ik stonden voor de studenten terwijl de politie het plein op marcheerde. We gingen door met onze lezingen in de hoop dat onze autoriteit hen zou beschermen. Toen de politie anderen wegduwde en dichtbij genoeg kwam om mij te kunnen raken, kwamen studenten tussen de politie en mij in staan.’
Deze verhalen van docenten maken duidelijk dat terwijl het CvB in berichten aan medewerkers nog spreekt over ‘onze universiteit’ steeds meer studenten en docenten zien dat zij de universiteit zijn, niet de neoliberale bestuurders. Een oproep van medewerkers aan het CvB om af te treden, werd door meer dan 500 medewerkers ondertekend. Een tegenpetitie kon, zelfs gepromoot door onderdelen van het bestuur, het tij niet keren.
Door deze initiatieven en de verhalen over het politiegeweld werd de formele medezeggenschap gedwongen vrijdag het vertrouwen op te zeggen in het CvB ‘in haar huidige samenstelling’. Dat dit niet van harte ging, laat de reactie van de voorzitter van de CSR, Tariq Sewbaransingh, zien. Na het aftreden van Gunning stelde hij: ‘Louise is een competent bestuurder en ze heeft een aantal mooie dingen neergezet aan de UvA en ook bij het AMC…Het is jammer dat deze tijden om iets anders vragen.’
Symbolische overwinning
Dat de ‘competente bestuurder’ Gunning toch is afgetreden, heeft alles te maken met de druk van onderaf. De zelforganisatie van studenten en docenten liet het CvB geen andere keus. Dit is een belangrijke symbolische overwinning voor studenten en docenten op de UvA.
Maar het is ook belangrijk om deze overwinning in een bredere context te zien. Gunning is geofferd om de status quo te handhaven. Dymph van de Boom, onder andere verantwoordelijk voor het doorvoeren van het 884-systeem en de desastreuse reorganisatie van de FEB, is nu voorzitter van het CvB. CvB vastgoedman Hans Amman op zijn beurt kondigde op de dag van de demonstratie nieuwe bezuinigingen aan om de ‘ambitieuze nieuwbouwplannen’ te kunnen realiseren.
Sommige studenten zijn erg blij met het toevoegen van de decaan van de Faculteit der Rechten aan het CvB, Edgar Du Perron. Ongetwijfeld is hij ‘communicatief vaardiger’ dan Gunning – hij zit op Twitter – maar als verantwoordelijke voor de ‘hervormingsagenda’ zal hij geen antwoord bieden op de eisen van studenten en docenten. Hierbij staat hij direct tegenover zijn voormalige medewerkers bij de Rechtenfaculteit, waar de komende jaren vijf miljoen euro bezuinigd gaat worden.
Hoe verder?
De UvA is van plan volgend jaar in totaal 16,5 miljoen euro te bezuinigen. Dit laat zien dat er geen ruimte ligt voor compromissen en dat we, als het aan het CvB ligt, alleen cosmetische veranderingen kunnen verwachten. Dit is ook waarom de eis van een democratisch gekozen CvB – belangrijk als tegenwicht voor het slaafse doorvoeren van Haags beleid – moeten combineren met de strijd tegen de bezuinigingen en ontslagen.
Het gevaar is nu dat het grootste gedeelte van de energie van DNU, Humanities Rally en RethinkUvA gekanaliseerd wordt richting het tien-puntenplan en de commissies. De commissies zijn afgedwongen door actie, maar voor een betekenisvolle uitkomst is toenemende en gecoördineerde zelforganisatie van onderaf door studenten en docenten centraal. Het verzet moet gebouwd worden vanaf de faculteiten en richting momenten zoals het Festival der Wetenschap op 3 mei en een alternatieve opening na de introductieperiode.
Terecht stelde een woordvoerder van de Nieuwe Universiteit maandag tijdens een persconferentie: ‘Wij blijven strijden tot er structurele veranderingen zijn doorgevoerd en als dat nodig is, zullen er nieuwe acties volgen.’ Een frans gezegd stelt dat al etende de eetlust komt. Laat het vertrek van Gunning slechts het voorafje zijn.
Onderwijs boven winst! Voor een gekozen CvB! Stop de bezuinigingen!