Afrekenen met afbraakbeleid

De idiote bezuinigingslogica die Europa in een wurggreep houdt gaat ook aan Nederland niet voorbij. Rutte stelde zichzelf al het doel om 18 miljard te bezuinigen. Met zijn nieuwe Kunduz-coalitie komt daar nog eens ruim 12 miljard euro bij. Nu is zelfs een volgende aanval in de maak. Om het begrotingstekort in 2017 op nul te brengen zijn volgens CPB en Nederlandsche Bank 20 tot 25 miljard extra bezuinigingen nodig. Rutte: ‘Het zal moeten, het kan niet anders.’
6 augustus 2012

Door Peter van Eerbeek

Geconfronteerd met wat de bezuinigingen voor de maatschappelijke onderkant betekenen is het niet verwonderlijk dat steeds meer mensen vraagtekens plaatsen bij deze ‘noodzaak’. Dat de SP in de peilingen meer dan 30 zetels haalt is een duidelijke uitdrukking van dit sentiment.

Minstens zo belangrijk is dat afgelopen periode al in veel sectoren bezuinigingen niet zonder slag of stoot geaccepteerd werden. Tienduizenden protesteerden tegen bezuinigingen op onder andere de kunstsector, de GGZ en het hoger onderwijs. In maart kwamen 50.000 stakende leraren bij elkaar in de Amsterdam Arena. Maar ondanks inspirerend en vaak massaal protest werden maatregelen toch doorgevoerd.

Ten eerste kon dit omdat acties zich vaak te veel richten tegen alleen de specifieke bezuinigingen in een bepaalde sector en te weinig tegen het afbraakbeleid als geheel. Ten tweede was er daarom vaak geen duidelijk idee hoe verder te gaan zodra het protest door de politiek werd genegeerd of ter zijde geschoven.

De crisis binnen de FNV was hierbij ook een belangrijk probleem. Juist in een periode van bezuinigingsaanvallen zaten de bonden te vergaderen over de totstandkoming van een Nieuwe Vakbeweging. In plaats van zich naar buiten te richten en initiatieven te nemen voor strijd, keerde de discussie de bonden naar binnen.

Tegen de Sociale Woestijn

Dat de FNV zich nu onder de noemer ‘Tegen de Sociale Woestijn – voor een welvarend en solidair Nederland’ mengt in de verkiezingsstrijd is een stap vooruit. Zo stelt de FNV dat de keuze op 12 september is ‘voor de macht van het geld, of voor de macht van de mensen. Voor het Wilde Westen en de Sociale Woestijn, of voor de toekomst.’

En: ‘De bankiers hebben de crisis veroorzaakt en miljarden weggepokerd, maar hun kluizen zijn alweer gevuld. Met ons geld! Nu willen de Kunduz Vijf (Rutte, Buma, Pechtold, Slob en Sap) ons land kapotbezuinigen.’ Inmiddels wordt opgeroepen tot regionale manifestaties op zaterdag 8 september ‘om Nederland op te roepen de juiste keuze te maken’, met lokale acties in de aanloop.

Dat de FNV hiermee relateert aan de woede over de bankiers en het totaalpakket van bezuinigen is een kwalitatieve verbetering. Tegelijkertijd is echter duidelijk dat een impliciete oproep om te stemmen op de PvdA of de SP onvoldoende gaat zijn om het bezuinigingsoffensief te stoppen.

Onafhankelijk van de verkiezingsuitslag zullen de EU en de BV Nederland door willen gaan op de ingeslagen neoliberale weg. De druk op politieke partijen om hierin mee te gaan zal enorm zijn, en des te groter voor linkse partijen die zichzelf willen bewijzen als ‘realistisch’.

Nu is een zo groot mogelijke stem op de SP wel degelijk belangrijk omdat het helpt om het linkse geluid te versterken en de rechtse plannen te kunnen stoppen. Belangrijk is echter ook dat een campagne zoals die van de FNV tegen de ‘Sociale Woestijn’ na 12 september doorgaat en verbonden wordt met een nieuwe, strijdbare koers op straat en in de bedrijven.

‘Poldermodel nieuw leven inblazen’

Dat is echter verre van vanzelfsprekend. Het feit dat Ton Heerts de leider van de Nieuwe Vakbeweging is geworden spreekt boekdelen. Als ex-marechaussee en ex-leider van de militaire vakbond hoort hij tot de rechtervleugel van de vakbeweging.

Dat daarnaast volgens de Volkskrant verschillende grote Nederlandse bedrijven via hun Club van Elf ‘het poldermodel nieuw leven willen inblazen’ onderstreept des te meer dat een strijdbare koers geen gegeven is.

De bezorgdheid van bazen over groeiende onvrede als gevolg van de harde bezuinigingen betekent dat zij ‘liever een geharnaste tegenstander hebben waarmee ze heldere afspraken kunnen maken, dan een sociale woestijn waarin alles kan gebeuren.’

In plaats van een heropleving van de vakbeweging als beheersmodel moeten de bonden juist acties opbouwen die verschillende sectoren bij elkaar brengen tegen de bezuinigingsagenda als geheel. Daarnaast schreeuwen de feiten over de aanhoudende zelfverrijking van de top om een alternatief dat zonder blikken of blozen de rekening terugstuurt naar de veroorzakers van de crisis.

Met de nieuwe campagne ‘Haal het geld waar het zit’ roepen de Internationale Socialisten iedereen op om dat geluid zo luid en zichtbaar mogelijk te maken, zowel voor als na 12 september.

• Zie hier meer informatie over de nieuwe campagne
• Lees ook: Allerrijksten hebben ‘genoeg om Afrika op de been te helpen en zelfs om de eurocrisis op te heffen’