G20 top temidden van protest
Door Peter van Eerbeek
Deze G20 top was vooral bedoeld om verschillen van mening tussen verschillende landen over de aanpak van de crisis en een bankenheffing op te lossen. Met de verdere ontwikkeling van de crisis in de afgelopen anderhalve jaar en toenemende verschillen qua impact op landen neemt ook de onderlinge rivaliteit tussen de G20 landen toe. Zo wilde de EU na de crisis in Griekenland veel harder bezuiningen om begrotingstekorten terug te dringen dan de VS, die graag nog langer enorme bedragen in de wereldeconomie willen blijven pompen.
Omdat de staten verschillende economische belangen vertegenwoordingen verschillen zij onderling over het tempo en de timing van de bezuinigingen. Geen enkele staat heeft een belang bij een tweede ronde van een wereldwijde recessie, maar tegelijkertijd wil elke staat zo min mogelijk opdraaien voor de kosten om deze te voorkomen.
Toen de G20 eind 2008 voor het eerste bij elkaar kwam was de schijnbare consensus dat enorme stimuleringsmaatregelen nodig waren om de grootste economische crisis sinds de jaren dertig van de vorige eeuw tegen te gaan. Nu volgens de G20 dit doemscenario is afgewend is de vraag nu wie gigantische rekening die hier het gevolg van is moeten gaan betalen. Dat de G20 nu kiest voor verregaande bezuinigingen is een signaal dat mondiale politieke en economische elite van plan is om de rekening van de crisis te gaan verhalen op de werkenden en armen. De G20 heeft op deze top afgesproken dat de rijke landen hun tekorten tussen nu en 2013 halveren. Daarnaast moeten zij in staat zijn om vanaf 2016 hun overheidsschulden te verminderen. In de VS alleen al zou dit een bezuiniging beteken van 780 miljard dollar.
Dat werkenden en armen, als het aan de G20 ligt, op gaan draaien voor de gevolgen van de crisis en die van toekomstige werd nog meer duidelijk door het schrappen van plannen om een internationale heffing op banken en financiële transacties in te voeren. Hierdooor had een fonds opgezet moeten worden om banken mee te laten betalen aan de gevolgen van toekomstige crises. In plaats hiervan laat de G20 het al dan niet invoeren van zo’n heffing nu over aan de landen zelf. Naomi Klein vatte de uitkomsten van de top als volgt samen: ‘Wat er eigenlijk gebeurde op de top is dat de mondiale elites de rekening van hun drinkgelag presenteerden aan ’s wereld armen, aan de mensen die het meest kwetsbaar zijn.’
Mede hierdoor was er massaal protest tegen hun plannen. Op vrijdag demonstreerden al enkele duizenden mensen. Op zaterdag demonstreerden 30.000 mensen tegen de G8 en en G20 onder de noemer ‘People First’, bij een demonstratie georganiseerd door de Canadese vakbonden (CLC) de organsatie Canadese Vereniging voor Burger Rechten (CCLA). Zij riepen op voor een Robin Hood belasting op financiële transacties. In de protesten demonstreerden leden van vakbonden zij aan zij met activisten van Greenpeace, Oxfam, Amnesty International en vrouwenorganisaties. Ook deden grote groepen uit de verschillende etnische gemeenschappen uit Toronto mee, waaronder Ethiopiërs, Tamils en Somaliërs.
In de aanloop naar de protesten hebben de autoriteiten geprobeerd activisten te criminaliseren. De politie kreeg in het geheim verregaande bevoegdheden om in te grijpen, zoals de mogelijkheid om eenieder op te pakken in de buurt van de G8 veiligheidszone. Ook werden organisatoren van de protesten opgezocht en ondervraagd door de politie en de Canadese geheime dienst CSIS.
Ondanks dit soort van intimidaties in de aanloop en aanwezige politie verliep het overgrote deel van de protesten vreedzaam. De politie echter gebruikte enkele kleine incidenten om snoeihard in te grijpen. Hierbij werden voor het eerst in de geschiedenis van Toronto wapenstokken, traangas en rubberkogels ingezet. Veel deelnemers aan de protesten, journalisten en omstanders werden het slachtoffer van politiegeweld. In totaal werden er meer dan 900 mensen gearresteerd. De behandeling van arrestanten door de politie was zodanig slecht dat een tijdelijke gevangenis al snel de bijnaam ‘Torontanamo Bay’ kreeg.
Met de geleidelijke vrijlating van arrestanten in de week na de top komen er meer en meer en meer verhalen van van mishandeling door politie naar boven. Veel gearresteerde vrouwen blijken bedreigd te zijn met verkrachting. Zo vertelde onafhankelijk journaliste Amy Miller na haar vrijlating: ‘Mij werd verteld dat ik zou worden verkracht, mij werd verteld dat ik gegangbanged zou worden, en ik kreeg te horen dit ik nooit meer als journaliste zou willen werken door ervoor te zorgen dat ik herhaaldelijke verkracht zou worden in de gevangenis.’
De pogingen om activisten te criminaliseren en het brute politie optreden zijn vooral bedoeld om de aandacht af te leiden de echte misdaad tijdens de G20. Deze vond niet plaats buiten het hek van drie kilometer lang door Toronto, maar daar binnen, waar de wereldleiders besloten om de werkenden en armen van deze wereld te laten betalen voor een crisis waar zij part nog deel aan hebben.