Actie tegen martelkampen voor LHBT-ers in Tsjetsjenië
Door Nikki Veldkamp
In de afgelopen maand kwamen via de onafhankelijke krant Novaja Gazeta en verschillende mensenrechtenorganisaties, schrikbarende berichten naar buiten over de vervolging van homo’s in Tsjetsjenië. In de Russische deelrepubliek worden homoseksuele mannen opgesloten en gemarteld in geheime gevangenissen. Volgens Igor Kotsjetkov, activist en directeur van het Russische LHBT-Netwerk, worden er al enkele honderden homo’s vastgehouden, gedwongen om hun geaardheid toe te geven en spijt te betuigen. Hierbij zijn ten minste 3 mannen overleden.
In deze gevangenissen worden ook andere mensen vastgezet, die als een politiek gevaar worden gezien. Sinds deze berichten aan het licht zijn gekomen, hebben de Tsjetsjeense autoriteiten deze martelingen ontkend. Volgens Alvi Karimov, de woordvoerder van president Kadyrov, bestaan homoseksuelen helemaal niet in Tsjetsjenië.
De Russische autoriteiten stellen ondertussen niet te weten of de gegevens van het Novaja Gazeta-artikel wel kloppen, maar raden eventuele slachtoffers in Tsjetsjenië aan om met hun klachten naar de lokale autoriteiten te gaan, en hun rechten op te eisen. Dit is echter geen realistische optie, omdat de Tsjetsjeense Mensenrechtenraad heeft gesteld dit soort klachten niet in overweging te nemen aangezien ‘homoseksualiteit erger is dan oorlog’.
Protest
Wereldwijd gaan er mensen de straat op om een statement te maken tegen dit homogeweld, één van de meest schandelijke vervolgingen van LHBT’ers in deze tijd. In Milaan en Londen zijn er al demonstraties geweest.
Woensdag vond er ook een manifestatie plaats in Amsterdam, bij het homomonument. De manifestatie werd georganiseerd door Russische en Nederlandse LHBTI-activisten, COC Nederland en Amnesty International. Voor een plein vol met regenboogvlaggen en zo’n 450 toeschouwers spraken een aantal personen de menigte toe over de gruwelen in Tsjetsjenië en over hoe belangrijk het is om onze woede te tonen aan de Russische en Tsjetsjeense autoriteiten, en aan de rest van de wereld.
Helaas bleef de manifestatie vrij statisch en rustig, waardoor de aanwezige woede op deze avond niet werd omgezet in een radicaler en politieker geluid waarin er solidariteit met gediscrimineerde LHBTQ+ers wereldwijd kon worden getoond. In plaats daarvan spraken de Russische-Nederlandse Vladimir en de Amsterdamse wethouder Eric van der Burg (VVD) over de situatie in Tsjetsjenië, dat het goed is dat er zoveel steun vanuit Nederland is en dat in Amsterdam wél iedereen zichzelf kan zijn, ‘ongeacht seksualiteit of gender’. Wel deden ze allebei een beroep op de Nederlandse overheid en minister Koenders, om zowel LHBT-vluchtelingen uit Tsjetsjenië zo goed mogelijk te ontvangen en om de Russische collega’s onder druk te zetten om deze vervolging tegen te gaan.
COC-voorzitter Tanja Ineke wist tijdens haar toespraak het gevoel van woede en onmacht dat er speelt te verwoorden. Hierop volgde zelfs een lawaaimoment vanuit het publiek, om zich te laten horen tegen de verschrikkelijke martelingen. ‘Onze boodschap is glashelder: Dit moet stoppen, meneer Kadyrov. Dit moet stoppen, meneer Poetin. Dit moet vandáág nog stoppen.’ Ook legde Ineke een verband met de gewelddadige discriminatie tegen LHBTQ+’ers wereldwijd, zoals de aanvallen op de LHBTQ-gemeenschap in Indonesië, de moorden van transgendervrouwen in Brazilië, de schietpartij in een LHBTQ-nachtclub in Orlando, alsook het geweld tegen een homostel in ons eigen land, in Arnhem begin deze maand.
Na de toespraken was er een gelegenheid om kaarsen en bloemen neer te leggen op de driehoek aan de gracht. Dit was een moment om de gemartelde en gestorven homomannen in Tsjetsjenië te herdenken.
Hierna hebben wij nog een aantal aanwezigen gesproken. Binnen deze groep bleken er een aantal mensen deze manifestatie en dit rouwmoment erg belangrijk te vinden, maar tegelijkertijd behoefte te hebben aan een meer politieke actie. Zij stellen dat het heteronormativiteit in de samenleving is die deze vormen van onderdrukking veroorzaakt en dat we moeten vertrouwen op eigen kracht, niet op heteroseksuele cisgendered politici. Het is dus tijd voor een politieke en inclusieve actie voor alle LHBTQ+’ers, waarbij de link met de rol van het kapitalisme, racisme en (hetero)seksisme wordt gelegd.
Het COC heeft is een actie gestart om geld in te zamelen om LHBTI-ers in Tsjetsjenië te steunen. Kijk hier voor meer informatie.