Afrekenen met rechtse hobby’s
De enige parlementaire partij die voorstellen doet om het geld bij de kapitaalkrachtigen te halen is de SP. Die zijn aan de voorzichtige kant, maar een aantal wijzen in de juiste richting.
De SP stelt in haar Andere Begroting een extra belastingschijf voor van 65 procent, die ingaat bij een inkomen van anderhalve ton. Dat levert jaarlijks 420 miljoen op.
Daarnaast stelt de partij onder meer voor: het verhogen van de vermogensrendementsheffing van 30 naar 37 procent (0,9 miljard); belasten van banken en financiële transacties (1 miljard); verhogen van de winstbelasting naar 25,5 procent (0,2 miljard); bezuinigen op de inhuur van externe experts door de staat (0,2 miljard); minder wegen aanleggen (744 miljoen); en beperken van de hypotheekrenteaftrek (20 miljoen). Een inkomensafhankelijke ziektekostenpremie zou zorg weer betaalbaar maken, en de bureaucratie kleiner.
Dit soort maatregelen leveren samen 9,9 miljard euro op.
Maar er is veel meer mogelijk. Om maar een voorbeeld te geven:
Belast de rijken
De invoering van twee extra belastingschijven van 62 en 72 procent over een inkomen vanaf respectievelijk 100.000 en 181.000 euro brengt naar schatting al 1 miljard op.
In 2001 werd de vermogensbelasting afgeschaft. Herinvoering van het vroegere tarief van 0,7 procent zou meer dan 2,2 miljard euro per jaar opleveren.
Van de 20 grootste bedrijven betalen er 15 geen cent vennootschapsbelasting, ofwel winstbelasting. Als Nederlandse multinationals 25,5 procent vennootschapsbelasting zouden betalen, zou dit jaarlijks al 16 miljard opleveren. Als het tarief wordt teruggebracht naar 30 procent, zoals voor 2006, levert dat nog eens 3,3 miljard op.
Schaf de villasubsidie af
De hypotheekrenteaftrek kost de staat 11,2 miljard euro per jaar. De helft hiervan gaat naar de 20 procent rijkste Nederlanders. Door de villasubsidie boven een hypotheek van 350.000 euro af te schaffen, zou rond de 8 miljard kunnen worden binnengehaald.
Stop militaire verkwisting
Militaire uitgaven drukken zwaar op de staatsbegroting. In 2009 mocht het departement van Oorlog 8,7 miljard uitgeven. De raming voor de JSF-straaljager is in maart 2011 opnieuw omhoog bijgesteld tot 7,6 miljard euro. Daar bovenop komen onderhoud en gebruik: 11,3 miljard in 30 jaar. In de ijskast zetten van het project zou nu al 6 miljard opleveren.
De Nederlandse uitgaven voor de operatie in Afghanistan tussen 2002 en 2011 werden in 2009 door onderzoeker Eric Jan Bakker en Robert Beeres (hoofddocent defence accounting control & economics) geschat op 3,5 miljard. Er zijn structureel kostenoverschrijdingen voor extra manschappen, vervoer en munitie. Nu stoppen met de ‘politiemissie’ in Kunduz bespaart circa 0,5 miljard.
Geen subsidie aan Oranje
Het Nederlandse Koningshuis kost meer dan 100 miljoen euro per jaar. In 2012 krijgen Trix, Willem-Alexander en Maxima samen 7,2 miljoen aan toelagen – belastingvrij.
De ‘functionele kosten’ van 26,7 miljoen omvatten 330 personeelsleden en vliegtuigkosten. ‘Materiële kosten’ zoals paleisverlichting en het wagenpark liepen in 2010 op tot 10,9 miljoen. Beveiliging, staatsbezoeken en onderhoud van paleizen drijven de prijs verder op. Zelfs de nieuwe website kost drie ton.
Het koningshuis hoort bij de 1 procent rijksten ter wereld. In 1997 schatte het Amerikaanse zakenblad Forbes Beatrix op 11,8 miljard gulden. De Oranjes bezitten aandelen Shell, Unilever, Standard Oil, ABN/AMRO en verzekeringsmaatschappijen, en hebben ons geld niet nodig.